ՄԱՅՐԵՆԻ

Վիլյամ Սարոյան

Պատմվածքներ

Պատերազմը

• Մեկնաբանիր վերնագիրը:
• Ի՞նչ է փոխվում քո մեջ, երբ լսում ես պատերազմի մասին:
• Թե ինչն եմ ատում, չգիտեմ: Բայց մի բան ատում եմ … — Պատերազմում ի՞նչն է ատելի (ստեղծագործական աշխատանք):

Գողացած հեծանիվը

• Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ ներկայացվում է հեծանիվը վերցնելու պատճառը. արդարացվա՞ծ արարք է, ինչու՞:
• Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ նշվում է հեծանիվը լիովին իրենը համարելու պատճառը. վերլուծիր այդ հանգամանքը:
• Տարբերություն կա՞ Այքի արած գողության և իրենից արված գողության միջև (երկու պատասխանի դեպքում էլ ասածդ հիմնավորիր): Իրավունք ունե՞ր զայրանալու:

Ուսումնական պլանի պարզաբանումներ

2.6-9-րդ դասարան ընդունվում է այն սովորողը, որ իր  ծնողի (օրինական ներկայացուցչի) հետ ընտրում է Ծրագիրը,  սահմանված կարգով պայմանագիր կնքում ուսումնառության մասին: Ընդունելությունը 
կատարվում է «Մուտք կրթահամալիր» ուսումնական ճամբարով։

2. Ես համաձայն եմ այն կետին որ երեխան պետք է ծնողի հետ ծանոթանա ծրագրիը և սահմանված կարգով պայմանագիր կնքի բայց նաև մեկ տեղ ես համաձայն չեմ այն կետին որ երեխան նախև առաջ դպրոց ընդունվելը պետք է դպրոցի հետ գնա ճանփորդության :
5.Սովորողի ուսումնական գործունեությունը կազմակերպվում է անհատական ուսումնական պլանով, որը սահմանված կարգով կազմվում է ուսումնական չորս շրջանների համար, այս ուսումնական պլանի հիման վրա։

5.Այո համաձայն եմ քանի որ ամեն մարդ ունի իր ընտրելու հնավորությունը։

 

8.Ուսումնական տարին սկսվում է 2017թ. օգոստոսի 30-ին, կազմված է չորս շրջանից՝

• առաջին՝ 2017թ. օգոստոսի 30-2018թ. հունվարի 8, —
• երկրորդ՝ հունվարի 9-հունվարի 29,
• երրորդ՝ հունվարի 30-մայիսի 28,
• չորրորդ` մայիսի 29-հունիսի 15:

8.Ես համաձայն եմ, որովհետև սովորողները պետք է հանգստանա դասերից և լիցքաթափվի  և նորից սկսի դասերը թարմ ուժերով :

 

9.Ուսումնական շաբաթը 5-օրյա է: Ծնողի համաձայնությամբ շաբաթ օրերին կարող են կազմակերպվել լրացուցիչ կրթության պարապմունքներ, հայրենագիտական, ուսումնական ճամփորդություններ, ուսումնական-հասարակական նախագծեր:

9.Ես համաձայն եմ քանի , որ սովորող կա ,որ  ուզում է լրացուցիչ կրթություն ստանալ  իր ուսումնա հետազոտական պաշարը մեծանի :

 

10.2018թ. հունվարի 9-ից 26-ը, մայիսի 29-ից հունիսի 8-ը կրթական ծրագիրը, սահմանված կարգով, կազմակերպվում է նախագծային ուսուցման ճամբարում:

10.Ճանբարային գործնեությունը  նպաստում է  նոր ընկերական ձեռք բերմանը միասնական  խմբերով աշխատելը շատ հետաքրքիր է դառնում :

 

12.2017թ. հոկտեմբերի 30-ից նոյեմբերի 5-ը, 2017թ. դեկտեմբերի 25-ից մինչև 2018թ. հունվարի 7-ը, հունիսի18-ից օգոստոսի 29-ը սովորողին տրվում է արձակուրդ։ Այդ շրջաններում ուսուցումը, որպես լրացուցիչ կրթություն, կազմակերպվում է «Ուսումնական արձակուրդ» նախագծով:

12.Ես համաձայն եմ , որ արձակուրդներին լինի  լրացուցիչ կրթություն :

 

18.Սովորողի ուսումնական առաջադիմությունը, գործունեության արդյունքները, ճամբարներին, ճամփորդություններին, ստուգատեսներին, ֆլեշմոբներին, նախագծերին մասնակցությունը, սովորողի մասին անհրաժեշտ այլ տեղեկություններ էլեկտրոնային գրանցում են ստանում:

18.Ինձ համար միևնույն է կլինեն մատյաններ թե ոչ:

 

19.Ուսումնական գործունեության ընթացքում սովորողն աշխատում է տեքստային խմբագրով, կարողանում է ներկայացում կազմակարպել, ֆիլմ, ռադիոնյութ ստեղծել, կիրառում է որոնողական ծրագրեր, մոնտաժային ծրագիր, էլեկտրոնային բառարաններ, էլեկտրոնային քարտեզներ, դասընթացների ծրագրերով որոշված կիրառական այլ ծրագրեր, օգտվում է համացանցային տարածքներից՝ one drive, google drive, dropbox և այլ: Կարողանում է սեփական նյութերը համացանցում տարածել:  Ծանոթանում է տեղեկատվության օգտագործման բարոյական նորմերին:

19.Այո ես համաձայն եմ այս կետին քանի , որ սովորողը սովորում է տարբեր ծրագրեր:

 

22.Անձնական ուսումնական բլոգի (կայքի) սահմանված կարգով վարումը սովորողի և դասավանդողի համար պարտադիր ուսումնական աշխատանք է:

22.Աս պարտադիր կանոն է  քանի –որ  մենք մեր տնային առաջադրանքնները տեղադրում ենք   բլոգում :

 

23.Կրթահամալիրի, դպրոցի կայքերին հետևելը և դրանց աշխատանքին մասնակցելը սովորողի ուսումնական աշխատանք է:

23.Ես այս կանոնը այդքան պարտադիր չեմ համարում :

 

24.Ծրագրի ամենօրյա 15րոպե տևողությամբ ընդհանուր պարապմունքը` սահմանված կարգով և ծրագրով, սովորողի համար լրացուցիչ կրթական ծրագիր է: 

24.Ես համաձյան  եմ այս կետին:

 

25.«Մայրենի լեզուն», «Հայոց լեզուն», «Գրականությունը» ներառում են գրաբարի ուսուցում:

25.Այո ես համաձայն եմ քանի-որ շատ հետաքրքիր է:

 

26.«Մաթեմատիկան» կազմված է 6-րդ դասարանում՝ «Մաթեմատիկա», «Մաթեմատիկա և երևակայություն», 7-9-րդ դասարաններում ՝ «Հանրահաշիվ», «Երկրաչափություն», «Մաթեմատիկա՝ առանց բանաձևերի» դասընթացներից։

26.Ինձ համար միևնույն է ինչ անուն կունենա այդ առառկան քանի-որ ես շատ եմ սիրում  :

 

28.«Բնական գիտություններ» բնագավառի դասընթացների ուսուցումը կազմակերպվում է լաբորատոր պայմաններում, փորձի հիման վրա, բնագիտական ու բնապահպանական աշխատանքների, էկոլոգիական, աշխարհագրական, երկրագիտական, կենսաբանական, աստղագիտական ուսումնական նախագծերով։ Ֆիզիկայի, քիմիայի ուսումնական պարապմունքի ժամանակ դասարանը բաժանվում է երկու խմբի։

28.Ես համաձայն  եմ այս կետին:

 

30.«Տեխնոլոգիա» առարկան կազմված է «Տնային տնտեսվարություն», «Միջավայրի խնամք և բարեկարգում», «Պարտեզի խնամք», «Դիզայն», «Առողջագիտություն և առաջին բո­­ւժօգնություն», «Թվային միջոցների սպասարկում», «Դիզայն-խեցեգործություն», «Բույսերի խնամք», «Կենդանիների խնամք» դասընթացներից, կազմակեպվում է ծեսերի, տոների, ցուցադրությունների, տոնավաճառների, սպասարկման (հերթապահության) ուսումնական նախագծերի ձևով: Ուսումնական պարապմունքի ժամանակ դասարանը բաժանվում է երկու խմբի։

30.Այո նախագիծը շատ լավն  է բայց նախընտրելի կլիներ , որ լիներ ընտրությամբ:

 

33.«Ֆիզիկական կրթություն, ՆԶՊ և անվտանգ կենսագործունեություն» բնագավառը 6-9-րդ դասարաններում ներառում է սովորողի ընտրած անհատական կամ թիմային մարզաձևի պարապմունքները, մրցումները, ռազմա-մարզական խաղերը, սահմանված կարգով ռազմա-մարզական դաշտային ճամբարի կամ հավաքի մասնակցություն: Սովորողին առաջարկվող մարզական ակումբներն են նետաձգություն, սուսերամարտ, մարմնամարզություն, ֆուտբոլ, բասկետբոլ, վոլեյբոլ, ձեռքի գնդակ, հեծանվավարություն, սեղանի թենիս: Որպես լրացուցիչ կրթության մարզական ակումբ՝ սովորողը կարող է ընտրել լող, սեղանի թենիս, հեծանվավարություն, եռամարտ, ձիավարություն: Կրթահամալիրում կամ կրթահամալիրից դուրս որևէ մարզաձևի լրացուցիչ կրթության ծրագրում ընդգրկված սովորողը կարող է կրթահամալիրում մարզական-ակումբային պարապմունքների չմասնակցել։ Անվտանգ գործունեության հմտություններ սովորողը գործնական եղանակով ձեռք է բերում բազմամարտի նախագծերի, քայլարշավների, բարձունքներ հաղթահարելու, վրանային ճամբարների ժամանակ: 9-րդ դասարանի սովորողը տարվա ընթացքում 5 օր մասնակցում է ռազմամարզական ճամբարի:

33.Ես համաձայն եմ մարզաձևը ընտրել ըստ ցանկության:

 

34.6-9-րդ դասարանի սովորողն իր ընտրությամբ շաբաթական 4 ժամ իրականացնում է առարկայական նախագծեր` քերականության, մաթեմատիկական, բնագիտական (ֆիզիկոսի, քիմիկոսի, կենսաբանի, աստղագետի), ինժեներական-տեխնիկական, կինո-ֆոտոյի, մեդիալրագրության, օտար լեզվի (գերմաներեն, վրացերեն, պարսկերեն, թուրքերեն, ֆրանսերեն, անգլերեն, ռուսերեն, հունարեն, իսպաներեն)-թարգմանչության, կենդանիների և բույսերի խնամքի, վայրի բույսերի հավաքման-մշակման, պարտիզպանի, կերպարվեստի-դիզայնի-մոդելավորման-քանդակի, պատմաբան-հնագետ-ազգագրագետի, երգչախմբային, արհեստավորի (այդ թվում՝ նաև բրուտի, պարտիզպանի, խոհարարության, կարուձևի) գործունեություն։ Սովորողը կարող է ընտրել նաև կրթահամալիրի պատանեկան ակումբներից մեկը,  ձևավորել նոր ակումբ։

34.Ես մեկ տարի է հաճախում եմ Վրացախոսների ակումբ և շատ բան եմ  սովորել այդ պարապունքներից:

 

37.Տևական շրջան Հայաստանից բացակայած սովորողների համար կրթական ծրագիրը սահմանված կարգով կարող է կազմակերպվել անհատական ծրագրերով:

37.Այո շատ լավ է , որ Հայաստանից դուր դպրոցը  սովորողի հետ կարողանում է շաուրնակել իր ուսումնական տարին:

 

38.Լրացուցիչ կրթությունը կազմակերպվում է կրթահամալիրի դպրոցներում, ուսումնական կենտրոններում՝ սովորողի ծնողի հետ կնքվող լրացուցիչ կրթության պայմանագրով, որպես ուսումնառության պայմանագրի հավելված, սահմանված կարգով: Սովորողը կարող է լրացուցիչ ուսուցման դասընթաց ստանալ նաև կրթահամալիրից դուրս, սահմանված կարգով։

38.Ես համաձայն եմ :

 

40.Կիրառվում են գնահատման տարբեր ձևեր, որոնք բերվում են 10 միավորանոց համակարգի: Ըստ ուսումնական շրջանների սովորողի ուսումնական գործունեության՝ սահմանված կարգով կատարվող գնահատման հիմքում դրվում են սովորողի անհատապես և խմբով կատարած աշխատանքները (այդ թվում` բլոգավարություն, հետազոտական-ստեղծագործական աշխատանք, ուսումնա-հասարակական նախագծեր, ուսումնական ճամփորդություններ, հայրենագիտական արշավներ, ստեղծագործական ստուգատեսներին, հավաքներին, ցուցահանդեսներին, փառատոներին մասնակցություն, ինքնաստուգումներ, ընթացիկ և կիսամյակային ամփոփիչ ստուգումներ, հեռավար առաջադրանքների կատարում, ուսումնական կայքի աշխատանք, լրացուցիչ կրթություն),  կիսամյակային հաշվետվությունները: Խրախուսվում է սովորողի ուսումնական գործունեության ինքնահսկման և ինքնաստուգման ձևերի կիրառումը և հրապարակայնացումը մեդիայի միջոցով:

40.Ես համաձայն եմ :

 

42.9-րդ դասարանի վերջում սովորողները հանձնում են ավարտական քննություններ` ԿԳ նախարարության սահմանած կարգով:

42.Ես տեղյակ եմ այս կանոնի մասին :

 

 

Առցանց ուսուցում

1. Ընթերցանություն

Ես կարդացել եմ Ն.Կուն-ի <<Հին Հունաստանի լեգենդներն ու առասպելները >>: Գրքում պատմվում  էր Հին հունաստանի աստվածների ,առօրյայիի, միմիյանց մեջ տարվող հակամարտությունների  , սիրային  պատությունների , դաժանության մասին :Գրքում գլխավոր հերոսներից մեկը Զեվսն էր և նրա ընտանիքը :Գրքում  հերոսներին բնութագրում էին առնական , չար և բարի, բայց հիմնականում լինում էին կեղծավոր : Ինձ դիցուհիներից ամենից շատ դուր եկան Աթենասս-Պալասը և Դափնեն:Աթենասս-Պալասը ինձ դուր եկավ քանի որ նա բարի էր , գիտուն էր և ռազմատենչ:Ճիշտ է Դափնեի պատմությունը տխուր ավարտ ունի բայց միևնուն  է ինձ դուր է եկել :

2. Ճամփորդեք, ուշադիր նայեք շուրջը, նկատեք բնության սիրուն անկյունները, լուսաբացը դիմավորեք: Նկարեք, պատմեք:

 

4. Թարգմանեք ձեզ հետաքրքրող թեմաներով տեքստեր, տեսանյութեր:

Big Ben Stops

Big Ben is a famous clock. It is in London. It stands over the Houses of Parliament.

People must maintain it. They maintain it between 1983 and 1985. They also maintain it in 2007. Now, they must maintain it again.

The whole tower must be reconstructed. This will take four years. It will cost £29 million.

Թարգմանություն

Big Ben- ը հայտնի ժամացույց է Լոնդոնում: Այն կանգնած է խորհրդարանի տների առջև.Մարդիկ պետք է պահպան են այն: Նրանք պահպանել են 1983-1985 թվականների: Այն պահպանվել է նաև 2007 թվականին: բայց մարդիկ  պետք է այն կրկին պահպանեն:

Ամբողջ աշտարակը պետք է վերակառուցվի: Դա կտեվի չորս տարի: Այն կարժենա £29 միլիոն ֆունտ:

Disneyland in China

Disney opens a theme park in Shanghai, China. It has a grand opening ceremony. Many people come. Disneyland is a big investment. It costs 5.5 billion dollars.

China is becoming a better and better place for investment. This is good for China and America, too.

There are 330 million people at the theme park. These 330 million people can get there in 3 hours.

Թարգմանություն

Դիսնեյը բացում է Շանհայի, Չինաստանի թեմայի այգին: Դա մի մեծ բացման արարողություն էր : Շատ մարդիկ մասնակցում էին , Դիսնեյլենդը մեծ ներդրում է կատարել : Այն 5,5 միլիարդ դոլար է:

Չինաստանն ավելի ու ավելի լավ վայր է դառնում ներդրումների համար: Դա լավ է թե Չինաստանի եւ թե Ամերիկայի համար:

Թեմատիկ այգում կային  330 միլիոն մարդ: Եվ  այդ 330 միլիոն մարդիկ կարող էին այնտեղ հասնել 3 ժամվա ընթացքում:

Չարլի Չապլին

Ես նայեցի Չարլի Չապլինի <<Կրկես >> ֆիլմը , որը շատ ծիծաղելի էր քանի –որ Չապլինը տարբեր գործողությունների շնորհիվ զվարճացնում էր մարդկանց:Չապլինը շատ տաղանդավոր դերասան  է :Նա ամենա առաջին կատագերկու դերասանն է :Մարդիկ երբ նայում են նրա դեմքին անկախ իրենցից ծիծաղում են քանի որ Չապլինը ունի զվարճալի դեմքի միմիկաներ :Այդ ժամանակաշրջանում նկարահանված բոլոր ֆիլմերը առանց ձայնի և հնչյունի էին, Բայց Չարլի Չապլինը ֆիլմի դրվագներում իր գործողությունների և միմիկաների շնորհիվ կարողանում էր արտահայտել իր ներքին հոգեկան ապրումնր :

Ֆիլմն ՝ այստեղ 

Մեկ տարի Միջին դպրոցում

Սեպտեմբերի 1-ին մենք եկանք միջին դպրոց: Իմ կարծիքով բոլորն էլ հասկանում են, թե ինչ դժվար է փոքրիկ ընկերների և սիրելի դասատուներից  հեռանալը:Բայց միջին դպրոցի լավ կողմը այն  է  , որ մենք ավելի մտերմացանք մյուս վեցերի հետ: Սովորեցինք միմյանց հասկանալ , սովորեցինք իրար հետ ապրել հաշտ ու համերաշխ մթնոլորտում, կարողացանք ստեղծել լավ ու մեծ խումբ, որը պատրաստ է մեկնել ցանկացած ճամփհորդության, քանի որ մենք արդեն միջին դպրոցն ենք ՝մեծ, վառ անահատակնություններով ու պայծառ դեմքերով լի: Մենք միջին սեբաստացիներն եք ու դեռ երկար ճանապարհ ունենք անցնելու դեպի ավագ դպրոց …

Դերենիկ Դեմիրճյան

«Հակառակորդը»

• «Հակառակորդը» պատումից հետևյալ բառերը բացատրել.
• զրպարտել-մեղադրանքներ բարդել
• կողմնակալ- կողմնապահ
• անփառունակ-զուրկ
• ասպարեզ-միջավայր, շրջապատ
• թափուր-Դատարկ
• թանձր-պինդ
• պաշարել-հավաքել
• Ինչպես ես վերաբերվում քեզնից տաղանդավոր մարդկանց:
• Սովորական ,ես չեմ նախանձում ինձնից տաղատդավոր մարդկանց:
• Լա՞վ է հակառակորդ ունենալ, թե՝ ոչ. ինչու (ստեղծագործական):
• Ի հարկե է լավ չէ , որ հակառակորդ ես ունենում քանի -որ նա կարող է ամեն ամեն ինչ անել միայն քեզ վնասել ու դժվախտություն պարգևելու համար նաև կարող է վնասել քեզ հարազատ մարդկանց այդպիսով նա կարող է վրեժ լուծել  :

«Լեզուն»

• Ինչ լեզվով խոսեցին ,,Լեզու,, մանրապատումի հերոսները: Էլ ինչի լեզու կարող է լինել.
• թվարկիր ու նկարագրիր, թե այդ լեզվով ինչ կարելի է արտահայտել:
• Պատումի հերոսները իրար հետ խոսում էին /Հա՛ , Հը՛մ/ արտահայտությամբ:Կարող է լինել նաև այսպիսի լեզու /Թո՛ , ֆե՛/  այս լեզվով կարող ենք արտահայտել  /Բարև , Ցտեսություն / ինչպես հասկացաք /Թո՛/-ն նշանակում է բարև իսկ /ֆե՛/-ն նշանակում է ցտեսություն :
• Բառարանից օգտվելով՝ ,,լեզու,, բառի տարբեր իմաստներով կազմիր նախադասություններ:
• Մի մարդ ունի  աղջիկ , որը ընդունվել է համարսարան քանի -որ ունի ճարտար լեզու:
•  Դու  լեզու չունե՞ս, որ ուրիշին ես ուղարկել ինձ մոտ հարցազրույցի :
• Ներկայացրու մի տեսարան քո ընտրած լեզվով (խմբային աշխատանք):

 

• … լեզուն — կետերի փոխարեն դիր քո նախընտրած բառը և ստեղծագործիր:
• Մի անգամ լեզուն գնաց ճանապարհորդելու և իր առաջ դուրս եկավ արջ նա խոսում էր ուրիշ լեզվով :Լեզուն  բան չեր հասկանում  և նրանց օգնության եկավ սկյուռիկը :Նա ամեն մի լեզու հասկանում էր և նա սկսեց արջին սովորեցրեցի լեզուի լեզուն իսկ լեզուն էլ սովորեց արջի լեզուն և այդպիսով երեք ընկերներով քնացին լեզուի տուն այնտեղ նրանք թեյեցին :Որից հետո  արջը և սկյուռիկը գնացին անտար իրենց տուն :Եվ այս դեպքը նրանք միշտ հիշում են թե ոնց ընկերացան:

«Մրջյունները»

• ,,Մրջյունները,, ստեղծագործությունից գտիր բառերի հոմանիշները և փոխարինիր տրվածներով:
• խլվլալ-վխտալ
• ճամփորդ-ճանապարհորդ
• տրորել-շփել
• սնունդ-ուտելիք
• դատարկել-պարպել
• քրտնաջան-տենդորեն
• մտածել-խորհել
• Քո կարծիքով ինչու՞ մրջյունները չեն հեռանում:
• Մրջույնները չեն հեռանում քանի-որ նրանք միջատներ են և եթե Աստված նրանց ստեղծել է ուրեմն պետք է , որ նրանք միշտ լինեն բնության մեջ:
• Ստեղծագործական աշխատանքի ի՞նչ վերնագիր հուշեց այս պատումը…
• Կարդալով պատումը պատկերացրի , որ մրջյունները մարդիկ են , որոնք ապրում են իրենց իսկ ստեղծած առօրյայով մեկը շտապում է, մյուսը աշխատում է :

«Աշխատանքը»

• Նկարագրիր ,,Աշխատանքը,, պատումի հերոսին
• Նա  մերկացել էր և ուռուցիկ կրծքի վրայով կաթում, գլորվում էին քրտնքի կաթիլները։ Իսկ շառագույն դեմքը ժպտում էր :Երբեմն էլ ատամները պինդ սեղմելով  կրծում էր դեմքի մկանները , զայրանում և մռնչալով քլունգը ետ էր տանում ու ուժգին հարվածում հարվածում սարի կրծքին:
• Բնութագրիր ,,Աշխատանքը,, պատումի հերոսին
• Զոհաբերելով ինքը իրեն կռիվ էր տարիս քարի հետ և ուզում էր ամպայման խանդել պնդացած քարահող:
• Փորձիր տեքստից կռահել՝ ինչպիսի վերաբերմունք ունի հեղինակը հերոսի նկատմամբ
• Հեղինակը գնահատում էր կամքի ուժը և  հերոսի աշխատանքը:
• Ինչպես կբացատրես — կռվենք, որ վերցնենք արտահայտությունը
• Արտահայտությունը նշանակում է , որ եթե ուզում ենք հասնել ինչ , որ մի բանի պետք է պայքարենք:

Դեդեկտիվ :Ժանր

ԲԱՑԱՀԱՅՏՎԱԾ  ՀԱՆՑԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆ

Գլուխ առաջին .

Ես Շառլին եմ : Ես դեդեկտիվների խմբից եմ և բացահայտել եմ տարբեր հանցագործություններ : Այս անգամ շատ վտանգավոր հանցագործի պետք է ձերբակալենք , որին  շատ տարիներ չեն կարողացել  ձերբակալել :Ես շատ եմ խորացված այդ գործի մեջ :Առաջին  քայլը՝ պետք է իմանանք նրա անունը , ու՞մ հետ  է եղել հանցագործը , ո՞վ է տեսել ,որտե՞ղ է կատարվել հանցագործությունը և այնպիսի ծրագիր կազմենք , որ նրան գցենք ծուղակի մեջ :Նրա անունը Լեո է :Եվ իմ փասթաթղթերում այսպես  է .

Անուն . Լեո

Մականուն. Պիռատ 

Առաջին քայլը արված է  , անցնում ենք երկրորդ քայլին :Շատ փնտրելուց հետո ես գտա  թե ով է եղել հանցագործի հետ, նրա անունը Շեռլ է  : Նրան  ծերբակալեցինք՝ ես նրա հետ խոսեցի, և նա  ինձ մի հասցե ասաց: Գնացի ,բայց այնտեղ ոչ ոք չէր ապրում.  նա ստեց ինձ : Ես փնտրում էի թե ում հետ է վերջին անգամ խոսել :Բայց երկրորդ օրը ընկերս ասաց ,որ բացի Շեռլից ոչ ոք չի եղել նրա հետ:Իմ ընկերներն նույնպես նրան  հարցաքննեցին, սակայն  են նրաց էլ   ոչինչ չասաց :Մինչ նրանք հարցաքննում էին  նրան ,ես անցա ին  երրորդ քայլին.  ո՞վ է տեսել նրան: Գնացի մոտակայքում գտնվող բոլոր տները և վերջապես գտա այդ մեկին, ով տեսել է  նրան :Նա կին էր նրա ,անուն Մերրի էր: Նա մեզ ամեն ինչ  պատմեց, քանի-որ այդ հանցագործությունը կատարվել է իր վերևի հարկում : Ես և Մերրին բարձրացանք վերև, որպեսզի մտնենք տուն : Դուռը փակ էր: Դուռը  ջարդելուց  և  ներս մտնելուց հետո տեսանք, որ  ամեն ինչ մաքու էր, և մենք հասկացանք , որ Պիռատը իր հետևից մաքրել է իր հանցագործության հետքերը :Մեզ մնացել էր  միայն մեկ քայլ ՝ կկարողանա՞նք նրան կձեռբակալել :Հիմա մտածում ենք ծրագիր որպեսզի նրան  ծուղակ գցենք :Այդ հարցում օգնեց մեզ նրա ընկերը Շեռլը  :Մենք գտանք մի տուն  , թաքնվեցին այնպես , որ Լեոն չնկատի, իսկ  Շեռլը նրան կանչեց այդ տուն : Երբ Լեոն մտավ մենք թիկունքից նրան շրջապատեցինք և մեր հանձնարարությունը ավարտված է : Շեռլը , որ օգնել էր Լեոին նա փոխվեց և ընդունվեց դեդեկտիվների խումբ : Լեոին  տվեցին  ցմահ ազատազրկում :

Գլուխ երկրորդ.

Ինչպես միշտ բարև ձեզ ես շարնակում եմ իմ հետախուզությունը :Այդ անգամ թալանել են բանկը :Ով թալանել բանկը նա մի քանի տարի նստել է բանտ բայց նրան ազատ են արծակել :Այս ամենը գործը ավելի է դժվարացում ով, որ նրան ազատ է արծակել .եղել է ոստիկան և բոլոր փաստաթղթերը , որոք կապված են թարլանչիի հետ անհետացել են և ոստիկանը բանտը պայթացրել է :Ինչպես միշտ պետք է սկսենք առաջին քայլից այսինքն նրա անունը իսկ երկրորդ քայլը կլինի ՝ով գիտի նրա բնակվելու վայրը:Շատ փնտրելուց ես իմացա թե ինչ է նրա  անունը :Նրա անունը Ջոն էր բայց նրան ասում են Ռետտի :Ինչպես հասկացաք առաջին քայլը արված է անցնենք երկրորդ քայիլին և այս ամենը պետք է այնպես անեն որպեսզի այս մեր հետախուզության մասին ամբող աշխարը չիմանա այս մասին միայն ասել էինք հավատարի մարդկանց :Հիմա մնաց մեկ քայլ մենք գնացինք նրա ընկերների մոտ և հարցրեցին նրանք գիտեն թե որտեղ է բնակվում Ռետտին նրանք ասացին , որ նա բնակվում է Ռաֆֆու փողոցի վրա մեք գնացին և ձեռբակալեցինք :Ճիշտ է ինձ թվում էր , որ դժվարությամբ պետք է ձեռբակալենք բայց հեշտությամբ կատարեցինք հանձնարարությունը :Սա վերջին պատմությունն էր քանի -որ ես արդեն գնտպետ եմ :

Վերլուծություն

Այս հեքիաթում արծիվն իրեն պահեց շատ վատ : Տան տիրոջ հյուրընկալությունն արծիվը պատասխանեց ագահությամբ և անկուշտությամբ :Գառնուկն արծվի արարքին պատասխանեց այնպես, ինչպես հարկն էր :Արծիվն այդ ամենը լսելով հասկացավ իր վատ արարքը :Հեքիաթը խրատեց , որ եթե հյուր ես գնում , չպետք չէ չարաշահել տան տիրոջ բարությունը և ինչով հյուրասիրում են պետք է գոհանաս և շնորհակալ լինես :

Բարձրաձայն ընթերցանություն 

Զոհաբերում

Չորս ոչխար էին
Նախ առաջինը մորթեցին
Յետոյ երբ երկրորդը կը մորթէին
երրորդը փորձեց փախչիլ

Հազիւ տասը մեթր գնաց
ձերբակալեցին

Ես այդ երրորդին միսեն կերայ-
Կեանքի համ ուներ:

Առաջադրանքներ.

• Բանաստեղծությունը փոխադրել արևելահայերեն:

Չորս ոչխար էին                                                                                                                                       Նախ առաջինը մորթեցին                                                                                                                     Հոտ երբ երկրորդին էին մորթում                                                                                                        Երրորդը փորձեց փախչել                                                                                                                  Հազիվ տաս մետր գնաց                                                                                                                        Ձերբակալեցին                                                                                                                                        Ես այդ երրորդի միսը կերա                                                                                                                   Կյանքի համ ուներ :

• Ինչպես ես հասկանում կյանքի համ արտահայտությունը:
• Այն ինչի շնորհիվ դու կարող ես կյանքում լինել երջանիկ ,ապրել անհոգ , ուրախանալ ամեն մի առիթի ժամանակ,պայքարել հանուն նպատակի,երազանքի  և այլն:
• Ըստ հեղինակի՝ ի՞նչն էր կյանքի համը: Քո կարծիքով է՞լ ինչը կարող է կյանքի համ լինել:
• Կյանքի համ կարող է ունենալ  երջանկությունը , ճանապարհը , ընտանիքը , ժպիտը  ,խաղցր ջրալի խնձորը  և այլն :Ըստ հեղինակի ՝ոչխարն ուզում էր ապրել :

Եթե իմ մեջ ամեն ամեն ինչ փոխվի ….

Եթե իմ մեջ իմ հոգին, իմ ներքին աշխարհը փոխվի, ես չգիտեմ, ես ինքս ինձ կսիրեմ թե ոչ ,եթե ես ինձ ընդունեմ  վատ մարդ , իսկ  մարդի՞կ՝  մարդիկ իմ մասին ինչ կխոսեն և ինչ կմտածեն ,ես միայն եսասեր կլինեմ :Բայց  իմ սիրտը ուզում է փոխվել և դառնալ ավելի բարի, մարդիկ պետք է գիտակցեն բարի լինելու զգացումը , և դրանով իսկ իրենց բարությունը անգամ կփոխանցվի ուրիշներին ;

Ասուպ

Հատ մըն ալ կար որ ի վերջոյ ձանձրացաւ
Չափուած ձեւուած կարգուսարքէն պարտադիր —
Փորձեց փախչիլ — անջրպետին մէջ ի սպառ
Պատանեկան երազի պէս հալեցաւ

Օգոստոսի գիշեր մըն էր լուռ — խաղաղ —
Ու նոր ասուպ մը ինկաւ:

Առաջադրանքներ.

• Բանաստեղծությունը փոխադրել արևելահայերեն:

Մի հատ բան կար ի վերջո  ձանձրացավ                                                                                             Չափած ձևած կարգ ու կանոնից պարտադիր —                                                                             Փորձեց փախչել — պատնեշի վրայով անցնելով                                                                     Պատենական երազի պես հալվեց                                                                                                   Օգոստոսի գիշեր էր լուռ — խաղաղ —                                                                                             Ու նոր ասուպ ընկավ :

• Զուգահեռներ անցկացրու ասուպի և հալվող երազի միջև:
• Ասուպ և հալվող երազ.  ճիշտ է ըստ ավանդության երբ երկնքում ընկնող ասուպ ես տեսնում երազանքդ կատարվում է, սակայն ես այդքան էլ չեմ հավատում  դրան,կա երկու տարբերակ հալվող երազների՝ մեկի դեպքում երազանքդ իրականության մեջ է հալվել, այսինքն կատարվել է, իսկ մյուսը. երազանքդ ինչ-ինչ պատճառներով ասուպի նման ընկել  է, այսինքն չի իրականացել.
• Ասուպն ի՞նչ երևույթի հետ կհամեմատես դու՛:
• Ասուպ թռչող մտքի է նման:

ԲԱՌԻ ՄԸ ՈՐՈՇՈՒՄԸ

Բառը ձանձրացաւ
միշտ նոյնիմաստ ապրելէ
Իր տարիները թօթափեց
Փորձեց նոր իմաստ

— Թէ ինչ կ’ըսէ — մարդիկ չհասկցան

Նորէն առին մէկ կողմ դրին
որ օր մը տեղին գործածեն:

Առաջադրանքներ

• Բանաստեղծությունը փոխադրել արևելահայերեն:

Բառը ձանձրացավ

միշտ նույն իմաստն է ապրել

Իր տարիները թօթափեց

Փորձեց նոր իմաստ

-Թէ ինչ կասե — մարդիկ չհասկացան

Նրան վերձրեցին մի կողմ դրեցին

որ պետք եղած տեղին գործածեն :

• ԲԱՌ-ի կերպարում մարդու ո՞ր տեսակն է պահված:
•  ԲԱՌ-ի կերպարում այն տեսակի մարդիկ են ,  ովքեր փոփոխական , ձանձրալի և ժամանակից են:
• Կարո՞ղ ես ասել, որն է բանաստեղծության ասելիքը: — Համաձա՞յն ես դրա հետ:
• Այո ես համաձայն  եմ, քանի  որ մարդ նոր բառ իմանալուց նա իր բառապաշարին նոր բառ է ավելացնում և նա մեկ նախադասություն ասելու համար օգտագործում է իր նոր բառապաշարը :

Մի լար լոյս, մի լար

Մի լար լոյս, մի լար,
Երկինքէն ինկողը չի լար:

Մի լար, թէ աղքատի տուն ինկար,
գլխու վրայ է տեղդ:

Մի լար լոյս, մի լար,
Գետնայարկ չինկող լոյսերը թող լան:

Առաջադրանքներ

• Փոխադրել արևելահայերեն:
  Մի լացիր լույս, մի լացիր                                                                                                         Երնքից ընկնողը չի լացի:

Մի լացիր , թէ աղքատի տուն ընկնես                                                                                                  գլխի վրա է տեղդ:

Մի լացի լույս  , մի լացի                                                                                                                          Գետնին չնկնող լույսեը թող լացեն :

• Բացատրել գլխի վրա տեղ ունենալ դարձվածքը: Մեկնաբանել երկրորդ տունը:մ
• Գլխի վրա տեղ ունենալը դա նշանակում  է , որ դու հարգված մարդ ես  :
• Ըստ հեղինակի՝ ո՞ր լույսը չի լալիս և ո՞ր լույսն է լալիս: Ինչպե՞ս ես հասկանում այդ միտքը, համաձայն ես, թե՝ ոչ. հիմնավորիր:
• Իմ կարծիով այն լույսն է լալիս , որ  մարդու հոգին շատ տխուր է , միայնակ այդ իսկ պատճառով էլ ցանկություն ունի լացելու ,իսկ այն լույսը չի լալիս  ,որ  մարդու հոգին շատ  երջանիկ է ու անհոգ :
• Եթե դու լինեիր Լույս, ինչը քեզ կվշտացներ և ինչը կուրախացներ:

Եթե ես լույս լինեի ինձ խավարն ու  մթությունը կվշտացներ,կվշտացներ նաև չար ու դաժան մարիկ, իսկ լուսավորությունն ու արևի ժառագայթներն ինձ շատ կուրախացնեն և կպարգևեն կյանքով ապրելու բերկրանք:

Թարգմանություն

Цель
Дрона был великим мастером стрельбы из лука, и он обучал многих учеников. Как-то раз он повесил на дерево мишень и спросил каждого из учеников, что тот видит.
Один ответил:
— Я вижу дерево и мишень на нем.
Другой сказал:
— Я вижу ствол дерева, листву, солнце, птиц на небе…
Остальные отвечали примерно то же самое.
Затем Дрона подошел к своему лучшему ученику Арджуне и спросил:
— А ты что видишь?
— Я не могу видеть ничего, кроме мишени, — последовал ответ.
Дрона повернулся к остальным ученикам и сказал:
— Только такой человек может стать попадающим в цель.
(индийская притча)

Նպատակ

Դրոնան նետաձգության  մեծագույն վարպետ է և նա սովորեցնում էր  շատ աշակերտների:Մի անգամ նա խառին ամրացրեց թիրախը և հարցրեց յուրաքանչյուր աշակերտի թե ով ինչ է տեսնում                                                                                                       Մեկն ասաց:                                                                                                                                             Ես տեսնում եմ ծառ և թիրախը նրա վրա.                                                                               Մյուսն ասաց:                                                                                                                                       Ես տեսնում եմ ծառի բունը  , տերևները , արևը  , թռչունները  և երկինքը…                         Իսկ մնացածը միասին պատասխանեցին նույնը.                                                                   Ապա Դրանոն գնաց իր լավագույն աշակերտի Արդջունի մոտ և հարցրեց :                           Իսկ դու ին՞չ ես տեսնում .                                                                                                                     -Ես չեմ տեսնում ոչինչ , բացի թիրախից-պատասխանեց նա .                                                 Դրոնան շրջվեց  և մյուս աշակերտներին ասաց   .                                                                           -Միայն այսպիսի մարդը կարող է հասնել իր նպատակին .

Կարդա առակը — Ալիքը և ժայռը

• Եթե ալիքը մարդ լիներ, ինչպիսի՞ն կլիներ. իսկ ժա՞յռը:
• Եթե ժայռը մարդ լիներ նա բարկանալուց կփլվեր և կավերվեր, իսկ ալիքը եթե մարդ լիներ նա խախանդ կլինի բայց եթե բարկանար մի մեծ ալիք կբարձրանար :
• Մեկնաբանիր «շարժվել» բառը:
• Շարժվել բառը ինքը իրենից ներկայացնում է որպեսզի մենք ետ չնայենք և գնանք առաջ :
• Շարժվել է պետք … ստեղծագոծական աշխատանք:
• Շարժվել է պետք որպեսզի մեր երազանքներ մենք ինքներս իրականացնենք կամքի ուժ ունենաք և գնանք առաջ ու հասնենք այն ամենին ինչին մենք երազել ենք , պետք չէ ոչ մեկին լսել քանի , որ նա կարող է ձեզ խանգարել և ետ պահել ձեր վորոշումից:

Կարդա առակը — Չեմ կարողացել, չեմ կարողանում ու երբեք էլ չեմ կարողանա

• Բոլորս էլ ինչ-որ բանով նման ենք կրկեսի փղին — համեմատիր քեզ հետ:
• Ոչ ես կրկեսի փղի նման չեմ ես ունեմ կամքի ուժ և եթե ուզում   եմ առաջ գնալ ես երբեկ ետ չեմ նայի :
• Միակ ձևը փորձ անելն է — գրեք ձեր մտքերը այս խոսքերի շուրջ:
• Իհարկ է միակ ձևը փորձ անելն է ,քանի որ մենք վախկոտ չենք և փորձի միջոցով մենք ավելի մոտիկից ենք ծանոթանում կյանքի փորձություններին , նաև մեջ եմ բերում ժողովրդական ասացվածք ՝ Փորձը՝ փորձանք չէ :

Թարգմանություն

Идти вперед
Как-то раз ученик по имени Импо толкал перед собой тачку, а Мастер Ма-Цзы сидел на его пути, вытянув ноги. Импо попросил:
— Учитель, уберите, пожалуйста, ноги!
— То, что вытянуто, не может быть убрано, — сказал Мастер.
— То, что идет вперед, не может повернуть назад, — сказал Импо и толкнул тачку вперед.
Тачка проехала по ногам Мастера. К вечеру его ноги были в синяках и кровоподтеках, но он дал понять, что одобряет поступок Импо.
(дзэнская притча)

Գնալ առաջ

Մի անգամ Իմպո անունով աշակերտը քշում էր սայլակը ,իսկ ուսուցիչ Մա-Ցզին նստել էր ճանապարհի մեջտեղում , ոտքերը պարզած.

Իմպոն խնդրեց :

-Ուսուցիչ խնդրում եմ քաշեք ձեր ոտքերը.

-Այն ինչ , որ պարզած է չի կարող  ետ քաշվել,-ասաց ուսուցիչը.

-Այն ինչ գնում է առաջ չի կարող  ետ գնալ -ասաց Իմպոն և քշեց սայլակը առաջ:

Սայլակը գնաց ուսուցիչի ոտքերի վրայով :Երեկոյան նրա ոտքերը կապտուկներով էին, սակայն ուսուցչից երևում էր, որ նա  հավանություն է տվել Իմպոյի արարքին

Առակ — Ութոտնուկն ու վարդը

• Համեմատիր ծովի բնակիչներին քո շրջապատի հետ. նմանություններ, տարբերություններ:

Մենք ապրում ենք երկիր մոլորակի վրա իսկ ծովի բնակիչները օվկյանոսում :Մենք տարբերվում ենք ծովի բնակիչներից մեր խոսքով  իսկ նրանք խոսում են պղպջակներով ;

• Ուտե՞լ, թե հիանալ … ստեղծագործական աշխատանք:

Ուտե՞լ թե հիանալ , ես կարծում եմ , որ ուտելով մենք ոչինչի չենք հասնի, միայն ստամոքսը կլցնենք,   իսկ հիանալը մեզ  տալիս է , որպեսզի մեք գեղեցիկը տեսնենք գնահատենք,երևի թե  այստեղ էլ կարելի  է մարդու հոգով հիանալ, նայած թե մարդու հոգին , ներաշխարհը ինչքանով է մաքուր ու պարզ, որով կարելի է հիանալ:

Զանգի (հավելված) — Խաչատուր Աբովյան

Զանգի՛, Զանգի՛, գեղեցի՛կդ իմ Զանգի՛: Քո երկնանման երեսը տեսնելիս, քո տխուր ձենը լսելիս, քո սուրբ ջուրը բերան առնելիս, քո ծաղկազարդ ձորերի միջումն, քո զորավար ափների ղրաղին, քո սիպտակ, լուսաթաթախ փրփրի տակին, քո պարկեշտ Մամբռու ափին, քո խնկահոտ ծառերի տակին, քո անմահական ծաղկների միջին, քո էդ տրտում, դառնավարան լացի, բոթի, սգի ձենն առնելիս, քո սիրուն աչքերի աղի արտասունքը տեսնելիս բաս ի՞նչ կըլեր, որ քո բախտավոր, վաղուց հեռացած, մեր գլխիցը պակսած մեծազն, քաջազոր, աշխարհասասան, անհաղթելի, անպարտելի իշխանաց, աշխարհակառույց թագավորաց, մեծազոր, քաջաբազուկ հսկայից, տարաբախտ, վատաբախտ, թշվառացյալ, գերեվարյալ, տատանյալ, տարտամյալ, զուրկ, թափուր, սրախողխող, քարակոշկոճ, հայրենամերկ, կենսակորույս, տնանկ, սգավոր, աղքատ, չքավոր որդիքը ու թոռունքը մեկ միտք անեին, գլխըներին վա՜յ տային, իրանց սև օրը լաց ըլեին, թե ո՞վ քեզ առաջ՝ ուրախ ձայնիվ, բարձրադիր ճակատով, երկնանման պատկերով, արծվահայաց աչոք, հսկայական դիմոք, քաղցրամոք ժպտիվ ողջույն տվեց, քո համն առավ, քո ջուրը խմեց, քո ծաղկըներիցը խնդալով, ցնծալով հոտ քաշեց, որ քաղցրահամ պտղըները ախորժանոք ճաշակեց, քո հով, զովարար ղրաղին էկավ, բազմեց, քո սուրբ, անարատ գիրկը համբուրեց, քո անուշահոտ վարդը, քո պարկեշտ մանիշակը ողջագուրելով, խանդաղատելով քաղեց, <ծոցը դրեց,> ու պերճ դիմոք, վսեմ ծանրությամբ իր քաջ բազուկը վրեդ մեկնելով, տարածելով ու՝ իշխանական զորությամբ, խորհրդածու ուշիմությամբ էդ սուրբ ափներիդ, էդ ազնիվ ձորերիդ, էդ անդրդվելի քարափներիդ սուր նայելով, էդ անահ, քաջ սրտիդ, էդ փրփրուն, ամեհի, սարսափելի ալյացդ երկա՜ր հիացյալ, ապշյալ մնալով՝ խրոխտ ձայնիվ, հզոր շրթամբք, վճռահատ, ազդու բարբառով, երկնալից բերանով, քերովբեական լեզվով գոչյաց.

— Հրազդա՛ն, դո՛ւ ես իմ այսուհետև նազելի՛ բնակարան:

Խաչատուր Աբովյանը  շատ էր սիրում Հրազդան գետը , համարելով իր բնակարանը դա իրեն շատ հոգեհարազատ էր  քանի որ այնտեղ նրա սիրտն էր ապրում լավ ու  վատ հիշողությունների հետ մաիսին :Նա  գովերքում էր Հրազանինն իր  մի շարք գեղեցիկ և զգացմունքային բառերով:

ԱՅՍ ԻՄ ՀՐԱՇՔ ԱՇԽԱՐՀՆ Է

Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
Գլխիվայր են ծառերն աճում,
Եվ ջրվեժներն ալեփրփուր
Դեպի երկինք են շառաչում։

Սարը սարից ամպ է խլում,
Ջուր է խմում ձորը ձորից,
Երկնքի մեջ արտ է ծլում,
Ու երկինք է բուսնում հողից…

Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
Շողքը տեր է, շվաքը՝ հյուր։

• Առանձնացրու քեզ դուր եկած թարս պատկերը, շարունակիր այն նկարել…
• Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
  Գլխիվայր են ծառերն աճում
• Եկինքն կանաչապատ է 
• Ուր մարդիկ գլխիվայր են քայլում
• Եվ անդանհուր մոլորակը շրջված է :
• Իմ աշխարհի տերն ու հյուրը … — ստեղծագործական աշխատանք

Իմ աշխարհի տերը ես եմ, ես չեմ թողնում որ  ինչ որ մեկը մտնի իմ կառուցած աշխարը  , որովհետև ես չեմ սիրում բացել հոգիս  ցանկացածի առջև միայն կբացեմ ծնողների առջև:Իմ աշխահը իմ առաձնահատուկ հոգի է  քանի որ իմ հոգու աշխարհից ոչ մեկ չունի:Իմ աշխարը անուն չունի ես նրան հարցեր եմ տալիս այսպիսի դերանունով <<ԵՍ>> -եմ : Իմ աշխարհը չունի սահմաններ ես եմ նրա տերը :

ԱՄՊՐՈՊԻՑ ՀԵՏՈ

Ամպրոպից հետո
Երկինքն ավելի կապույտ է լինում,
Խոտերն ավելի կանաչ են լինում
Ամպրոպից հետո։
Ամպրոպից հետո
Ճերմակ շուշանը ավելի ճերմակ,
Կակաչն ավելի կարմիր է լինում
Եվ մեղրածաղիկն՝ ավելի դեղին։
Ամպրոպից հետո
Սարերն ավելի բարձր են երևում,
Խոր են երևում ձորերն ավելի,
Եվ տափաստաններն՝ ավելի արձակ։
Ծառերն ավելի խոնարհ են լինում
Ամպրոպից հետո,
Եվ հավքերը մեր գլխավերևում
Իրար կանչում են ավելի սրտով.
Ամպրոպից հետո
Բարի է լինում արևն ավելի,
Եվ մենք ավելի սիրով ենք իրար
Բարի լույս ասում։
Ամպրոպից հետո աշխարհը և դու
Հասկանալի եք լինում ավելի…

• Այս գունավոր խճանկարից առանձնացրու այն կտորը, որն ամենապարզն ես տեսնում. նկարագրիր այն քո զգացողությամբ:
• Ես այս հատվածները շատ լավ են տեսնում իմ հոգում  .
  1.Ամպրոպից հետո աշխարհը և դու
  Հասկանալի եք լինում ավելի…
• 2.Ամպրոպից հետո
  Երկինքն ավելի կապույտ է լինում,
  Խոտերն ավելի կանաչ են լինում
  Ամպրոպից հետո։
• Կարո՞ղ ես բացատրել՝ ի՞նչ ազդեցություն ունի Ամպրոպը Բնության վրա, ինչու՞ է Բնությունը փոխվում նրա պատճառով:
• Ես ինքս մտածում եմ որ ամպրոպը դա ամպերի բարկության արդյունքն է քանզի երկնքից ամպերը տեսնում են և բարկանում են նրա համար որ մարդիկ իրար հետ վարվում են վատ և նեղացնում են իրար; Իսկ ամպերը սիրում են որ երկրի երեսին լինի խաղաղություն և մարդիկ լինեն սիրալիր իրար հանդեպ ;
• Մարդու կյանքում ի՞նչը կարող է դառնալ Ամպրոպ. հիմնավորիր ասածդ:
• Մարդուն կյանքում  լինում է երկու տեսակ  ուրախ և  տխուր ամպրոպներ :Ուրախ ամպրոպը  կդառնա մարդու խառնված հոգին, քանի որ հենց այդ խառնված հոգին է , որ մարդու դարձնում է ուրախ և խենթ: 
• Ես՝ ամպրոպից հետո… — ստեղծագործական աշխատանք:
• Ամպրոպից հետո ես խենթ եմ  դառնում .
• Երկինքը այնքան կապուտակ է լինում .
• Կարծես թե հոգումս ամեն ինչ խառնվում է.
• Ուզում են թաձառել երկնքով մեկ.

Ջրի պես

Կռիվ տայի անդադար
Ու փրփրեի ջրի պես:
Թափառեի քարե-քար,
Քար փշրեի ջրի պես:
Լվանայի քեզ, աշխարհ,
Ու մաքրեի ջրի պես:
Քչքչայի սարն ի վար,
Մարգ ջրեի ջրի պես:
Միայն ջրելու համար
Վիզ ծռեի ջրի պես:
Շողեր, շողեր հագնեի,
Ցող ցրեի ջրի պես:
Թող գեթ մի օր ապրեի,
Բայց ապրեի ջրի պես:

• Անձնավորման միջոցով հեղինակը ջրին ի՞նչ մարդկային հատկանիշներ է տվել: Որո՞նց հետ ես համաձայն, որոնց հետ՝ ոչ. հիմնավորիր:
• Ինձ դուր է եկել այս հատկանիշը <<Շողեր , շողեր հագնեի>>:Քանի-որ ես շատ կուզենաի լինել արևի շողերից մեկը  որպեսզի  մարդանց հոգիներ ջերմացնեմ և նրանք դառան ավելի բարի :
• Առանձնացրու մի երկտող՝ որպես վերնագիր, և ստեղծագործիր:

Թող գեթ մի օր ապրեի, Բայց ապրեի ջրի պես

Ջուրը կյանք է ջուրն այնքան բաց է , որ մարդիկ շատ են ցանկանում լինել ջրի պես բաց , թափանցիկ և ջրի պես պարզ: Ջուրը կարծես մարդ լինի ջուրը ուղեկցում է մեր կյանքի ամեն մի ակնթարրթը:Ջուրը այնքան ուժեղ հիշողություն ունի :Ջուրը հիշում ու տպավորում է ցանկացած ազդեցություն, գրանցում է այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում շրջակա միջավայրում: Ջրին բավարար է առարկայի հետ հպումը, որպեսզի իմանա նրա հատկությունների մասին ու պահի նրա մասին ինֆորմացիան իր հիշողության մեջ: Մենք աղտոտում ենք մեզ շնորված ջուրը :Ջուրն, անցնելով տներով, կլանում է ատելություն և չարություն:մենք` մարդիկ, «ջրից ենք..:Մարդիկ կան , որ աղոթում են ջրին որպեսզի նա օգնի նրանց, դա նշանակում է , որ ջուրը ունի գերբնական ուժ:Ջուրը ունի մեծ պարտավորություն ՝ իր ուսերի վրա է վերցրել ողջ մոլորակի կյանքը , որովհետև եթե ջուր չլինի ապա կայք էլ չի լինի :Ես ինքս էլ եմ ուզում ապրել ջրի պես ազատ։

Լուսաբաց

Լույսը առավ սարին,
Սարսռում է սարը.
Սարերը վեր թռան:                                                                                                                       Հավքն արթնացավ ծառին,
Սարսռում է ծառը.
Ծառերը վեր թռան:
Քարայծն ելավ քարին,
Սարսռում է քարը.
Քարերը վեր թռան…
Եվ ինձ մի պահ թվաց`
Քարերի տակ քնած
Դարերը վեր թռան:

• Լույսն ու սարը… հավքն ու ծառը… քարայծն ու քարը… արևը ու բնությունը … հողն ու ջուրը շարունակեք:
• Լուսաբացին բնության սարսուռը ի՞նչ կարող է խորհրդանշել:
• Նոր բացվող գեղեցիկ մայրամուտ:
• Քարերի տակ քնած դարերը վեր թռան — պատկերիր այս կտավը:
• Այս արտահատությունից հասկանում եմ , որ ամեն ինչ սկսվում է լույս աշխարհ գալ բայց  :
• Հ.Սահյանի նման քո լուսաբացի դրվագներից պատմիր — ստեղծագործական աշխատանք:
• Երբ առավոտյան արթնանում եմ տեսնում եմ իմ սիրելի  գեղեցիկ մայրամուտը բայց պահ է լինում երբ ամպերները գալիս և փակում են հիասքանչ արևը և հենց այդ պահին իմ տրամադրություն ընկնում է կարծես տխրություն է տիրում բայց երբ արևը նորից վերադառնում է ես այնպես եմ ուրախանում , որ մտքիս ամեն ինչ գալիս է , գիտեք ասում են երբ անձրև է գալիս մարդիկ ավելի լավ են ստեղծագործում  բայց այդքան էլ համաձայն չեմ իմ առավոտը լի է գեղեցիկ արևով և հիասքանչ բնությամբ :Սա էլ իմ լուսաբացը :

Նոդար Դումբաձե

Ես, տատիկը, Իլիկոն և Իլարիոնը

Այս պատմվածքը ինձ համար շատ հետաքրքիր էր և փոքր ինչ ծիծաղելի: Իմ կարծիքով տատիկը շատ խիստ էր  , Նրա ամեն մի ասած նկատողությունը երեխաները ընկալում էին որպես  կյանքի դաս իրենց համար:  Ինչպես նշվում է  պատմվածքում  կարծես թե գյուղում միակ տատիկն էր , որ շատ էր անիծում.: մեջ եմ բերում այս հատվածը ՝ <<Գուրիայում դժվար թե գտնվի մի ուրիշ կին, որ տատիս նման անիծել իմանա, բայց նրա անեծքներից ես չեմ վախենում, որովհետև մի անգամ ասաց. «Չվախենաս, բալա, լեզուս անծելիս սիրտս միշտ օրհնումէ»:: Տատը շատ էր ուզում , որ Զուրիկոն սովորի և դառնա շատ լավ մարդ  :Այս պատմվածքի իմաստը այն է , որ եթե դու մի մարդ ես և ունես մի երես և քո  հոգին բարի է ուրեմն դու լավ մարդ ես ,իսկ եթե դու երկերեսանի ես, դու կարող ես ամեն մարդու մոտ տարբեր  բաներ խոսել:  ապա կյանքում միշտ կհանդիպես դժվարությունների և վերջում կմնաս միայնակ առանց ընկերների :

Սա ինձ դուր եկած հատվածն է ՝ <<—Նստիր, տատ, դասդ չգիտես, երկուս եմ նշանակում:

— Ես քեզ երկու ցույց կտամ, պոչավոր, հենց հիմի վեր կաց էծը կապի, թե չէ էն օրը կգցեմ, ոնց որ երեսիդ ռումբ պայթած:
— Մի հարց էլ տամ ու գնամ: Դեմքը քանի՞ տեսակ է լինում:
— Գլուխ մի տանի, էնքան տեսակ է լինում, ինչքան մարդ է ման գալի երկրի վրա: Եվ դեմքը նրահամար է, որ մարդ միշտ պարզերես լինի, բայց դե մեկի երեսը երկար է, մեկինն էլ ՝ տափակ, մեկը պնդերես է, մյուսը՝ երեսառած, անաբուռ մարդիկ էլ կան, ոնց որ դու:
— Աներես խալխ էլ կա, — ավելացրի ես:
— Ճիշտ է: Մեր փոստատարը, օրինակ, սևերես մարդ է. ծրարների մարկաները պոկում է, հետոգալի ասում, թե՝ մարկա չկա կպցրած, մի մանեթ պիտի տաս:
— Ես ինչպիսի՞ն եմ, տատ:
— Դու՞: Դու աներես ես, աստծու երեսից ընկած, դրա համար էլ երեսդ հողով ծածկելու է: Շունն էլերեսիդ հաց չի ուտի:>> ,

«Հին ժամանակներում, ճշմարիտ է, Ներքի և Վերին աշխարհների մեջ սերտ հարաբերություն է եղել, բայց հետո մեր մեղքիցն է եղել, թե պատահմամբ՝ մեր աշխարհը ցածրացել է, առաջ՝ քիչ, և հետո՝ շատ։ Լսած ենք, որ մեր հեռացած ժամանակն էլ մի սանդուղք է եղել, և այդ սանդուղքով արդար մարդիկը վեր բարձրանալիս և վայր իջնելիս են եղել, բայց հիմա այդ սանդուղքն աներևութացել է, էլ չի երևում…»:

• Ի՞նչ եք կարծում, մարդիկ ի՞նչ պետք է  անեն, որպեսզի այդ սանդուղքն առաջվա նման կարողանան տեսնել:

Իմ կարծիքով այդ աշխարհում շատ վատ մարդիկ են ապրում ահա  ինչպես ասում է հեքիաթը ՝ այդ սանդուղքով արդար մարդիկը վեր բարձրանալիս և վայր իջնելիս են եղել, բայց հիմա այդ սանդուղքն աներևութացել է, էլ չի երևում…»:Իսկ եթե մարդիկ փոխվեն և դառնան արդար և բարի հաստատ այդ սանդուղքը կերևա այսպես ասած այդ սանդուղքը կարծես ստեղծված է բարի , կամեցող , ազնիվ և արդար մարդկանց համար:

ՂԱԶԱՐՈՍ ԱՂԱՅԱՆ

Ղազարոս Աղայանը մի  ծերունի էր՝ բարձրահասակ, թիկնեղ և լուրջ: Իսկ նա միշտ հպարտ էր, վե՛ր  էր նայում իր  իշխող  հայացքով, իբրև մեծ եղբայր կամ հայր, իսկ հաճախ ուսուցիչ:  Նա ուներ խոշոր աչքեր, նույնիսկ մոգական  զորություն ունեին, որն ստիպում է քեզ անտարբեր չլինել նրա նկատմամբ. Աղայնը միշտ գլքարկ էր բարձրացնում  ծանոթ-անծանոթի առաջ:

Նա քայլում էր հանդարտ ու խոհուն: Վաղ առավոտ, երբ մարդիկ խմբերով շտապում էին իրենց գործերին , Աղայանը, ձեռները մեջքին դրած կամ որևէ  իր բռնած, հանգիստ  քայլում էր Վելյամինովսկայա փողոցի մայթով և ուշադիր նայում անցորդներին՝ ընդունելով նրանց բարևները: Հաճախ, երբ նա կանգնեցնում էր ծանոթին և հարցնում էր.

_ Ամեն ինչ կարգի՞ն է ձեզ մոտ: Ժողովրդին չի՞ պատահել մի աղետ, մի վնաս…

Պատասխանը գոհացուցիչ լինելու դեպքում նրա դեմքը պայծառանում էր իսկ բացասականի ժամանակ՝ տխրում ու դառնում խոհուն:

Առաջին անգամ նրա իսկական խոսքը լսեցի մի ժողովում: Կարծում եք՝ խոսքս վերաբերում է նրա հռետորությա՞նը, պերճախոսությա՞նը: Ամենևի՛ն: Աղայանը հռետոր չէր. նա խոսում էր ուրիշ  ձևով: Ով էլ տեսներ նրան այդ պահին, իսկույն կասեր, որ դա ուսւոցիչ է և խոսում է ասես աշակերտների հետ՝ յուրաքանչյուր բառն ընդգծելով: Որպեսզի ունկնդիրներն իրեն սխալ չհասկանան, նա մատով օդի մեջ դնում էր ստորակետ, միջակետ և վերջակետ: Այնքան մշակված էին մանկավարժական շարժումները, որ զգում էիր անգամ, թե ո՛րտեղ է դնում բութը: Մանկավարժի պրոֆեսիան իր կնիքը այնպես ամուր էր դրել Աղայանի վրա, որ նա թե՛ վերաբերմունքով, և թե՛ հոգեբանորեն մնացել էր ուսուցիչ:

Երկրորդ անգամ ես նրան լսեցի ավելի մտերմական շրջանում և դարձյալ խորապես զգացի նրա ժողովրդային հոգին և մեծ հեղինակությունը: Այս անգամ եկել էր «Սուրհանդակ» թերթի խմբագրատուն: Պարզվեց, որ եկել էր հատկապես Նար-Դոսի մոտ՝ շնորհավորելու նրա նոր վեպը՝ «Պայքարը»: Նրա մտերմական խոսելակերպի մեջ ես դարձյալ զգում էի ուսուցչի վերաբերմունք, որն իր պարտքն է համարում ուրախանալ աշակերտի առաջադիմությամբ:

_ Մի՛ ամաչեք մեր լեզվից: Փողոցով անցնելիս բարձր խոսեք, որ ամենքը՝ օտարներն էլ զգան, թե կա հայ ժողովուրդ ու հայոց լեզու, որ ոչ մի բանով պակաս չէ ուրիշ լեզուներից… Լա՛վ կացեք, լավ բաներ գրեցեք ու տպեցեք, _ ասաց նա, ինչպես դասարանից դուրս եկող ուսուցիչը:

Գնաց՝ թողնելով հիացմունք ու հարգանք: Բայց մի քանի օր անց լսեցինք նրա մահը: Առաջին պահ դա ինձ թվաց անհավատալի, . ինչպե՞ս կարող էր մեռնել այդ գեղեցիկ կազմվածքով մարդը: Սակայն նա մեռավ գեղեցիկ մահով, ինչպես հերոսն է մեռնում՝ պայքարի մեջ. այն պահին, երբ հակառակորդի դեմ գրած հոդվածը գրպանում գնում էր խմբագրատուն: Մեռավ նույն Վելյամինովսկի փողոցում, որտեղից նա հսկում էր հայոց կյանքը, լեզուն ու գրականությունը:

Կարդալ Ղ.Աղայանի մանկական պատմվածքները և նշել դրանց առանձնահատկությունները:

<<Ծառերրի գանգատը>> և <<Ծույլ տղան>>

Ես կարդացի երկու պատմվածք <<Ծառերրի գանգատը>> և <<Ծույլ տղան>> ինձ  ամենից շատ դուր եկավ <<Ծառերի գանգատը>> քանի -որ պատմվածքը շատ իմաստալից էր, ինչ մեզ բնությունը պարգևել է պետք է մենք փոխադրաձ պահպանենք այդ ամենը իսկ պատմվածքում հակառակն էր ոչնչացնում էին ծառերը այդ իսկ պատճառով էլ ծառերը գանգատ ունեին և ահա թե ինչ գանգատ ունեին ՝ Բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում:Իսկ Ծույլ տղան ինձ դուր չեկավ , որովհետև տղան շատ –շատ ծույլ էր նրա հայրը ինչ մասնագիտություն ասում էր նա չեր համաձայնվում և ասում էր ՝ Չէ, իմ կարծիքով այդ իմ բանը չէ:  Իմ կարծիքվ տղային հարկավոր էր գործ իսկ ծառերին պաշտպան  հետևաբար տղան կարող էր օգնել պաշտպանել ծառերին և դրա հետ մեկ տեղ գործ կուենար :

Կարդա Ղազարոս Աղայանի «Վաճառականի խիղճը» հեքիաթը:

Փորձիր վերլուծել գործակատարի «Երբ մարդը խիղճ չունի, մեռածի հաշվում է» միտքը:

Ոչ  բոլոր մարդիկ է , որ օժտված են խիղճ հատկանիշով :Մարդ իր սրտում և հոգում ունի խիղճ  նաև մարդ պատասխանատու է իր խիղճի դիմաց :Եթե մարդ ինչ , որ վատ բան է անում նրա խիղճը նրան տանջում է քանի –որ խիղճը շատ բարի և կամեցող  է այսպես ասած ՝ հոգի է :Խիղճը մարդու մի կեսն է եթե խիղճը կորչում է կարծես թե մարդու մի կեսը գոյություն չունենա: Խիղճը օգնում է մարդուն որպեսի մարդ վատ քայլեր չկատարի խիղճը զերծ է պահում մարդուն այդ նենգ  քայելից ու դրանք փոխարինում դրականով :

Ներկայացրու խնդրեմ քո պատկերացումները խղճի մասին:

Իմ պատկերացուով եթե մարդ ունի խիղճ նա բարի , կամեցող ,արդար և ազնիվ մարդ է մեկ տեղ խիղճը մարդուն ուղղություն է տալի որպեսզի իր ողջ կյանքը ապրի ճիշտ :Բայց միևնույն ժամանակ պետք չէ մարդ շահագործի իր խիղճը , որովհետև  կլինեն նաև շահարկողներ:Մարդու խիղճը ունի իր երկրորդ երեսը երբ մարդ սկսում է խղճալ իրեն , որն էլ մարդուն կարող է դարձնել իր ստրուկը:Իմ կարծիքով բարիության բանալի դա խիղճն է :

Հիշողություն

Ծիծեռնակը բույն էր հյուսում,
Ե՛վ հյուսում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:
Մեկ անգամ էր նա բույն հյուսել
Եվ շատ անգամ կարկատել,
Բայց այս անգամ վերադարձին
Բույնն ավերակ էր գտել:
Այժմ նորից բույն էր հյուսում,
Ե՛վ հյուսում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:
Նա հիշում էր անցած տարին
Իր սնուցած ձագերին,
Որոնց ճամփին հափշտակեց
Արյունարբու թշնամին:
Բայց նա կրկին բույն էր հյուսում,
Ե՛վ հյուսում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:

• Բնութագրիր ծիծեռնակին:
• Ծիծեռնակը շատ բարեհամբյուր է , բարի , նա չի գոռոզանում և ամեն անգամ հյուսում է իր բույնը մեկ տեղ ծիծեռնակը շատ հոգատար էր:
• Համեմատիր քեզ նրա հետ:
• Իմ կարծիքով ես նման եմ նրան , որ ես շատ հոգատար եմ և բարեհամբյուր այս դեպքում ես չեմ գոռոզանում և ամեն անգամ պատրաստում եմ իմ տնային առաջադրանքները:
• Գրիր՝ ինչի մասին է բանաստեղծությունը՝ մի քանի նախադասությամբ, մեկ բառով:
• Բանաստեղծությունը հիշողության մասին է , որովհտև ծիծեռնակը երբ հյուսում էր բույնը նա հիշում էր իրծագուկներին և իր հյուսած բույնը , որը մի քանի անգամ կարկատել է :Բանատեղծությունը մեկ բառով Ծիծեռնակ:
• Նշածդմեկ բառը դարձրու վերնագիր և ստեղծագործիր:
• Ծիծեռնակ
• Գարունն եկավ իր հետ բերեց գեղեցիկ ծիծեռնակների ամենա գեղեցիկ թրչուններին , որոնք գարնան ավետաբեր թրչունն է  իմ կարծիքով ծիծեռնակները շատ բարի են նրանք գարնան գեղեցկությունն են , որովհետև տարաձվելով տարբեր անկյուններով պայծառ , գունեղ ,ուրախ գարնանային տրամադրությում են հաղորդում:Ծիծեռնակներին ամենաշատը գեղեցկացնում է իրենց մկրատա ձև պոչիկը :Ծիծեռնակը իր ձագուկներին շատ խնամքով է մոտենում  և պաշպանում արյունաբու թշնամի և չար թրչուններից նաև նա կամաց-կամաց սովորեցնում է թրչել իր ձագուկներին  :

Հեքիաթների շիլաշփոտ

Լինում է, չի լինում մի ծույլ, անբան աղջիկ:Մի անգամ ես աղջկա հայրը իրեն ուղարկում է ջրի:Գնում է, գնում տեսնում մի այրվող բանտ:Մոտենում է հարցնում.

-Տղաներ ինչ է պատահել

-Մի կատաղած կացին բերին տվին մեզ

-Այ, մարդիկ տարեք գցեք մոտակա լիճը

Մոտակա լճի ափին նստած է լինում ձախորդ Փանոսը հենց տեսնում  է, որ կացինը գցում են ջուրը գոռում է «Վա~յ, կացինս» և սուզվում կացինի ետևից :Ման է գալիս չի գտնում ելնում տեսնում է շորերն էլ չկա:Գնում է տեսնում մի մարդ, ասում է.

-Այ մարդ, կարող է այս կողմով մի մարդ անցած լինի

-Այո անցել է

-Ո՞ր կողմ գնաց

-Այն կողմ

Գնաց, գնաց ճանապարհին մի գեղեցիկ աղջիկ հանդիպեց ու հարցրեց,

-Առաջ բարիմարդ աղպեր ուր ես գնում

-Գնում եմ աստծու մոտ

-Դե, որ գնաս աստծու մոտ ասա մի սիրուն աղջիկ կա  ջահել, սիրուն, բայց չի կարողանում ուրախանալ

-Լավ, լավ կասեմ

Շարունակում է ճանապարհը, հանկարծ ես մարդու վոտքը փուշ է մտնում, տեսնում է մի տատիկ փայտ է ման գալիս գնում է ասում.

-Տատիկ ջան տատիկ ոտքիս փուշը հանիր գցի թոնիրը վառի հաց թխի ես էլ գնամ:

Տատիկը ոտքի փուշտ հանում է ձախորդ Փանոսն էլ շարունակում է ճանապարհը:Այդ պահին լսում է, որ  թագավորը հայտարաություն է անում.

-Ով ենպիսի սուտ ասի, որ ես ասեմ սուտ է թագավորությանս կեսը կտամ նրան:

Էս Փանոսն ասում է.

-Սա մեր նազարն է, որ մի դրոշ ուներ վրան էլ գրված էր “Անհաղթ հերոս քաջ Նազար, որ մին զարկի ջարդի հազար”

Փանոսը գնում է ու Նազարին ասում.

-Թագավորն ապրած կենա ինձ մի կոտ ոսկի ես պարտք

-Մի կոտ ոսկի՞

Զարմանում է թագավորը

-Սուտ էս ասում ես քեզ որսկի պարտք չեմ

-Եթե սուտ եմ ասում թագավորությանդ կեսը ինձ տուր

-Չէ,չէ ճշմարիտ ես ասում

Խոսքը փոխում է թագավորը

-Ճշմարիտ եմ ասում մի կոտ ոսկիս տուր:

Կղզի որտեղ ամենինչ սկսվում է ամեն բառով

Մի օր ինքնաթիռով ճանապահորդելիս անսարքության պատճառով ընկա մի Ամենակղզի  , որտեղ լինում են ամենաբարի, ամենահյուրընկալ և ամենա-ամենա մարդիկ:Այնտեղ բոլորը ամենախելացի էին, իսկ ամենաերեխաներն  հաճախում էին ամենադպրոց:Այնտեղ ինչպես մեր դպրոցում ամենամոբիլ ամենադպրոցն  էր, ամենահամակարգչով:Նրանք ինչպես մենք ունեին ամենա ուսուցչուհիներ՝ ամենամայրենի ընկեր ԱմենաՀասմիկ, ամենապատմական ընկեր ԱմենաԳառնիկ,ամենառուսական ԱմենաԺաննա Ալբերտովնան, ամենալավ ընկեր ԱմենաՄարալ ,ամենաերգչախմբային ընկեր ԱմենաՆելլի, ամենամաթեմատիկական ընկեր ԱմենաԼուսինե և ամենատնօրեն ընկեր ԱմենաՄարգարիտ:Մի օր երբ ամենաքաղաքացիները ձանձրացել էին ամենալավ բառից, որոշեցին  դառնալ ամենավատը:Նրանք դարձան ամենաչարագործ, ամենաստախոս և ամենատգետ մարդիկ: Ես մտածեցի , որ սա վատ ավարտ կունենա և վստահ էի , որ կղզում մի բարի մարդ կլինի :Շատ փնտրեցի և գտա խրճիթ , որտեղ բնակվում էր ամենաբարի Աենածերունին :  Ամենածերունին  նամակ ուղարկես մեր միջին դպրոցի ամենաուսուցիչներին որպեսզի փրկեն ամենբարի Ամենակղզին :Երբ ամենաչարագործ մարդիկ իմացան , որ Ամենածերունին նամակ է ուղարկել  : Նրանք ուզում էին սպանել ամենածերունուն , որպեսզի շարունակեն իրենց ամենաչարագործությունները :Քանի- որ ամենաուսուցիչները ժամանակին հասան օգնության և փրկեցին  քաղաքը ամենավատ մարդկանցից:

Ի՞նչ կլիներ եթե արևի լույսերը հանգչեին

Եթե արևի լույսրեը հանգչեին  երկրագունդը իր փայլը կկորցներ:Մարդիկ իրար հանդեպ կսառեին և մարդիկ ջերմությամբ լցված չէին լինի: Քանի-որ արևը հենց այդ ջերմությունն է , որ  բոլոր մարդկանց սիրտերում կա և առանց արևի աշխարհը լուսավոր չի լինի աբողջ օրը մթության մեջ կլինի , իմ կարծիքով արևը միայնակ լուսավորումն է երկրի երեսին ու մեր սրտերում:

Ի՞նչ կլիներ եթե …

Ինչ լիներ եթե երկրագունդը չլիներ կամ արևը , որը մեզ ջերմացնում է, իսկ առանց այդ ջերմության չեմ պատկերացնում մեր կյանքը բայց առաջին հերթին ՝ ես չեմ պատկերացնում թե ի՞նչ կլիներ եթե իմ  ծնողները չլինեին քանի-որ ես առանց նրանց չեմ կարող ապրել նաև չեմ պատերացնում թե ինչ լիներ եթե սերը ու երջանկությունը չլիներ :  Չէ՞ որ հիմա երկրագունդը հիմնված է սիրո վրա ամուր է մարդկանց փոխադարձ լավ վերաբերմունքի շնորհիվ :  Ուզում եմ որ միշտ լինի արև որ մարդիկ միշտ զգան ջերմությունը և միայնակ չզգան իրենց :

Կապույտ լուսակիրը

Թե ինչպես կապիկները որոշեցին ճանապարհորդել

Հյուսքով գլխարկը

Հյուսքով գլխարկը մի կախարդական գլխարկ  է այդ գլխարկը գնում է միայն խելոք երեխաների մոտ և նրանց համար ամենինչ անում այդ գախնիքը ոչ ոք չգիտեր բացի այդ գլխարկի հայտնագործողից և այն խելոք երեխաներից , որոնց մոտ գնացել է հյուսքով գլխարկը գիտեք գախտնիքը միայն հյուսքն էր: քանի որ ոչ ոք չգիտի թե այդ հյուսքը ինչպես  է հայտնվել :Երեխները շատ էին ուզում , որ այդ գլխարկը իրենց մոտ գնա  իրենց դասերը անի բայց երեխաների մեծ մասը շատ չար էին :Մի չար երեխա , որը նույնիսկ իր ծնողներին չի լսում նա ման էր գալիս հյուսքով գլխարկը բայց երբեք նրա մոտ չէր գնում գլխարկը :Հյուսքով գլխարկը գնալուց է լինում մի  շատ խելացի երեխայի մոտ և հենց այդ պահին չար երեխան բռնում է և տանում իսկ գլխարը չի կարող անում փախչել :Գիտեք չար տղան ինչի համար էր բռնել ?, որովհետև  նա ուզում էր այդ գախտնիքը իմանար ,որ ոչնչացներ հյուսքով գլխարկին նա իրեն կամքին հակառակ իրեն ստիպելով կարդում է գրքեր , որ իմանա այդ հյուսքով գլխարկի պատմությունը նա գտնում է , որ հյուսքն է այդ կախարդանքը կատարում և  իմանալով այդ ամենը նա հանում է հյուսքը և մի քանի մասի բաժանում : \Ուզում եմ ասել , որ ագահությունից , նախանձությունից մարդիկ կարող են ամեն ինչ անել որպեսզի  իրենց ուզածին հասնեն ինչպես այս չար տղան արեց նա ուզում էր , որ գլխարկը նաև իրեն այցելի բայց , որ տեսավ , որ չի  գալիս նախանձությունից վերացնում է կախարդական Հյուսքով գլխարկին :

Ալեքսանդր Վոլկով ,  Զմրուխտե քաղաքի կախարդը

/թարգմանիչ Ռոբերտ Հովսեփյան /

Վերլուծություն

Այս պատմությունը  , որը կոչվում էր Մրրիկ շատ կախարդական էր:Այս պատմությունում կան շատ հերոսներ իմ կարծիքով Էլլին ամենա գլխավոր հերոսն էր, քանի-որ հենց նրանից է սկսում պատմությունը ,Էլլին ապրում էր Կանզասի լայնատարափ տափաստանում իր  հայրիկի ագարակատեր Ջոնի և մայրիկի տնտեսուհի Աննանայի հետ :Նրանք ունեին մի հրաշալի նկուղ , որը կոչվում էր ,,Մրիկային նկուղ,, որտեղ նրանք պաշպանվում էին ուժգին փոթորիկներից նաև նրանք ունեին մի շնիկ Թոթոշիկը , որը շատ էր վախենում այդպիսի փոթորիկներից  :Աս պատմությունը կախարդական է   քանի-որ այս պատմվածքում կար մի չար վհուկ , որը ապրում էր մի մութ քարանձավում և այդ վհուկի  անունն էր Հինհեմա  :Հինհեման պատրաստում էր թույնավոր դեղանյութեր որպիսի ոչնչացնի մարդկանց և շատացնի օձերին և այլ թունավոր կենդանիներին , որովհետև հենց այդ թունավոր կենդանիներն են ուժ և թույն տալիս այդ դեղանյութին :Երբ այդ թունավոր դեղանյութը  պատրաստում է Հինհեման նա աշխարքով մեկ է անում այդ դեղանյութը երբ , որ դեղանյութը տարածվում է բարձրանում է մի փոթարիկ և հայրը , մայրը , Էլլին իջնում են նկուղ որպիսի պաշտպանվեն բայց Էլլին ճանապարհից ետ է դառնում , որովհետև Թոթոշիկը պախկվել էր  տան մարճակալի տակ Էլլին վազում է դեպի տուն և հենց այդ րոպեին փոթորիկը մոտենում է նրանք երկուսով գլորվում են տան հետ և հետո վեր թռչում և նրանք չեն կարողանում ցատկել , որովհետև շատ բարձրության  վրան են գտնվում և նրանք չեն կարողանում իջնել գետնի վրա:

Ֆիլմ .

Շարադրություն

Պետք չէ ժամացույցով ապրել

Պետք չէ ժամացույցով ապրել  մի դարձեք ժամանակի  գերին, որովհետև ժամացույցը չի , որ պետք է կառուցի ձեր կյանքը , ժամացույցը մեր կյանքում գրավում է մեկ տեղ :  Այն  մեզ հարկավոր է այն պահին երբ պետք է իմանանք թե ժամը քանիսն է , նաև մենք  պետք է ունենանք ժամանակի զգացողություն : Ժամացույցից պետք չէ վախենալ ուղակի ժամանակը միշտ մեզ դեմ է գնում և  արագ արագ սլաքները շարժվում են իրենց տեղից  մենք պետք է վազենք նրանց ետևից,որպեսզի կանգնեցնենք ժամանակը:Ես շատ կուզենայի  կանգնեցնել ժամացույցը , որպեսզի դանդաղ վայելեմ կյանքս,քանի-որ երբ ժամացույցը արագ է աշխատում  օրերը շատ արագ են անցնում : Ժամանակը նման է մեր մտքերին :

Ֆիլմ .

Շարադրություն

Ագահություն

Ագահությունը աշխարհի ամենավատ բանն է , ես չեմ սիրում ահագ մարդկանց , քանի որ նրանք ուզում են որ ամենը լինի իրենցը միայն ու միայն : Չեն կամենում ուրիշներին երջանկություն կամ թե ուրիշ այլ կյանքի բարիքներ փորձում են ամենինչ կլանել միայն իրենց շուրջը : Ագահ մարդիկ չեն կարողանում լինել լավ ընկեր քանի որ շատ դեպքերում իրենց ագահության ու ինքնասիրահարվածության շնորհիվ կորցնում են իրենց ընկերներին : Ահագ լինել չի նշանակում լինել չար այլ լինել եսասեր ու ամենինչ պտտել միայն ես- ի շուրջը:Ագահներն իրենց ողջ կյանքում տանջանքով են ապրում , որովհետև միշտ տառապում են իրենց կամքին հակառակ գնալուց :

Պետք չէ լինել ահագ , պետք է կիսել երջանկությունը , սերը , այն ամենը ինչ պետք է ուրիշին , ինչը կարողես կիսել : Նաև մեջ եմ բերում այս աֆորիզմները .

• Աղքատությունը շատ բանի է կարոտ, ագահությունը՝ ամեն ինչի։

Արիստոտել

• Հաստ պարանն ավելի հեշտ կանցնի ասեղի ծակով, քան ագահ մեծատունը արքայություն կմտնի։
• Վա՜յ նրան, որ ագահությամբ խլում է այն, ինչ իրենը չէ։

Փավստոս Բուզանդ

• Ագահ հյուրը ճաշելիս մոռանում է տանտիրոջ մասին, ամսիրտ մեկենասը նկարը զննելիս մոռանում է նկարչի մասին։

Կարլ Լյուդվիգ Բյոռնե

• Ով կարողանում է բավականանալ քչով, նա հարուստ է։

Կարլո Գոլդոնի

• Ագահությունը բոլոր չարիքների արմատն է։

Ջ. Զոշեր

• Ագահ մարդը գայլ է, հոշոտող և ծարավի մարդկանց արյան…։
• Ագահության պատճառով հոգևորականները դարձան կաշառակեր։
• Ագահության պատճառով ոմանք կռվում են և վշտանում, ոմանք նախանձում և գողանում, ոմանք էլ չարիք են նյութում մարդկանց դեմ:

Մկրտիչ Նաղաշ

• Ագահ ու կռապաշտ առաջնորդը ավազակապետ է։

Եզնիկ Կողբացի

• Ագահ մարդը հաշտ աչքով չնայեր կնոջն, երբ սա երկու տարի չհագնի զույգ մը կոշիկը։

Հակոբ Պարոնյան

• Ագահը միշտ աղքատ է։ Իմացիր տենչանքիդ նպատակն ու սահմանը։

Պետրարկա

• Անկուշտ հարուստը աղքատներից ամենաաղքատն է։

Էրազմ Ռոտերդամցի

• Ամենամեծ հարստությունը ագահության բացակայությունն է։

Սենեկա

• Ով աչք ունի ուրիշի ունեցվածքին, կկորցնի և իրենը։

Փեդրո

• Ագահության պատճառով շատերին զնդանում տեսա, շատերին՝ կախաղանից կախված, իսկ ոմանք էլ գլխովին կորան:

Մկրտիչ Նաղաշ

Շարադրություն

Պետք չէ շուտ մեծանալ

Երկնքից  ընկավ մի աստղ այդ ժամանակ մի փոքրիկ երեխա տեսավ այդ ամենը աստղի ընկնելու պահին երեխան երազում էր, որ մեծան և ամենինչ անի իր ուզածով:Երազելուց հետո մայրը իրեն կանչեց տուն որպեսզի քնի :Առավոտյան նա տեսավ , որ մեծացել է դարձել մի երիտասարդ աղջիկ  երբ , որ մայրը տեսնում է իր երեխային շատ է զարմանում թե մի գիշերում ինչպես  կարող է իմ երեխան այսպես մեծանալ:

Երիտասարդ աղջիկը երկու օր ապրում է իր ծնողների հետ և գնում առանձին ապրելու կարելի է ասել , որ այդպես նա ապրում է 12տարի , երբ նա երեխա է ունենում արդեն այդ երիտասարդությունը  հեռանում է իր կյանքից :Առավոտյան նա արթնանում է և տեսնում , որ դարձել է մի ծեր տիկին և նա սկսեց մտածել իմ մանկությունը շատ կարճ է տևել , երիտասարդությունս քիչ եմ վայելել , իսկ հիմա    ես ծեր եմ և իմ երեխան ինձ չի ճանաչում : Անցնում է մի քանի տարի նա պատում է իր երեխային որպեսզի այդպիսի սխալ քայլ չանի իր կյանքում և լսելով մոր պատմությունը մայրը վերջում ասում է ես չեմ վայելել իմ մանկությունը իսկ  հիմա հույսս քեզ վրա է , որ դու վայելես քո մանկությունը ու երբեք չմտածես , որ շուտ մեծանաս:

Մարկ Տվեն

Արքայազնը և աղքատը:Վիպակ

Գլուխ առաջին, երկրորդ

Առանձնացրու այն հատվածը, որի մասին կուզենայիր խոսել:

Այսպիսի հատված չկա , որի մասին կուենաի խոսել

Երազանքներն ու գրքերը հետք թողեցին Թոմի հոգու մեջ: — Հնարավո՞ր է՝ գիրքն այդպես փոխի մարդուն. հիմնավորիր:

Գիրքը կարող է մարդուն դարձնել մի ուրիշ մարդ , որովետև գրքի մեջ կան շատ իմաստուն խոսքեր և քեզ կարող են օգնել պետք եղած ժամանակ :Գիրքը կարող է մի մեծ հետք թողել հոգու մեջ , որովհետև  դու կարող ես գրքով ապրել և դառնալ գրքի հերոսը :

Գրքերով բացվող ճանապարհ

 

Գրքերով բացվող ճանապարհ  , իմաստուն խոսքերով լեցուն մի կյանք , որտեղ կարող ես ունենալ իմաստուն մտքեր : Գրքերով բացվող ճանապարը մի իմաստուն երկիր է կարծես ընկած լինես , որոհետև շուրջ բոլորը գրքեր են իմաստուն և հետաքրքիր , վազում ես որպեսզի բռնես նրանց, որ հասցնես կարդալ  : Մի պահ կանգնում ես և մտածում , այս բոլորը գրքեր են  բայց չես կարողանում ընտրել թե,  որ մեկը կարդաս վազում ես, վազում և քո դիմաց հայտնվում է մի  գիրք , որտեղ ամեն ինչի մասին գրված է և դու  ուրախանում  ես , որ գտել ես ուզածդ ու կարող ես սիրով ընթերցել,  ու հայտվում ես քո երազած երազներով ու խինդով լի աշխարհում որտեղ երազներդ ամպիկներեն : Կարդում ես ու հանկարծ գրքի էջերը վերջնաում են ,  և դու տխրությամբ հեռանում ես քո սիրելի <<Գրքերով բացվող ճանապարհ>>-ից:

Գլուխ  երրորդ

• Առանձնացրու ամենատպավորիչ հատվածը. հիմնավորիր:

• Բոլոր հայրերն իրար նման են — ինչպես ես հասկանում այս արտահայտությունը:

Ոչ բոլոր հայերը իրար նման չեն , որովհետև յուրաքանչյուր մարդ ունի իր բնավորությունը :

• Երանի՜ աղքատին, երանի՜ արքայազնին — ինչի՞ համար:

Ես չէ կարողանում տարբերություն դնել , որովհետև նրանք նույն մարդիկ են  :

• Ստեղծագործական — Դրանից ավելի էլ ի՞նչ է հարկավոր… (Ինչո՞վ եք գոհանում, ինչն է ձեզ պակասում, ինչն եք կարևորում, ինչը չեք գնահատում…)

Ես գոհանում եմ իմ ընտանիքով , ընկերներով իմ ընտանիքը ինձ ամեն ինչով ապահովել է և ինձ օգնում է ամեն պահին երբ ինձ համար դժվար  է լինում :Ինձ ոչինչ չի պակասում , ես ունեմ սիրելի ու հիասքանչ  տատիկ , քույրիկ , մայրիկ և հայրիկ :Ես կարևորում եմ պարտականություններս ,և շատ եմ կարևորում իմ ընտանիքը :Ես գնահատում եմ իմ ընտանիքը և իմ հարազատներին :

Գլուխ  չորրորդ

• Առաջարկիր հատված՝ քննարկելու համար:
• Կուշտ ստամոքսը ոչինչ չարժե, երբ խելքն ու սիրտը քաղցած են:

Եթե մարդ անխելք է կուշտ ստամոքսը ոչինչ չի փոխի:

• Այսօրվա դասն ի զուր չանցնի ինձ համար — դու ի՞նչ դասեր կքաղեիր այս պատմությունից:

Արքայազն պետք էր աղքատ երեխաների մոտ իրեն սովորական մարդու նման պահեր , ոչ թէ արքայազնի նման այսինքն , որ աղքատ երեխանրից նա շատ առավելություններ ունի :

Եթե երեխան չգիտի ճանապարհը  նա չպետք է դուր գա առանց մեծահասակի :

• Ի՞նչ ես հասկանում տգիտությունից տանջվել արտահայտությունից:

Հասկանում եմ , որ երբ մարդ տգետ է ինչ էլ ուզում ես արա ոչ մի բանի չես հասնի :

Առաջադրանք 2

Իմաստունի ելույթը

Մի իմաստուն ելույթի ժամանակ մարդկանց հումորային պատմություն է պատմում: Լսարանն սկսում է բարձր ծիծաղել ։

Մի քանի րոպե անց նա նորից է պատմում նույն պատմությունը։ Սակայն այս անգամ միայն մի քանիսն են ժպտում։

Իմաստունը երրորդ անգամ է պատմում հումորը, բայց ոչ ոք չի ծիծաղում։ Նա ժպտում է ու շարունակում. Իմաստունը  չորրորդ անգամ է պատմում հումորը և մարդիկ սկսեցին դուրս գալ :Երբ իմաստունը տեսավ  այդ ամենը  ստիպված իջավ  եկավ բեմից:

•  Լրացրու բաց թողած տառերը:

• Ընդգծված բառերը փոխարինիր հոմանիշներով:

ծիծաղել- ուրախանալ

նորից—սկզբից

միայն—լոկ

ոչ ոք—ոչմեկ

ժպտում—ուրախանում

• Ավարտիր երկու նախադասությամբ:
• Ինչի՞ մասին է առակը:

Եթե մարդ բեմ է բարձրանում դա նշանակում է , որ նա ասելիք ունի և նրան պետք է ուշադիր լսել: Հանդիսատեսը իրեն պահեց անկիրթ և տգետՙ քանի- որ թեկուզ բեմադրությունը  այնքան էլ հետաքրքիր չլինի միևնուն է նրանք չպետք է դուրս գային դահլիճից :

Թարգմանություն

 Cadbury is a famous British chocolate brand. It has 300 scientists. They make new types of chocolate.

One scientist is very important to Cadbury. She has very good taste . . The company insures her taste buds for 1 million pounds.

The scientist must be careful. She must protect her taste buds. She must not eat fugu fish. She must not eat some chilli peppers. However, she can eat chocolate and get money for it!

Հայրեն թարգմանություն .

Cadbury-ն  բրիտանական հայտնի  շոկոլադի ապրանքանիշ է:   Նրանք պատրաստում են նոր շոկոլադի տեսակ

Մի  գիտնականի համար շատ  կարևոր է Cadbury ապրանքանիշը: Նա ունի շատ լավ ճաշակ. . Ընկերությունը ապահովագրել նրան  1 մլն ֆունտ:

Գիտնականը պետք է զգույշ լինի. Նա պետք է պահպանի   համը: Նա չպետք է ուտի Ֆուգա ձուկ. Նա նաև չպետք է ուտի չիլի պղպեղ: Սակայն, նա կարող է ուտել շոկոլադ և ստանալ գումար դրա համար!

Առաջադրանք

Կյանքի հետ պայքար 

Աշակերտը հարցնում է ՎԱՐՊԵՏԻՆ, թե ինչպես կարձագանքեր, եթե իմանար իր անկման, <վայր ընկնելու> մասին…
-Վեր կաց…
-Իսկ հաջորդ անգա՞մ:
-Կրկին ՎԵՐ  ԿԱՑ…
-Եվ որքա՜ն է շարունակվելու ընկնելն ու բարձրանալը,- զարմացած հարցրեց աշակերտը :

-Կյանքը պայքար է,  և պետք է այնպես ապրես , որ չընկնես ինչքան էլ ընկնես, կրկին անգամ վեր բարձրացիր և առաջ գնա ու հետ մի նայիր ,-ասաց վարպետը:

-ԸՆԿԻՐ ՈՒ ԲԱՐՁՐԱՑԻՐ, քանի դեռ կենդանի ես, քանզի  նա, ով ընկավ ու չբարձրացավ, մեռած է արդեն…

1. Լրացրու բաց թողնված տառերը:
2. Ավարտիր առակը. ի՞նչ պատասխանեց ՎԱՐՊԵՏԸ:
3. Պատմիր առակը՝ ուրիշի ուղղակի խոսքը հանելով տեքստից:
4. Վերնագրիր առակը: 
5. Գրիր մարդկային երեք հատկանիշ, որոնց մասին խոսվում է առակում: Հիմնավորիր:

Իմաստաուն ուսուցիչ , որը իր սովորածը փոխանցում է աշակերտներին :

Գերժամանակակից հեքիաթ

Վաղ առավոտյան` աշխատանքի գնալուց առաջ, ծնողները մորեխիկին բերեցին մարգագետին ու ասացին. «Կխաղաս այստեղ` մինչ վերադառնանք»: Նրանց գնալուց անմիջապես հետո մորեխիկը սկսեց առվի վրայով այս ու այն կողմ ցատկոտել: Քիչ անց, փոքրիկ գորտի ծնողները նրան բերեցին մարգագետին:
«Լսո՞ւմ ես, այստեղից ոչ մի տեղ չգնաս, հենց այստեղ էլ կխաղաս»:
— Լավ,- ասաց փոքրիկ գորտը, ով տեսնելով առվի վրայով այս ու այն կողմ ցատկոտող մորեխիկին, հավեսի ընկավ ու ինքն էլ սկսեց նույնն անել:
Հետո` հայր ու մայր արագիլները բերեցին իրենց ձագուկին, հորդորելով` «Լաց մի լինիր, դու էլ խաղա այստեղ, իսկ մենք կաշխատենք շատ շուտ վերադառնալ»: Փոքրիկ արագիլը, տեսնելով առվի վրայով մի կողմից մյուսը ցատկող մորեխիկին ու գորտին, դադարեց հեկեկալ ու նույնն անելու անզուսպ ցանկություն ունեցավ: Առուն, սակայն, չափազանց նեղ էր նրա համար:
— Ոչինչ,- մտածեց նա, — ես էլ կքայլեմ առվի մի կողմից դեպի մյուսը:
Այսպես երեքով նրանք երկար ժամանակ խաղում էին: Ու մեկ էլ, խախտելով լռությունը, մորեխիկը դիմեց գորտին.
— Կդառնա՞ս իմ ընկերը, ընդմիշտ` մինչև կյանքիս վերջ:
— Կդառնամ, — վստահ պատասխանեց գորտը:
— Ես էլ,- արձագանքեց արագիլը: Եվ նրանք ընկերներ դարձան: Փաթաթվեցին, համբուրվեցին ու խոստացան` էլ երբեք իրարից չբաժանվել:
Մորեխիկն ու գորտը նորից սկսեցին թռչկոտել առվի վրայով, իսկ արագիլը անցավ իր «գործին»: Քիչ անց, նա կանգ առավ և մի ոտքը ծալելով (նա մտածելիս միշտ այդպես էր կանգնում) ընկավ մտքերի գիրկը: Հետո, փոքր-ինչ ուշքի գալով, նա դիմեց ընկերներին.
— Ինձ թվում է, որ մենք մի շատ կարևոր բան մոռացել ենք…Հա, հազիվ մտաբերեցի, մենք մոռացել ենք իրար հետ ծանոթանալ:
— Ասենք թե ծանոթացաք, հետո՞, — ծիծաղը հազիվ զսպելով ասաց ծառերի վրայից բարեկամների զրույցին ուշադիր հետևող պառավ ագռավը:
Ընկերները զարմացած վեր նայեցին, ապա, փոքր-ինչ վարանումից հետո, սկսեցին հերթով իրար ներկայանալ:
— Ես` գորտն եմ:
— Իսկ ես` մորեխիկը:
— Ես էլ` արագիլն եմ:
Ու հանկարծ, երբ արդեն ծանոթացել էին, նրանք սկսեցին սարսափած մեկմեկու նայել:
— Ուրեմն դու,- մտահոգ ասաց գորտը մորեխին,- նա ես, ում ես պետք է ուտե՞մ: Մայրիկս միշտ ասում է, որ ես շատ-շատ մորեխներ պիտի ուտեմ, որ շուտ մեծանամ, որ դուք շատ համեղ եք: Բայց ես մորեխ մինչ օրս չէի էլ տեսել: Ահա թե դու ինչպիսին ես:
Մորեխին երկար զննելուց հետո, նա դիմեց արագիլին.
— Ուրեմն, դու էլ նա ես, ով պետք է ի՞նձ ուտի: Մայրիկս ասում է, որ արագիլներից անպայման զգուշանալ է պետք…Բայց ես արագիլ կյանքումս տեսած չկայի:
— Ես էլ դեռ գորտ չէի տեսել: Գիտեի միայն, որ նրանք շատ համեղ են, հայրիկս է պատմել:
Հետո նրանք երկուսով շրջվեցին լաց լինող մորեխիկի կողմը:
— Ուրեմն, ստացվում է,- հեկեկալով ասաց մորեխիկը,- որ ինձ երկու անգա՞մ են ուտելու. առաջինն` ինձ անձամբ, իսկ հետո` էլի ինձ, բայց արդեն գորտի մե՞ջ,- ու նա սկսեց հոնգուր-հոնգուր արտասվել:
— Երբ քեզ մի անգամ ուտում են, դա էլ արդեն բավական է, — իր հերթին հեկեկաց գորտը:
Այստեղ արագիլն էլ չդիմացավ:
— Կարծում եք հե՞շտ է սեփական ընկերներին կուլ տալը: Ի դեպ ոմանց` երկու անգամ:
Նայելով հեծկլտացող եռյակին, պառավ ագռավը ծիծաղից մեռնում էր.
— Լացեք- չլացեք,- քրքջալով ասաց նա,- ուզեք, թե չուզեք, միևնույն է, վաղ թե ուշ` դուք պետք է իրար ուտեք: Բնության օրենքն է այդպիսին: Եվ ինչքան շուտ, այնքան ավելի լավ: Եվ հետո, ականջներիդ օղ արեք, մյուս անգամ` համբուրվելուց առաջ ավելի լավ է սկզբից ծանոթանաք:
— Ես չեմ ուզում ուտել իմ ընկերոջը,- արցունքների միջից ձայնեց գորտը:
— Ես էլ, — նրան միացավ արագիլը:
— Ախր ձեզ ոչ ոք չի էլ հարցնում, ուզո՞ւմ եք, թե՞ ոչ, մեկ է, դուք պետք է իրար ուտեք…Օրենքն է այդպիսին…
Հեծկլտոցներն ավելի ուժգնացան: Քիչ անց, մորեխիկը, մի կերպ զսպելով իրեն, մոտեցավ գորտին ու արցունքների միջից ժպտալով ասաց.
— Հարազատս, իմ անբաժան ընկեր, ես կյանքս քեզ համար չեմ խնայի, կեր ինձ, խնդրում եմ,- և նա կամացուկ պառկեց գետնին, կկոցեց աչքերն ու շշնջաց` «Բարի ախորժակ»:
— Էլ ում ես սպասում, հը՞, շուտ կեր դրան,- ասաց անհամբերությունից ճոճվող ագռավը:
Բայց գորտը չգիտեր էլ, թե մորեխ ինչպես են ուտում: Նա փակեց աչքերն ու բացեց բերանը: Չգիտես քանի րոպե այդպես նստելուց հետո, նա հանկարծ տեղից վեր թռավ.
— Լսեք, միևնույն է, արագիլն ինձ պետք է ուտի, այնպես չէ՞: Կարծում եմ, որ նրա համար միևնույն է, իմ մեջ մորեխ կլինի՞, թե՞ ոչ,- ու այդ մտքից նա շատ ուրախացավ: Փոքրիկ գորտը ժպիտը դեմքին մոտեցավ արագիլին, բռնեց նրա ոտքն ու նայելով նրա շփոթված դեմքին,ասաց.
— Սիրելի արագիլ, իմ անբաժան ընկեր, ես նույնպես կյանքս չեմ խնայի քեզ համար, որ այդպես է…կեր ինձ,- ու, կծկելով ձեռքերն ու ոտքերը, շշնջաց. «Բարի ախորժակ»:
Շփոթված արագիլը դիմեց պառավ ագռավին.
— Իսկ գորտին ուտելը պարտադի՞ր է:
— Պարտադիր է, — խստորեն պատասխանեց ագռավն ու ավելացրեց.- մեզ շրջապատող միջավայրն է դա պահանջում:
Արագիլն էլ չգիտեր, թե գորտ ինչպես են ուտում: Նա խորը հոգոց հանեց, բացեց կտուցն ու սարսափից անմիջապես աչքերը պինդ-պինդ փակեց:
Այդպես` փակ աչքերով նրանք նստել ու վախից երկար ժամանակ չէին շարժվում: Վերջապես մորեխիկի ձայնը խախտեց լռությունը.
— Հետաքրքիր է, ինձ արդեն կերե՞լ են…
— Դժվար թե,- խոսեց աչքերը փակ գորտը,- կերվածներն ընդհանրապես չեն խոսում:
— Այդ դեպքում, դու էլ այնքան նման չես կերվածի, ձայնդ ինչ-որ շատ մոտիկից է գալիս,- նկատեց մորեխիկը:
— Իսկ արագիլին երևի կերել են, նրա ձայնը վաղուց է, ինչ չի լսվում:
Նրանք բացեցին աչքերն ու նայեցին արագիլի կողմը: Նա խոնարհել էր աչքերն ու ճոճվում էր մի ոտքի վրա (ուրեմն` մտածմունքի մեջ էր):
Վերջապես արագիլն էլ խոսեց.
— Շատ հետաքրքիր է, թե ո՞վ է այդ Բնությունը:
— Բնությունը, — ասաց բարեկամների անվճռականությունից անասելի հոգնած ագռավը, — դա այն ամենն է` ինչ մեզ շրջապատում է, — ու թևերը թափահարելով ավելացրեց.
— Դե, եթե այստեղ դեռ ոչ ոք ոչ մեկին չի ուտում, ես գնամ այնտեղ` որտեղ դրա գիտակցումը կա: Դե, երևի մենք էլ չհանդիպենք, բայց ասածս հիշեք, մեկ է, վաղ թե ուշ` դուք իրար կուտեք:
Ու թևին տալով` ավելացրեց.
— Բնության օրենքն է այդպիսին…
Արագիլն իրեն թափ տվեց ու բացեց աչքերը: Հետո, երեքն էլ սկսեցին իրենց շուրջը նայել: Շրջապատում ուրիշ կենդանու չհանդիպելով, նրանք մոտեցան հաստաբուն կաղնուն:
— Ասացեք խնդրեմ, հարգարժան Ծառ,- դիմեց արագիլը կաղնուն,- Դուք մեզ շրջապատո՞ւմ եք:
— Դե, ինչ-որ չափով, այո, իսկ ի՞նչ է պատահել:
— Եթե Դուք ինչ-որ չափով մեզ շրջապատում եք, ուրեմն Դո՞ւք եք Բնությունը:
— Դե…, ասենք թե այո:
— Ուրեմն այդ Դո՞ւք եք ինձ ստիպում ուտել իմ ընկերներին` գորտին ու մորեխիկին, այն էլ` մորեխիկին երկու անգամ:
— Ինչե՞ր ես ասում, փոքրիկ, ես տանել չեմ կարողանում, երբ իրար ուտում են: Բացի այդ, եթե որոշ չափով ես շրջապատում եմ ձեզ, դուք էլ ձեր հերթին եք ինձ շրջապատում: Ուրեմն` դուք էլ այնքան բնություն եք, որքան` ես:
Արագիլը նորից սկսեց ճոճվել:
— Այ քեզ բան, պարզվում է, որ հենց մենք ենք Բնությունը, որ մենք ինքներս կարող ենք որոշել` ուտե՞լ իրար, թե՞ ոչ: Լսո՞ւմ ես գորտ, Բնությունը դու ես, մորեխիկը, ես, կաղնին,- թռչկոտում էր արագիլն ու գրկում ընկերներին:
Հանկարծ, ասես մի բան մտաբերելով, նա կանգ առավ.
— Բա ագռա՞վն ով է…
— Հիմար է նա, — վստահորեն պատասխանեց կաղնին:
— Ճիշտ որ,- համաձայնեցին նրանք, և ուրախ-ուրախ վազեցին դեպի մարգագետին:
Նորից խաղում էին նրանք, համբուրվում, գրկում իրար, խոստանում դառնալ` երեք անբաժան ընկեր, երեք փոքրիկ, կենդանի Բնություն…

Առաջադրանքներ.

1.Գրիր պատմվածքի մասին հիմնավորված վերաբերմունքդ:

Պետք չէ ամեն մեկին հավատալ ,դու պետք է ունենաս քո սեփական կարծիքը: Պետք է կյանքում միշտ առաջ շարժվել  քո սեփական կարծիքով՝  լսելով ուրիշների կարծիքը , միևնույն ժամանակ լինես կայուն և չնկնես ազդեցության մեջ:

2.Ո՞րն է հեղինակի ասելիքը:

Հեղինակի ասելիքն էր , որ ընկերությունը պետք է մաքուր լինի, ընկերության մեջ չպետք է լինի հետին մտքեր , ընկերները դժվար պահերին պետք է  իրար օգնեն ,միշտ  լինեն  անկեղծ ու  հոգատար,եթե ընկերտ քեզ հետ է ամեն խենթություն կանես և լավ ընկերոջ կողքին կարող ես կյանքդ հանգիստ ու ապահով ապրել:  Մեջբերում՝ ժաղավրդական ասացվածք.

«Ասա ընկերդ ով է, ասեմ ով ես դու»:

Իմաստալից աֆորիզմ .

Չկա ավելի սարսափելի անապատ, քան կյանքն առանց ընկերների։ Գրասիան 

Նա, ով հավատարիմ ընկեր ունի, կարող է հաշվել, որ ինքը երկու հոգի է։  Գրաֆ 

1. Համամի՞տ ես հեղինակի ասելիքի հետ: Շարադրիր քո կարծիքը:

Ես համաձայն եմ հեղինակի հետ.

Զրույց Ռոբերտ Հովսեփյանի հետ

Это слайд-шоу требует JavaScript.

Փետրվարի 16 մենք հանդիպում ենք ունեցել Ռոբերտ Հովսեփյանի հետ, նա նաև մեր ՙՙԴպիրՙՙ ամսագրի թղթային տարբերակի հեղինակն է :Նա գրել է ,,Խաղադարան ,, գիրքը. նաև  թարգմանում է հեքիաթներ , որոնցից մեկն է ,,Օզի կաղարդը,, . կան մի քանի խաղադարաներ օրինակ ՝ դրանցից մեկն է «Խաղադարան: Հոգեբանական խաղեր»  ը :

Նա սկսել է աշխատել 1989թ.

Մեր կողմից տրված հարցերին և նա պատասխանեց սիրով .

Ես Ռոբերտ Հովսեփյանի ուղղեցի մի հարց
-Իսկ դուք գրել եք այնպիսի խաղ , որ ձեզ դուր չի եկել . և նա պատասխանեց
— Այո կան այդպիսի խաղ էր բայց ես ինքս ինձ մեջ հարցեր էի տալիս ինձ դուր չի գալի բայց կարող է երեխաների համար հետաքրքիր լինել :

Ռոբերտ Հովսեփյանի Խաղադարաններից մեկի ստեղծմանը մասնակից է եղել նաև Լուսինե Մամիկոնյանը:

Թարգմանություն

Birds in a Christmas Tree

This news is from Brazil. A bird builds a nest in a tree. It lays two eggs in the nest. The tree becomes a Christmas tree. The eggs hatch.

A family has the tree at home. They are surprised when they see the birds. They leave the windows and doors open. The birds can move freely.

The little birds are getting bigger. Soon, they will leave the nest.

Այս նորությունն, Բրազիլիաից է : Մի ծիտ կառուցում է ծառից բույն :  Նա պահելու է երկու ձու բնում: Ծառը դառնում է տոնածառ: Եվ ձվերից դուրս են գալիս ճտեր:

Ընտանիքը ունի իրենց տունը ծառի վրա: Նրանք , զարմանում են երբ տեսնում են ուրիշ թռչունների:Նրանք երբ հեռանում են պատուհանները և դռները բաց են թողնում:Թռչունները կարող է ազատ տեղաշարժվել:

Փոքրիկ թռչունները մեծանում են:  Շուտով, նրանք  պետք է հեռանան բնից:

Show for pets in Lima

In Peru, there is a Christmas pet show. The pets celebrate Christmas. It is an annual pet show in Lima. There are 82 pets at the show — dogs, rabbits and tortoises.

The animals are dressed up and walk on a catwalk. The pets look great. People are happy.

It is very funny, but also very important. The show wants to send a message. People need to be responsible when they have pets.

Պերու-ում, կա մի Ամանորյա ընտանի կենդանի շոու: Այս  կենդանիները տոնում Սուրբ Ծնունդը: Դա ամենամյա ընտանի կենդանիների  շոու է լինում  Լիմայում :

Շոուին կան  82 ընտանի կենդանիներ են — շներ, նապաստակներ և կրիաներ:

Կենդանիները, հագնված են և քայլում են Կատվաքայլով.

Նրանք շատ լավ տեսք ունեն Մարդիկ ուրախ են:Դա շատ ծիծաղելի է, բայց նաև շատ կարևոր է. Շոու ցանկանում է ուղարկել հաղորդագրություն. ՛՛Մարդիկ պետք է պատասխանատու լինեն, երբ նրանք ունեն ընտանի կենդանիներ:

Small nice animal

A woman has a beautiful hedgehog. The woman films it. The video is very nice. It is on the internet.

A lot of people like this video. It is very popular. People like the animal, too. Maybe they want to have one.

Hedgehogs need a lot of care. Not all people can give this care. They must read on how to take care before they buy a hedgehog.

Մի կին ունի գեղեցիկ ոզնի  :Այս կինը նկարահանել է :Այս տեսանյութը  շատ  գեղեցիկ է :Այն գտնվում է  ինտերնետում :Շատ մարդիկ հավանել են այդ տեսանյութը :Դա շատ հանրաճանաչ է :Մարդիկ նույնպես սիրում եմ կենդանիներ:Գուցե նրանք ցանկանում եմ ունենալ  մեկը:Ոզնիին հարկավոր  է շատ  խնամք :Ոչ բոլոր մարդիկ կարող են տալ այդ խնամքը :Նրանք պետք է կարդան ,թե ինչպես պետք է հոգ տանել ,բայց նախքան նանք պետք է գնեն ոզնի :

Ծանոթանում ենք այլ ժողովուրդների հեքիաթների հետ և համեմատում մեր հեքիաթների հետ.

• Ռուսական ժողովրդական հեքիաթներ

• «Գնդիկ բոքոնիկը» զվարճալի և տխուր հեքիաթ է ունի նաև խրատական մաս համեմատական անցկացնելով հեքիաթը իր զվարճական մասով նաման է  <<Պոչատ աղվես>> և <<Ծիտ>> մեր ժողովրդական հեքիաթներին

• Հնդկական ժողովրդական հեքիաթներ

• Ես կարդացի մի հնդկական հեքիաթ , որի անունն է<<Հիմսուքա>> այդ հեքիաթը շատ նման էր մեր ժողովրդական հեքիաթներին ,քանի-որ հիմնված էր նույն իրադրություն վրա:

• ֆրանսիական ժողովրդական հեքիաթներ

  Կարդալով ֆրանիսիական մի հեքիաթ <<Խորամանկ քահանան>> ընդհանրապես նման չէր հայկական հեքիաթներին , քանի-որ հայկական հեքիաթներ խրատական են իսկ իմ կարդացած այս  հեքիաթը համախմբության մասին էր:

• Պարսկական ժողովրդական հեքիաթներ

<<Սիրտը>> վիպակ ամփոփում

Իմ կարծքով Էդմոնդո  դե Ամիչիսի այս <<Սիրտը>> վիպակի բոլոր գլուխները  շատ խրատական են:Վիպակը ինձ սովորեցրեց , որ կյանքը լի է դժվարություններով ,նաև կյանքը ոչինչ է առանց ընկերենրի քանի , որ  լավ ընկերները երջանկություն են :Սովորեցրեց , որ նախանձությունը դա շատ վատ  բան է, նախանձ մարդիկ շատ վտանգավոր կարող են լինել. մեջ եմ բերում <<Նախանձը>> պատմվացքի մեկ խրատական նախադասություն ՝<<Վոտինի, տես որ հանկարծ նախանձի օձը չսողոսկի հոգիդ, նա կրծում է միտքը ու փչացնում սիրտը>>։

Ինձ ամենից շատ դուր եկավ<<Վեճ>> պատմվածքը  քանի , որ ամեն անիրական  բանից պետք չէ վիճել պատմվածքի վերջում Կորետտիին տրվեց առաջին լավ սովորողի գովասանագիրը քանի , որ նա ոչմեիկից առավել չէր և չէր ուզոում վիճել ինչ որ մեկի հետ նա պատռեց այդ թղթի կտորը հայտարելով համերաշխություն : Ես խորհուրդ կտայի , որ մյուսները կարդան  և հասկանան թե կյանքն ինչ է, և կյանքի կողմից առաջացած բարդություններին ինչպես կարելի է հաղթահարել:

Մեր բարեկամ բանվորներ

• Ինչպե՞ս էր Էնրիկոյի հայրը համեմատում ունևորներին ու բանվորներին. դու ի՞նչ կավելացնես:
• Էնրիկոյի հայրը ամենինչ ասաց շատ լավ համեմատում էր նրան հասկացրեց , որ երբեկ մի նայիր քո ընկեր կամ ինչվոր մեկը ունևոր է թե աղքատ կամ էլ եթե քո ընկերը աղքատ է ուրեմն դա նշանակում է , որ դու չպետք է նրա հետ ընկերություն չասնես բայց դու իմացր եթե ընկերտ բարի է քեզ սիրում է   և այդտեղ կորչում է աղքատ և ունևոր համեմատումը :
• Ինչպիսի՞ ընկերություն էր խորհուրդ տալիս տղային ունենալ:
• Հայրը խորհուրդ տվեց իր ընկերներին կապը նա չկորցնի քանի , որ  այդպիսի հավատարիմ ընկերներ չի կարող գտնել և այդպիսի ընկերներ շատ քիչ են :
• Շատ բան կարող ես սովորել միայն նրանցից (բանվորներից): — Քո կարծիքով՝ ի՞նչ:
• Շատ բան կարող ես սովորել նրանցից օրինակ՝ ինչպես հաղթահարել կյանքի ճանապարում հանդիպած դժվարություններին:

Հովհար ու ներկեր

• Խոստանում ենք, որ ամեն ինչից միշտ գոհ կլինենք: — Բացատրեք այս մտքի կարևորությունը:
• Ես համաձայն եմ այս մտքի հետ որ պետք է լինել գոհ բայց ոչ ամենինչից քանի որ լինում են դեպքեր երբ ուրիշի կատարածը կամ ասածը մեր սրտով չի լինում ապա մենք պետք է առաջ տանենք մեր  միտքը : Եվ գոհացնենք նաև մյուսներին :
• Պատմեք ձեր կատարած ամենատպավորիչ զոհողության մասին՝ հանուն ընտանիքի:
• Այսպիսի դեպք չի եղել , որ ես զոհողության գնամ հանուն ընտանիքի
• իսկ  եթե այդպիսի դեպք պատահիհ ես միանշանակ զոհողության կգնամ :
• Ծնողներիս նվիրում եմ գոհությունս — ստեղծագործական աշխատանք (6-8 նախադասություն):
• Ծնողներիս նվիրում եմ  իմ  գոհությունս : Ինձ այնպիսի լավ դաստիրակթություն են տվել,տվել են  շատ մեծ սեր և քնքշություն :Մենք  միանշանակ  պետք է մեր գոհությանը արժանացնենք մեր ծնողնեիրին , որ նրանք մեզ պահում են , սիրում են անկախ մեր գործած լավ ու վատ արարքներից: Լինում են մեր կողքին վատ ու դժվար պահերին:Մեզ կյանքում ճիշտ ապրելու համար խորհուրդներ տալիս :Նրանք մեզ համար անում են հնարավորն ու անհնարը :

Կույր երեխաներ

• Փորձեցեք փակել աչքերդ ու մտածել — փորձենք քայլել փակ աչքերով,պատմել զգացողությունները (դասարանում):
• Համաձա՞յն ես ուսուցչի մոտեցմանը այս հարցին. պատասխանդ հիմնավորիր (տանը):
• Այո համաձայն եմ ուսուցչի մոտեցմանը  քանի, որ նա այդ քայլով փորձում էր հանել խտրականություն ասվածը երեխաներից ու փորձում էր  մեկ պատկերացմամբ նրանց բացատրել թե ինչպես են կույր երեխաները ապրում ինչ են զգում … որպեսզի լինի հավասարություն :

Վեճ

• «Եթե դու իրավացի չես, պաշտպանվիր, բայց ինքդ մի խփիր»։ Դո՛ւ պիտի առաջինը ձեռք մեկնեիր նրան, քանի որ մեղավորը դու էիր- Հայրը ճի՞շտ խորհուրդներ էր տվել Էնրիկոյին.
• Իհարկե հայրը շատ ճիշտ խորհուրդ տեվեց Էնրիկոյին քանի , որ միշտ խորհուրդները շատ օգտակար են և տեղին:
• Վեճերի դեպքում ձե՞զ ինչ խորհուրդ են տալիս:
• Ես հիմնականում աշխատում եմ չվիճել: Ես շատ համբերատար եմ և վիճում եմ  միայն  <<համբերության բաժակս>> լվելուց հետո :Վիճում եմ այն ժամանակ երբ ես գտնում եմ , որ ես ճիշտ եմ , միևնույն ժամանակ խորհուրդ հարցնում ծնողներիցս:
• Բնութագրեք պատմվածքի երկու հերոսներին՝ Էնրիկոյին և Կորետտիին:
• Էնրիկոն և Կորետտին   շատ ընկերասեր և խելացի ընկերներ են նրանք վիճում են բայց հաշտվում  քանի , որ նրանք չեն սիրում վեճաբանություններ :
• Ներողություն — ստեղծագործական աշխատանք (6-8 նախադասություն):
• Ներողություն բառր պետք չէ մշտապես օգտագործել քանի , որ ես գտնում եմ , որ ներողություն բառը  շատ թանկ բառ է և պետք է  այն  օգտագործել ամենաանհրաժեշտ դեպքերում :Ներողությունը շատ խորիմաստ բառ է:Ներողություն բառի մեջ կա թաքնված իմաստ,  ներողություն ասել  ամեն մարդ չի կարողանում արտասանել, որովհետև  չի կարողանում այդ ուժը գտնել իր մեջ և  ուժ գտնելուց հետո էլ, պետք է բառն  ասել արժանապատվորեն: Մարդիկ կան , որոնք չեն կարողանում ընդունել իրենց սեփական սխալներն  և թաքցնում  են, իսկ  ուժեղ մարդիկ անկեղծորեն ընդունում են իրենց սխալները:Ուժեղ մարդիկ եթե զգում են իրենց սխալն ասում են ներողություն և կարողանում են  իրենց սխալը շտկել: Իհարկե շատ լավ կլինի եթե երբեք սխալներ չանես և ոչ մեկին ներողություն չհայտնես , բայց անգամ անելիս եղիր արժանապատիվ ու ասա ներողություն :Ներողություն ասելիս նախ և առաջ պետք է հոգում ընդունել ու հասկանալ բառի ուժը:Ես այդ բառը այդքան էլ չեմ օգտագործում քանի , որ ես չեմ նեղացնում իմ ընկերուհիներին :

Նախանձ

• Տես, որ հանկարծ նախանձի օձը չսողոսկի հոգիդ, նա կրծում է միտքը ու փչացնում սիրտը։ — Ինչպե՞ս ես հասկանումայս նախադասությունը:
• Այս նախադասությունը ասում է , նախաձությունը թունավոր է օձի նման ու երբեք նախանձությունը քեզ ոչ մի լավ օգուտ չի տա նախանձությունը փչացնում է  քո կյանքը, և քեզ վատ մարդ է դարձնում նաև կարծում եմ , որ դա թերարժեքության նշան է նաև նախադասության  իմաստը այն է , որ մի թող քեզ նախանձությունը խորտակի դու միշտ պայքարիր , որ քո կյանքը չկործանի  :
• Վոտինին չհամարձակվեց հայացքն անգամ բարձրացնել նրա վրա: — Կարո՞ղ ես բացատրել, թե ինչու՞ Վոտինին չէր կարողանում նայել Դերոսսիին:
• Վոտինինոն չկարողացավ նայել Դերոսսիի երեսին   քանի , որ նա հասկացավ , որ նախանձը շատ վատ բան է:
• Ինչպե՞ս ես դու վերաբերվում այն մարդկանց, ովքեր քեզ նախանձում են. ինչու՞:
• Իմ շրջապատում այդպիսի մարդ չկա , որ ինձ նախանձի կամ էլ եթե կան ես այնպես եմ անում , որ չեմ նկատում նրանց :

Թարգմանություն

Elephant paints pictures

Shanti is an elephant. She paints pictures. One picture costs 2000 dollars. Some people pay the 2000 dollars for one picture.

Shanti painted 12 pictures but now she stops. The director of the Prague gallery knows why she stops. The director says, “Shanti was in a film. She is a star. Now she has depression. When the depression stops, she will paint again.”

Shanti does a good thing. The money from pictures helps elephants in Sri Lanka.

Շանթին փիղ է . Նա նկարում նկարներ: Մեկ նկարը արժե 2000 դոլար: Որոշ մարդիկ վճարել են 2000 դոլար մեկ նկարին.

Շանթին նկարել 12 նկարները, բայց այժմ նա դադաել է: Պրահայի  տնօրենը գիտի, թե ինչու է նա դադարել նկարել:. Տնօրենն ասում է, «Շանթի նկարանհանվել է  մի ֆիլմում: Նա աստղ է . Այժմ նա դեպրեսսիայի մեջ է: Երբ որ դեպրեսիան դադարի, նա կարող է նկարել կրկին »:Շանթի արված լավ աշխատաքի  համար հավաքված գումարով օգնել են Շրի Լանկայում ապրող մյուս փղերին:

Ֆլորենտացի փոքրիկ գրագիրը

• Քո կարծիքով հայրը որդուն պիտի սիրի միայն սովորելու՞ համար. ինչու՞:
• Ոչ ծնողները երեխաներին պետք է սիրեն ամենինչից զատ, և ամեն իրաիճակում լինեն երեխայի կողքին , որպեսզի երեխան էլ այդ սերը զգլով գնա առաջ ու միայնակ չզգա իրեն:
• Ինչպես  կգնահատես Ջուլիոյի արարքը:
• Ես Ջուլիոյի արարքը շատ բարձր եմ գնահատում քանի,որ Ջուլիոն  սխրանք չէր գործում, պարզապես  նա օգնում էր իր հայրիկին:Ճիշտ է նա այդ ամենը  պետք է գաղտնի աներ,  որ հայրը չնկատեր , որովհետև կբարկանար :Կբարկանար, քանի-որ նա ցանկանում էր, որ  Ջուլիոյն  չանտեսեր իր դասերը, լավ սովորեր, որ կարողանար հետագայում լավ աշխատանք գտնել և իր վրա չվերցներ ընտանիքի ծանր հոգսը:
• Ինչի՞ց եք հասկանում, որ ծնողների կողմից սիրված եք, և երբ եք ձեզ անտեսված զգում ընտանիքում:Ինչպե՞ս ես աջակցում ընտանիքիդ. պատմիր:
• Իմ ընտանիքը միշտ իմ կողքին է ամեն իրավիճակում և  մշտապես աջակցում է ինձ:

Թարգմանություն

Սպայդերմենը Բարսելոնայում

 

This news is about a man. He is 54 years old. People say that he is a Spiderman. He climbs tall buildings. He climbs the Burj Khalifa and the Eiffel Tower.

Now, he climbs a building in Barcelona. It is 38 storeys tall. He does not wear a harness. It takes him an hour to go up and down.

Այս նորությունը մի մարդու մասին է :Նա 54 տարեկան է մարդիկ ասում են , որ նա Սպայդերմեն է, նա մագլցում է բարձր շենքեր: Նա մագլցել է Բուրճ Խալիֆան և Էյֆելյան աշտարակը այժմ  նա մագլցում է մի շենք , որ գտնվում է Բարսելոնայում այն 38 հարկանի բարձրահարկ շենք է: Այդ մարդը չի հագնում անվտանգության համազգեստ դա նրանից խլում է 1 ժամ , որպեսի բարձրանա և իջնի:

Ցունամին Ճապոնիա

This news is from last Tuesday. There is an earthquake. It is strong. The earthquake starts a tsunami. The tsunami hits Japan. Nobody dies. Two people are a little bit injured.

The tsunami hits near Fukushima. There is a nuclear power plant there. A big tsunami hit the plant in 2011.

Այս եկրաշարժի մասին տեղեկանցանք անցած երկուշաբթի այն շատ ուժեղ էր, երկրաշարժին հետևեց ցունամին ոչ ոք չի մահացել, երկու մարդ փոքր ինչ վնասվել էին: Ցունամին եղել է ֆուկուսիմայի մոտ որտեղ կա ատոմակայան այդ ատոմակայնը 2011թ. վթարվել էր հերթական ցունամիի պատճառով :

Морские животные

Ծովային կենդանիներ

Более двух третей поверхности земли покрыто морями и океанами. Эта огромная масса воды необходима для жизни на нашей планете: ветры разносят влагу по всему свету, она испаряется и восстанавливается вновь в виде дождя и снега, питая растительный и животный мир.

Ավելի քան երկրի մակերեւույթի  երկու երրորդը ծածկված է ծովերով  ու օվկիանոսներով:Այդ հսկայական ջրային ծավալը անհրաժեշտ է մեր երկիր մոլորակին: Քամիները տարածում են  խոնավությունը ամբողջ աշխարհում, նրաք  անհետանում և կրկին վերականգնվում  են  անձրևի  և ձյան տեսքով, սնուցելով  բուսական և կենդանական աշխարհը:

 Медуза более чем на 90% состоит из воды; некоторые медузы могут вызывать болезненный ожог.

Մեդուզա –ավելի քան 90% -ը ջուր է, որոշ  մեդուզաներ  կարող են  առաջացնել ցավային այրվածքներ:

У осьминога восемь щупалец; он живет на морском дне и может менять окраску, приспосабливаясь к среде обитания.

Ութոտնուկ – ութ ոտքեր /շոշափուկ/ : Նա ապրում է ծովի հատակում , և կարող է փոխել գույնը, հարմարվելուվ  շրջակա միջավայրին:

Черепаха бисса (каретта) — очень ловкий пловец; питается в основном медузами и ракообразными. Откладывает яйца в песок на берегах небольших бухт.

Կրիա /կառք/ — շատ արագաշարժ լողորդ է:Հիմականում սնվում է մեդուզաներով և  այլ տեսակի ջրայի կենդանիներով: Ձվադրում է ավազի վրա ափին մոտ:

Синий кит — это самое большое животное на свете: одна самка, выловленная в 1947 году, весила 190 тонн. Детеныш синего кита рождается длинной восемь метров и весит до трех тонн.Морская флора состоит из водорослей — растений, лишенных ствола. Их жизнь зависит от солнечного света, и поэтому на больших глубинах, куда не проникают лучи солнца, водорослей нет.

Կապույտ կետ- ամենամեծ կենդանին է աշխարհում. Մեկը էգ,  1947-ին կշռել է 190 տոննա: Կապույտ կետերի ձագերը ծնվում են  ութ մետր երկարությամբ և կշռում են  մինչև երեք տոննա:Ծովային մասան բաղկացած է ջրիմուռներից Նրանց կյանքը կախված է արևի լույսից, այդ պատճառով էլ ավելի մեծ խորություններում, որտեղ չեն թափանցում արևի ճառագայթները, ջրիմուռներ չկան:

Луна-рыба обычно плавает в открытом море почти у самой поверхности, из-за чего её показавшийся из воды плавник часто принимают за плавник акулы; в отличие от неё, луна-рыба абсолютно безобидна.

Լուսին-ձուկ — սովորաբար լողում են  բաց ծովում  գրեթե մակերեսին, այդ  պատճառը էլ ,երբ նա երևում է ծովում, շփոթում են շնաձկան հետ և ի տարբերություն նրան, Լուսին-ձուկը բացարձակապես անվնաս է:

Крылатка-зебра. Ее эффектный внешний вид таит в себе серьезную опасность — на спине у этой рыбы находится плавник, выделяющий яд такой же сильный, как яд кобры.

Թևավոր զեբր —  Իր  վառ տեսքը հղի է  լուրջ վտանգներով.  Մեջքի վրա  գտնվում է  թևը, արտազատելով թույն  այնքան   ուժեղ է, ինչպիսինն է  կոբրայի  թույնը:

Рыба-игла. Охотится совершенно уникальным способом: она приближается к жертве, часто прячась за другими рыбами, и молниеносно засасывает ее в свой длинный «клюв». По своим характеристикам рыба-игла очень схожа с морским коньком.

Ձուկ- ասեղ: Որսում է բոլորովին առաձնահատուկ  ձևերով. Նա  մոտենում է զոհին, հաճախակի  թաքնվելով այլ  ձկների ետևում, եւ կայծակնային արագությամբ  իր երկար ,,քիթ,, խրում էիր զոոհի մեջ : Ըստ նրա բնութագրերի ձուկ-ասեղը  շատ նման է ջրային ձիուն:

Интересные факты

Հետաքրքիր փաստեր

1. Самая короткая война в истории состоялась между Занзибаром и Англией в 1896 году. Занзибар сдался через  38 минут.

Աշխարհի ամենակարճ պատերազմը տեղի է ունեցել Զանզիբարի և Անգլիայի միջև   1896թվականին: Այն տևել է  38 րոպե:

2.Леонардо да Винчи изобрел ножницы.

Լեոնարդո Դավինչին  մկրատ է հորինել:

3.Невозможно чихнуть с открытыми глазами.

Հարավոր չէ փռշտալ բաց աչքերով:

4. В Китае людей, говорящих по-английски, больше, чем в США

Ճապոնիայում ավելի շատ մարդիկ խոսում են անգլերեն, քան ԱՄՆ-ում:

5. Арахис является одним из ингредиентов динамита.

Գետնանուշը համարվում է, որպես փայթուցիչի  բաղադրիչ:

6.Гигантский кальмар имеет самый большой глаз в мире.

Հսկա կաղամարին ունի աշխարհի ամեամեծ աչքը:

7. Глаз у страуса больше, чем его мозг.

Ջայլամի աչքը իր ուղեղից մեծ է:

8.У морской звезды нет мозга.

Ծովաստղերը ուղեղ չունեն:

9.Наши глаза всегда одного размера с рождения, но наши нос и уши никогда не перестают расти.

Ի ծնե մեր աչքերի չափը մնում է նույնը, իսկ մեր քիթն ու  ականջները անընդհատ աճում են

10.Правши живут в среднем на девять лет дольше левшей.

Աջլիկները  /ձեռքով մարդիկ/ ապրում են միջինը ինը տարի ավելի երկար , քան ձախլիկները :

11.Самому молодому Папе Римскому было 11 лет.

Ամենաերիտասարդ Հռոմի Պապը եղել է 11 տարեկան:

12.Самым молодым родителям в мире было 8 и 9 лет, жили они в Китае в 1910 году.

Ամեաերիտասարդ ծնողները աշխարհում եղել են  8 և 9 տարեկան և ապրել են Ճապոնիայում 1910թ..

13.Улитка может спать 3 года.

Խխունջը կարող է քնել 3 տարի:

14.Кожа белого медведя черная. Его мех не белый, а прозрачный

Բևեռային արջի/սպիտակ  արջ/ մաշկը սև է: Նրա մորթին  սպիտակ չէ, այլ  թափանցիկ:

15.Если биться головой о стену, в организме будет сгорать 150 калорий в час.

Եթե դուք ձեր գլուխը խփեք պատին, ապա  ձեր մարմինը կայրեի 150 կալորիա ժամում:

16.В среднем люди боятся пауков больше, чем смерти.

Միջին հաշվով, մարդիկ վախենում են սարդերից  ավելի շատ, քան մահից:

17.Самая сильная мышца в теле – язык.

Մարմնի ամենաուժեղ մկանը  դա  լեզուն է:

18. Только один человек из двух миллиардов живёт до 116 лет и дольше.

Երկու միլիարդ մարդկանցից միայն մեկ մարդ է  ապրում  116 տարի կամ ավելի երկար:

19.Крокодил не может высунуть язык.

Կոկորդիլոսը չի կորող հանել իր լեղուն:

20.Белые медведи левши.

Սպիտակ /բեվեռային /արջերը ձախլիկ են:

21.Сом имеет более 27000 вкусовых рецепторов, в этом он чемпион среди животных.

Լոքոն  ունի ավելի քան 27,000 համային ընկալիչները, դրանով նա համարվում է կենդանիների շրջանում չեմպիոն:.

22.У бабочки вкусовые рецепторы в лапках.

Թիթեռնիկների համային ընկալիչները ոտքերի մեջ են:

23.В Финляндии когда-то были запрещены комиксы про Дональда Дака, потому что он не носит брюки.

Ֆինլանդիայում ինչ-որ ժամանակ արգելվել են կոմիկսները Դոնալդ Դակի մասին, որովհետև նա տաբատ չէր հագնում:

24.Таракан будет жить девять дней без головы, пока не помрёт с голоду.

Խավարասեր միջատը կարող է ապրել ինն օր, մինչև սովամահ չլինի:

25.Слоны – единственные животные, которые не могут прыгать.

Փղերը միակ կենդանիներ են, որոնք չեն կարողանում թռչել:

26. Национальный гимн Греции имеет 158 куплетов. Ни один грек не помнит весь гимн.

Հունաստաի ազգային օրհներգն ունի 158 տուն և ոչ մի հույն չի հիշում  ամբողջ օրհներգը:

27.Кошка имеет 32 мышцы в каждом ухе.

Կատուն  յուրաքանչյուր ականջում ունի 32 մկան:

28.Тигры имеют полосатую кожу, а не только полосатый мех.

Վագրերն ունեն ոչ միայն գծովոր մորթի, նաև՝ գծավոր կաշի:

29.Акула – единственная рыба, которая может моргать обоими глазами.

Շաձուկը  միակ ձուկ է, որը կարողաում է աչքերը միաժամանակ թարթեր:

30.Стрекозы – хищники. Они истребляют мух, пауков, комаров и мошек. На охоте они никогда не промахиваются и настигают жертву с вероятностью 95%.

Ճպուռները գիշատիչներ են: Նրանք ոչնչացնում են  ճանճերին, սարդերին, մոծակներին ու Մժեղներին. Որսի ժամանակ , նրանք երբեք չեն վրիպում  և  հանկարծակիի են բերում  իրենց  զոհին 95% հավանականությամբ:

31.Память у золотой рыбки – три секунды

Ոսկե ձկնիկի հիշողությունը երեք վայրկյան է:

32.В среднем дети смеются около 400 раз в день, взрослые смеются около 15 раз в день.

Միջին հաշվով երեխաները մեկ օրում  ծիծաղում են  մոտ 400 անգամ, մեծահասակները մեկ օրում ծիծաղում են  մոտ 15 անգամ.

Փոքրիկ Նելլիի պաշտպանը  

Առաջին աշակերտը

Կարդալ  գլուխները: — Գարրոնեի կերպարին արդեն անդրադարձել ենք: Իսկ ու՞մ ես համարում ձեր դասարանի առաջին սովորող. պատմիր նրա մասին:

Մեր դասարանում բոլոլորնել հավասար են , դասարանում ամեն մեկը ունի իր նախընտրած առարկաները ։ Եվ ոչ ոք գերազանց չէ բոլոր առարկաներից ։

Մեր դիրեկտորը

• Բառային աշխատանք բառարանով.
• խուրձ-կապ, կապոց
•  որոտաձայն-դղրդյունով, դղրդյուն բարձրացնող
•  սպառնալ-Սպառնալիքով որևէ բանից զգուշացնել՝ նախազգուշացնել, սպառնալիքով վախ՝ երկյուղ ներշնչել
• ծվեն-ծվեն անել-Պատառոտել, պատառ-պատառ անել
• օձիք- Հագուստի վզի մասի կտրվածքը
• ճաղատ-Գլխի մազերը թափված, քաչալ
• ալեխառն-Սպիտակի հետ խառն, սպիտակախառն
• վճիռ-Դատարանի որոշումը քրեական կամ քաղաքացիական գործի մասին
• Համեմատիր պատմվածքի դիրեկտորին մեր կրթահամալիրի տնօրենի հետ:
• Ես չեմ կարող համեմատել պատմվածքի դիրեկտորին կրթահամալիրի տնօրենի հետ ,  որովհետև նրանք տարբեր մարդիկ են ։
• Ինչպիսի՞ն կլինի կրթահամալիրը, եթե մի օր տնօրենը որոշի հեռանալ դպրոցից:
• Ես չեմ պատկերացնում մեր կրթհամալիրը առանց մեր տնօրենի։

Ածխագործն ու սինյորը 

Իմ ընկեր Կորետտին

Կարդալ գլուխները և կատարել առաջադրանքները:

• Վերլուծեք հոր արարքը: Ճիշտ պատիժ էր ընտրել. Ինչու՞
• Տղայի հայրը ճիշտ վարվեց։  Իր արարքով նա շատ  խրատական  բան ասաց  աշակերտներին ։
• Լավ դաս ասելով՝ ուսուցիչն ինչ ի նկատի ուներ:
• Որովհետև ուսուցչի պատմելով նրանք չէին հասկանա քան տեսնելով հոր դաստիրակչական արարքը  նրանց  համար սա խրատական դաս էր ։
• Բախտավոր տղա արտահայտությունը ինչ էր նշանակում Կորետտիի համար, Էնրիկոյի համար. դու՞ որ տարբերակը կընտրեիր.ինչու:՞
• Կորետտիի համար  նշանակում է, որ նա կարողանում էր հասցնել թայտը վաճառել համ էլ իր տնայիները կատարել։
• Իսկ Էնիրկոյի համար նաշանկում է , որ նա բախտավոր է քանի , որ նա չի աշխատում և գնում է տուն իր տնայինյերը կատարում և սկսում զբոսնել ։

Ծխնելույզ մաքրող տղան

Իմ ընկեր Գարրոնեն

Կարդալ երկու գլուխը և գրել, թե ինչու՞ են այս պատմությունները ընդգրկվել «Սիրտը» վիպակում:

Իմ կարծիքով ընդարհապես Էդմոնդո դե Ամիչիսի գրծված  <<Սիրտը>> վիպակի պատմությունները  ընգրկված են <<Սիրտը>> վիպակում , որովհետև այդ պատմությունները  սիրով  լի են և ինչքան կարդում ենք գնում առաջ ավելի խորը իմաստ են ունենում նաև կարելի է ասել կան պատմություներ , որոնք հուզիչ  են լինում :

Ձեղնահարկում, Դպրոց

• Բառային աշխատանք —ձեղնահարկ-տանիքի տակվտիտ-գունատբումազե-բամբակյա կտորի տեսակվարանել-կասկածել, երկմտելմղել-հրելքսակ-դրամպանակջանալ-չարչարվելողորմելի- խղճալիխորհել-մտածելտափաստան-ամայի տարածքհովիտ-դաշտավայրհեղեղատ-Անձրևի թողաց հետք:
• Այդ երեխայի մեկ օրվա աշխատանքը ավելի արժե, քան քո ամբողջ տարվա աշխատանքը: — Ի՞նչ ի նկատի ուներ մայրը, և արդյո՞ք համաձայն ես նրա հետ. ինչու՞:
• Մայրը նկատի ուներ , որ էնրիկոյի համար նրանք ամեն ինչ ստեղծոմ են բայց նա էլի դժգոհ էր:

Պատկերացրու հսկայական շարժումը, որի մի մասը հանդիսանամ ես նաև դու: — ստեղծագործական աշխատանք՝ 6-8 նախադասությամբ:

Ինձ համար հսկայական շարժման մի մասը պարտականություններն են :Իմ պարտականությունը այն է , որ ես  պետք է գամ  դպրոց , սովորեմ, որպեսզի հետո ընդունվեմ համալսարան, հասնեմ երազանքիս, անցնեմ փորձությունների միջով:Գտնեմ իմ երազանքի աշխատանքը , այդ ընթացքում ձեռք բերեմ ընկերներ ու հարազատ մարդիկ, ովքեր կշարուանկեն մնալ իմ կյանքում : Պարտավոր եմ իմ կյանքը վայլել , պարտավոր եմ լինել իմ ընտանիքի կողքին : Լինել ազնիվ ու արդար ՝ ցանկացած իրադրությունում :

Ազնիվ արարք

• կճեպ-կլեպքրքջալ- Խրխինջ արձակել, վրնջալ:սարսափահար-սարսափ՝ երկյուղ ազդող,կարեկցանք-նույնն է՝ Կարեկցությունսսկվել-լռել, պապանձվել:քրթմնջալ-քթի տակին փնթփնթալողորմելի-խղճալի, խիղճ՝ գութ շարժող,կզակ- ծնոտ, դունչհարկադրել-պարտադրել,  ստիպել մի բան անելկցկտուր-անկաաակից, անկապ
• — Ես ձեզ ներում եմ։ — Համաձա՞յն ես ուսուցչի խոսքերի հետ, դու ի՞նչ կանեիր նրա փոխարեն:
• Համաձայն եմ ուսուցչի խոսքերի հետ: Ճիշտ է ուսուցիչը բարկացավ  այդ աշակերտների վրա  դասարանի արջև ,  սակայն նա ոչինչ չասաց  նրանց  մայրիկներին: Նա շատ ճիշտ վարվեց.ձեռք բերելով  մտերմիկ հարաբերություն ու վստահություն  աշակերտների մոտ:
• Ես ինքս  էլ այդպես կվարվեի , բայց, նաև կխոսեի ու կհասկացնեի այդ աշակերտներին, որ ֆիզիկապես թերությամբ լինելը դա դեռ չի նշանակում որ մարդ անկարող է ու անպիտանհակառակ կան առողջ մարդիկ ովքեր առողջ լինելով էլ հանդերձ չեն կարողանա կատարել այն ինչ կարող է կատարել ֆիզիկապես թերությամբ մարդը իսկ այդ առաղջ մարդը հոգով է թերի:

Իմ ընկերները

• Բացատրական բառարանի օգնությամբ բացատրիր հետևյալ բառերը.թուլակազմ-Տկար, թույլ, տկարակազմորմնադիր-Պատաշար, պատշար, քարագործվտիտ-Նիհարսոսկալի-Զարհուրելի, ահավոր, ահռելի,Զարհուրելի, ահավոր, ահռելիաքացի տալ-Աքացել
• Նկատեցի՞ր՝ ինչ լավ էր ճանաչում իր համադասարանցիներին: Փորձիր ներկայացնել քո դասարանցիներին:
• Մեր դասարանը շատ ուրախ է մենք բոլորս ընկերություն ենք անում  բայց կա ժամանակ երբ մենք կռվում ենք և շատ շուտ  բարիշում:Ես մտերիմ եմ համարյա թե բոլորի հետ բյաց կիսվում եմ Ջուլիայի և Անուշների հետ  Անահիտը շատ մտերիմ է Մանեի հետ Նարեն էլ Ջուլիայի հետ Նանե և Ստելլան նոր են եկել մեր դասարան իրենք շատ մտերիմ են Իսկ հիմա մեր դասարանի տղաների մասին կպատմեմ   ամեն մեկին առանձին չասեմ քանի , որ նրանք շատ չարաճճի են :

Կալաբրիացի տղան

• Բացատրիր բառերը՝ բառարանի օգնությամբ.
• թուխ-Սևին տվող մուգ գույնի, մուգ գորշագույնթավ-Հաստ (գծերի մասին)նորեկ-Տվյալ վայրը՝ տեղը նոր եկած մարդբարձրաբերձ-Բարձր, ամպածրար, ամպահերձանվեհեր-Անվախ, աներկյուղ, անահփառապանծ-Փառավոր ու պանծալի, փառքի ու պարծանքի արժանիհանդգնել-Հանդգնություն անել՝ ցուցաբերել, համարձակվելվիճակվել-Հանդիպել, պատահել
• Կալաբրիացի տղան Թուրինում այնպես պիտի զգա իրեն, ինչպես իր տանը և Թուրինցի տղան էլ Կալաբրիայում պիտի զգա ինչպես սեփական տանը, մեր երկրին վիճակվել է կռվել շուրջ հիսուն տարի, և երեսուն հազար իտալացիներ դրա համար տվել են իրենց կյանքը։ — Փորձիր մեծերի օգնությամբ համեմատել այս հատվածը Հայաստանի իրավիճակի հետ: Ի՞նչ կարևոր պատգամ կա ուսուցչի խոսքում, և ինչքանո՞վ ենք մենք հետևում այդ պատգամին:
• Իմ կարծիքով կապ չունի, որ երկրում ինչ իրավիճակ է երկիրը մի տեղ է որտեղ մարդիկ են լցնում իրենց գոյությամբ , նրանք են տերը այդ վայրի ու նրանք են կառավարում այն : Ամեն ոք մյուս վայրից մյուսը գնալիս տարբեր մարդկանց հանիդպելիս պետք է զգա ջերմություն քանի որ մեր իրական տունը ու երկիրը մեր մոլորակն է մենք ապրում ենք նրա մեջ ու չենք կարող կիսել երկիրը կամ մարդկանց վերաբերմունքը :

Դժբախտ դեպք

• Գտիր տրված բառերի հոմանիշներ՝ օգտվելով բառարանից. ամբոխ, զուր, սաղավարտ, ճաղատ, հեկեկալ, կառեթ, հեծկլտոց, գունատ:

ամբոխ-Բազմություն, ժողովուրդ

զուր-ունայն, սնոտի

սաղավարտ-Կորդակ, գլխապան

ճաղատ-Հերաթափ, հերատ

հեկեկալ-Հերաթափ, հերատ

կառեթ-Ծածկած կառք, ծածկակառք

հեծկլտոց-Հեծկլտալու ձայնը

գունատ-գույնը գցած

• Քո կարծիքով ինչու՞ է այս պատմությունը ընդգրկված«Սիրտը» վիպակի մեջ:
• Կարո՞ղ ես հիշել դեպք, երբ դու վտանգի ես ենթարկել քո կյանքը կամ քեզ համար են ենթարկվել վտանգի՝ դժբախտությունից հեռու պահելու համար:

Մեր ուսուցիչը

Բնութագրիր ուսուցչին՝ հիմնավորելով պատասխանդ տեքստից բերած մեջբերումներով:

Իմ կարծիքով ուսուցիչը շատ բարի էր և չէր սիրում բարկանալ երեխաների վրա նա երեխաներին ընունում էր , որպես իր որդիներ նաև մեջ կբերեմ այս խոսքերը ՝

Ամբողջ աշխարհում ձեզնից բացի ոչ ոք չունեմ, չկա մեկ ուրիշը, որին սիրեմ և որի համար հոգ տանեմ։ Եղեք իմ որդիները։ Ես սիրում եմ ձեզ, դուք էլ ինձ սիրեցեք։ Ես չեմ ուզում ոչ ոքի պատժել։ Ապացուցե՛ք, որ լավ տղաներ եք։ Թող դպրոցը լինի մեր ընտանիքը, իսկ դուք իմ մխիթարությունն ու հպարտությունը։ Ձեզնից չեմ պահանջում ոչ մի խոստում, ես համոզված եմ, որ ձեր հոգու խորքում դուք բոլորդ պատասխանեցիք «այո՛»։ Ու դրա համար շնորհակալ եմ ձեզնից։

Քո կարծիքով ուսուցչի խոսքը ի՞նչ ազդեցություն ունեցավ սովորողների վրա. առանձնացրու նրա խոսքերից ամենակարևորը՝ հիմնավորելով:

Այդ րոպեին նրա թիկունքում աշակերտներից մեկը կանգնեց նստարանին ու ծամածռեց դեմքը։

Ուսուցիչը շուռ եկավ։ Չարաճճին իսկույն նստեց ու ցած խոնարհած գլխով սպասեց պատժի։ Բայց ուսուցիչը ձեռքը դրեց նրա գլխին ու ասաց միայն. «Այլևս նման բան չանես»,— ու վերջ։

Աշակերտը ազդվեց ուսուցիչի խոսքից , որովհետև նա հասկացավ , որ ինքը սխալ բան արեց և հասկացավ , որ ուսուցիչը չի ուզում պատժել ուղակի նա հանգիստ ասաց /այլևս նման բան չանես / :

Ուսուցիչներիցդ ո՞վ է այդպես ազդեցիկ քեզ համար. Ինչու՞:

Ոչվոք , որովհետև ինձ ոչմի ուսուցիչ էլ ազդեցիկ չէ:

Առաջին օրը դպրոցում

Բացատրիր բառերը՝ բառարանի օգնությամբ.

դժկամություն- Տհաճություն, անբավականության զգացում:

խռնվել-Կուտակվել

շքամուտք-Շենքի գլխավոր՝ շքեղ մուտք՝ դարպաս

տրտմել-Տրտում դառնալ, թախծել

աղախին-ծառա

վշտահար-Վշտից տանջված՝ տանջվող, ծանր վշտի ենթարկված, վշտաբեկ

անձուկ-Նեղ, նեղվածք

խռիվ մազեր-բիզբիզ

անմորուս-Անմորուք

ալեխառն-Սպիտակի հետ խառն, սպիտակախառն

ուղղաձիգ- Ուղիղ ձգվող, ուղիղ գիծ՝ մակերես կազմող

ջանք-Աշխատանքի համար գործադրված եռանդ՝ ուժ՝ ճիգ

Պատմիր, թե ինչը կամ ում ես կարոտում կրտսեր դպրոցից, ինչը կամ ում քեզ հետ կբերեիր Միջին դպրոց, ինչպե՞ս ես հարմարվել նոր միջավայրին:

Ես կրտսեր դպրոցից կարոտում եմ իմ ուսուցչուհիներին միջին դպրոց ես ինձ հետ կբերեի իմ ուսուցչուհիներին և կուզեի , որ միայն նրաք դաս տան :Ես շատ բժվարությամբ եմ հարմարվել միջին դպրոցին բայց արդեն սովորել եմ :

ՀԱՍՈՒՆ ԱՐՏ

Առաջադրանքներ.

• Փոխաբերությունները բացատրիր.

ա/ Ցորենն է բըռնկեր`
Առանց այրելու:

Շատ ցորենների վառ գույնը քիչ-քիչ նմանվում է կրակի :

բ/ Երկինքն է կըրակ.

արևի շողերը այնքան վառ էին , որ թվում թե երկինքը կրակ էր:

գ/ Քառաշար սաթով

Արև՛ են հագեր:

ցորեները չորս շարքով արև էին հագել :

• • Փորձիր պատճառաբանել «արտս ոսկուն է» արտահայտության անընդհատ կրկնությունը:
  • Բանաստեղծությունից մեջբերումներով ցույց տուր, թե ո՛ր գույնն է գերիշխում այնտեղ, ինչով է դա պայմանավորված:
  • Արտըս ոսկո՜ւն է…
    Նըման բոցերու
    Ցորենն է բըռնկեր`
    Առանց այրելու:
  • Եվս մեկ անգամ կարդա բանաստեղծությունը. շարժում նկատեցի՞ր, ո՞ր բառն է օգնել շարժում ստեղծելուն:
  • Ես ոչմի շարժում էլ չնկատեցի :
• Ի՞նչ տրամադրություն կա բանաստեղծությունում:

Լուսնին

Ճերմա՞կ լուսին, ո՞ւր կերթաս:

-«Հյուղակներուն խավարին

Կտանիմ շողը լույսին:

Գնա՛, լուսին, դյուր կերթաս:

Գոհար լուսին, ո՞ւր կերթաս

-«Դույլերուն մեջ արծաթի

Կտանիմ կաթ հիվանդի»:

Գնա լուսին, դյուր կերթաս:

Լռիկ լուսին, ո՞ւր կերթաս․․․

-«Կերթամ բերել ես քեզի

Յարիդ խոստումը կույսի»:

Լուսի՛ն, լուսի՛ն, զուր կերթաս:

Առաջադրանքներ.

• Տրված կապակցությունները դարձրու հայերեն. – քեզի -քեզ, կտանիմ-տանում եմ , կերթաս-կգնաս , հյուղակներուն խավարին-խավարի խրճիթների, դույլերուն մեջ արծաթի-արծաթիա դույլելի մեջ:
• Դուրս գրիր լուսնին բնորոշող բառերը: Այդ բառերը կարելի՞ է տեղափոխել մյուս քառատողեր, թե՞ յուրաքանչյուրն իր դերն ունի տվյալ քառատողում. հիմնավորիր պատասխանդ:
• Իհարկե յուրանքանչյուր քառատող բանաստեղծության մեջ իր դերն ունի: Լուսնին բնորոշում են այս բառերը Ճերմակ լուսին,Գոհար լուսին,Լռիկ լուսին.
• Բանաստեղծության ո՞ր տողի, ո՞ր բառի մեջ է խտացած հերոսի տրամադրությունը:
• Լռիկ լուսին, ո՞ւր կերթաս․․․-«Կերթամ բերել ես քեզիՅարիդ խոստումը կույսի»:Լուսի՛ն, լուսի՛ն, զուր կերթաս:

• Պատմիր բանաստեղծության հերոսի մասին:
• Այս բանաստեղծության հերոսը շատ միայնակ էր : Եվ խորն էր մտածում և կարծես նա իր մտքերում խառնվել էր , որովհետև  նայում էր լուսնին  և ավելի ու ավելի էր ընկնում մտքերի մեջ   : Խոսում էր լուսնի հետ ու պատասխանում իրեն երազելով գոնե հետ մեկ անգամ լսել լուսինի պատասխանը ,որը կտա հույս ու հավատ շարունակելու ամենը….

   

Սեբաստացու անխոնջ ընթերցանութեան ոճը

Մխիթարի ընթերցանության և ուսումնասիրելու ոճը  կարող էր օրինակ լինել իրեն հասակակից պատանիներին :Երբ նա սկսում էր գիրք կարդալ, ի տարբրություն իր հասակակիցների , որոնք գրքերի մեջ փնտրում էին  իրենց ձանձրույթը անցկանցներու միջոց, նա  մինչև գիրքը չավարտեր և իրեն հասկանալի չլիներ նա իր ձեռքից վայր չէր դնի :Երբ նա բարդ բառի էր հանդիպում նա առանց քննարկելու չէր շաուրնակի և երկար ժամանկ չէր անցկացնի և այդ բառը առանձին կգրեր , որ հետո գիրքը բաժաներ հատորների կամ էր հետո հարցներ գիտնականերին :

Նրա կարդացած գրքերին թիվ ու հաշիվ չկար նա ոչ  թե միայն կարդում էր սենյակուն նաև կարդում էր պարտեզներում և ճանապարհորդելու ժամանակ և էշի վրա նա միշտ իր  մյուս ձեռքը գիրք ուներ :

Ոչ մի առարկա կամ զբաղմունք չէր կարող նրան խանգարել ընթերցանության ժամանակ :

Եղել են օրեր երբ նա գրքերի մեջ ընկղմած լինելով մոռացել է ուտել:

Լավ հիշողություն ունենալով, գեղեցիկ տողերը իր մտքում կպահեր ,կամ առանձին թղթերի վրա կգրեր ,և քարոզելու ժամանակ մեջբերումներ կաներ :բացի լավ հիշողությունից նաև սուր միտք ուներ , որը կարտացոլվեր իր գրծեր մեջ

Պայմանք տղայոց ընտրութեան

Արևելքում գտնվող քարոզիչներին գրեց, որ փոքրահասակ տղաներին, որոնք ազնիվ ,բարեպաշտ, սրանիտք, ընդունակ և ընթերցասեր են, ուղարկեն Վենետիկ: Խստիվ պահանջն էր, որ ընտրեն տղաների, որոնք առողջ են: Փորձեն նրանց բացատրել թե ի՞նչ է կրոնը, դժվարությունները առաջ կանգնեցնելով ճանաչեն նրանց: Նաև չընդունեն այն տղաներին, որոնք իրենց ծնողների միակ զավակն են, բայց միայն այն դեպքում, եթե նրանք Աստծո նվիրյալներն են: Պետք է ընդունեին 12-ից մինչև 16 տարեկան տղաներ:Չէին կարող ընդունվել նաև հաշմանդամ, չափազանց շատ կարճ հասակով և այլն: Չէին ընդունում նաև այլ արատ ունեցող տղաներին, քանի-որ ասում  էին, որ  հաճախ մարդու արտաքինը, իր ներաշխարհի հայելին է«Ազնիվ լինելը  հասարակ երակների  մեջ չեն լինի. Մինչդեռ չափի և արտաքին բարեձևության զգացումը շատ անգամ հգու  գեղեցկության նշաններ են»: Մեկ այլ կողմից էլ կըտրեր աղքատների քան հարուստների զավակներին.Նա կպատվիրեր .«Եթե երկու տղա լինեն, մեկը աղքատ և ազնիվ, իսկ միյուսը՝ հարուստ և արատավոր, պետք է առաջինը ընտրել՝ քան վերջինը: Պարզապես  աղքատների զավակների ընտրեք և ուղարկեք, միայն թէ սրամիտ և համեստ լինեն, ընդհանրապես աղքատները խոնարհ և լսող կլինեն, մինչդեռ հարուստերի զավակները բարձրամիտ և համարձակ են»: Տղաները չլինեն ստահակներ ,քանզի նրանք  անսանձ և անզուսպ, կասկածավոր և անտանելի կլինեն ընկերության մեջ:Իսկ ուսման մեջ կլինեն անընդունակ և տկարամիտ:Ամեն ինչ  պետք է այնպես կազմակերպել, որ տղաները նավի մեջ մենակ չմնան: Նրանց ուղեկից լինեն քահանաները կամ որևէ մի ծանոթ մարդ:

Նա մշտապես իր աշակերտներին առավոցից մինչ երեկո  կհսկեր, կուղեր և կկրթեր:Աբահայրն անձամբ դասախոսություն կկարդար ՝ հռետորություն, իմաստասիրություն, քերթողություն, աստվածաբանություն և այլն: Աբբահայրը այյպիսի հստակությամբ և գրավչությամբ էր դասախոսում, որ բոլոր աշակերտները նրան ուշադրությամբ լսում էին:

Հոգևոր և ուսումնական կրթության հետ Մխիթարը չէր զլանում և յուրաքանչյուրի հետ վարվում էր  իրենց տարիքի համաձայն:

Սեբաստացու իմացական կարողությունների մասին

Մարդիկ միշտ թաքցնույմ են իրենց թերություները բայց Մխիթարը այնքան խոհեմ էր , որ նա թաքցնում էր իր առավելությունները և լավ կողմերը: Նաև չէր սիրում , որ իրեն գովասանքի խոսքեր էին ասում, ինչպես կրակը հալեցնու է մոմը այդպես էլ գովասանքի խոսերը կոչնչանան և բարի գործերը: Նա զարմանում էր թե ինչպես են մարդիկ գովում իրենց , որը Աստված էր նրան տվել , ոչ թե ինքն է ստեղծել նա ավելի շատ մեծամտանալու իրավունք ուներ քան մյուսները և դա կներվեր ,նա ավելի շատ խոհեմ էր քան մյուսները: Մխիթարը միշտ խոհեմ էր և պարզ նա բոլորին ընկերակցում էր: Նա երբեք չի եղել թշնամի, որը հետո չդառնար իր բարեկամը  Սեբաստացին իր թշնամու դեմ չէր օգտագործում ուրիշ զենքեր և նա կարևորում էր լռությունը և համբերությունը քան անմիտ խոսքերը , որովհետև լռությունը ավելի ուժեղ էր:Ըստ Սետփանոս Ադոնցի խոսքերի <<Մարդկային գործերի խոհեմությունը միշտ եղել է Մխիթարի մոտ >>Նա իր գործերի մեջ վախկոտ ու դանդաղաարժ չէր, այլ  շատ ճարտար էր և հաջողակ:Սեբաստացին իր որոշումների մեջ անհողարդ էր ,  հաստատամիտ  ու հեռատես, վեհանձ էր ու խոնարհամիտ և յուրաքանչյուր գործի լավ ավարտի համար  գտնում էր ամենաճիշտ ճանապարհը:Խիստ էր , բայց միևնույն ժամանակ:Սեբաստացին խորագետ էր , պարց և անկեղծ, կիրթ և ազնիվ ու  բարեսեր և բարեմիտ  այլ ոչ թե խորամանկ , կեղծավոր :Նա իր խոսքի մեջ շատ ճոխ էր և առատ , աբյց ոչ դատարկախոս , նրա բերանից անգուտ խոսք չէր  լսվի : Նույնիսկ կարողանում էր լեզու գտնել նախանձկոտների հետ իր  համեստությունն ու անձնազոհությունն ի ցույց դնելով:Շատ խիստ էր իր նկատմամբ, ժիր և փութաջան և կրկնակի  անգամ կարեկցող ուրիշների նկատմամբ,անմոռաց խնամելով և երջանիկ դարձնելով ուրիշներին :

Անդուլ և անխոնջ բարի գործերի մեջ, անընկճելի ՝ ծանր դեպքերի մեջ  , արի և անարգետ՝դժվարության  առջև , հաջողության և ձախորդության մեջ ՝ միակերպ ,աննկուն ,անայլայլ ,համբերատար ցավի և տառապանքի , մեջ :Տրտմական բաների մեջ ՝ անվրդով , հակառակություն մեջ ՝ անդրդվելի , կարևոր և մեծամեծ գործերի ձեռնամուխ, ոչ փառասեր կամ շահամոլ , այլ հասարակուցյան օգտի մասին միայն մտածող:

Մխիթար Սեբաստացին՝ առաջնորդ

Այս հոդվածից տեղեկացա , որ  Մխիթար Սեբաստացին շատ լավ հասկանւմ էր ընկերության կարևորությունը , նա գիտեր , որ ընկերությունը առանց սիրո միայնակ է .և գիտեր ընկերական շփման ժամանակ մտքերն ու բարքրը  , խոսքերը և մտածողությունը պետքլինի , հոգուց բխած ՝ միասնական :Մխիթարը երբ հազիվ լրացել էր նրա քասնվեց տարեկանը իր վրա վերցրեց մի ծանր աշխատանք ,որը պահանջում էր իրենից ճարպկություն , շրջահայացություն և լուսավոր միտք :Մխիթարը իր ստանձնած աշխատանքում չէր կարողանա հասնել հաջողությունների և օժտված չլիներ հաստատակամությամբ , արիությամբ և խոհեմությամբ բայց ամանա կարևորը այն էր , որ նա առաջնորդ լինելով նա  առաքինի էր :Մխիթարը որպես առաջնորդ շատ խոհեմ էր և ներողամիտ ,նույնիսք հակարակորդի և թշնամու հանդեպ ,  որը պետք չէ շփոթել նսեմության հետ ,սակայն նա չէր կարողանում ներել այն մարդկանց , որոնք անարգում էին Աստծուն և  կրոնը , ինչպես նաև բարոյական և նյութական վնաս էին հասցնում միաբանությանը :Մխիթարը ցանկացանծ իրադրություններում կամ ցանկացած ժամանակ ամեն մարդու հետ նույն կերպ չէր վարվում :Իրեն հատում մանկական պարզության անկեղծության հետ մեկտեղ նա նաև խելացի ու խորաթափանց  առաջնորդ էր ,որն էլ նրան օգնում էր ճիշտ ուղիներ գտնել հարաբերվելու նույնիսկ խորամանկ մարդկանց հետ, նրանց թակարդը չըկնելու համար:Աբբահայրը  դասախոսում  էր  կարևոր առարկաներ , որոնցից են ՝հռետորություն , իմաստասիրություն , աստվածաբանույթյուն և այլն :Նա այնպիսի գրավիչ էր պատմում և աշակերտներ ուշադիր լսում էին նրան :Նա միշտ աշակերտներին առավոտից մինչ երեկո անընդմեջ սովորեցնում էր:Կրթությունից հետ նա չեր հոգնում և իր աշակերտների հետ տարբեր աշխատանքներ էր անում ըստ իրենց հասակին համապատասխան :Մխիթարը իր ամեն խոսքի , ամեն գրի  մեծ սեր կքարոզեր :

Վիկտորինա — Գտեք ,,Մխիթարյան միաբանության,, զինանշանը, կարդացեք վրայի տառերը, տվեք տառերի մեկնաբանությունը, գտեք այն անունը, որ կապ ունի զինանշանի հետ, և այդ կապի ապացույցները:

,,Մխիթարյան միաբանության,, զինանշանը

կարդացեք վրայի տառերը, տվեք տառերի մեկնաբանությունը,

Ո.Կ.Վ.Ա.  —  ներքոնշված նախադասության սկղբնատառերն են

<< Որդի Կույսի Վարդապետ Ապաշխարության>>

գտեք այն անունը, որ կապ ունի զինանշանի հետ, և այդ կապի ապացույցները:

Այն վահանի նման է, որի կենտրոնում կա խաչ: Խաչի ծայրերին կան տառեր Ո.Կ.Վ.Ա.,դրանք  << Որդի Կույսի Վարդապետ Ապաշխարության>> նախադասության սկզբնատառերն են: Խաչի չորս անկյուններում կան չորս առարկաներ, որոնք խորհրդանշում են վանականի հոգևոր ճամփորդությունը և բնորոշ են  առաքյալի կյանքին` կրակ,  զանգ,վարդապետի գավազան և բաց գիրք:Քանի որ իրական  Մխիթարյան միաբանը իր սրտում միշտ վառ է պահում աստվածային սիրո կրակը և երբ պահանջվում է հնազանդվել , նա իրականացնում է իր առաքելությունը `քարոզելու Հիսուսի ավետարանը:

Արագիլը

Առաջադրանքներ .

• Համեմատիր արագիլներին մարդկանց հետ:
• Չէի ցանկանա համեմատել, սակայն եթե համեմատական անցկացնեմ միայն այն, որ արագիլն էլ ունի մայրական զգացմունք:
• Պատմվածքից ի՞նչ սովորեցիր:
• Կյանքը անավարտ չէ և եթե նույնիսկ գիտես, որ մահանալու ես պետք է միշտ զգաս, որ ապրում ես ու ապրես ազնիվ և արդար  կյանքի տարբեր իրավիճակներից ելնելով և ապրես լիարժեք կյանքով:
• Երբևէ ունեցե՞լ ես առիթ շփվելու որևէ կենդանու հետ, որը թեկուզ մեկ օրով փոխել է քո առօրյան: Պատմիր այդ մասին:
• Ես ամառային արձակուրդներին գնացել էի գյուղ և  այն տանը ,որտեղ մենք ապրում էինք  բույն էր հյուսել ծիծեռնակը և ձագեր հանել: Ծիծեռնակի ընտանիքը  ամբողջ օր իր ձագերի հետ մեզ զբաղեցնում էր: Երկրորդ հարկից մեք նայում էինք թե  հայր և մայր ծիծեռնակները ինչպես էին իրեց ձագերին կերակրում : Ձագուկներն իրենց փոքրիկ գլուխները հանում էին բնից և սկսում ուտել իրենց ծնողների կողմից բերված կերը: Նրանց ձագերը դեռ թռչել չգիտեին ,ծնողները նրաց սովորեցնում էին թռչել: Շատ հետաքրքիր էր հետևել նրաց կյանքին :

Ահը

Առաջադրանքներ.

• Բառային աշխատանք —
• տարակուսանք-շփոտվել
• ցայտել-Ցողել, շաղել, ցնցղել: Արտահոսել, հոսել, թափվել
• ընդերք-խորք,ծոց,/երկիր/
• գաճաճ- Սովորականից շատ կարճ հասակով
• ջլատված-թուլացած
• երաշտ-չորային եղանակ
• պապակ-ծարավ
• հայթայթել-գտնել
• պատել-Բոլոր կողմերից ծածկել,
• կիզիչ-վառ
• պատյան-տուփ:
• Պատմվածքի հերոսի բացատրությունը համոզե՞ց քեզ. ինչպե՞ս:
• Իհարկե համաձայն եմ քանի , որ  երկրի մրգերը հատկապես խնձորը շատ հյութեղ ու շատ համեղ , որովհետև այդ մրգերը աճում են մեր հայրենի հողի վրա և կարմրում և հասնում են մեր պայծառ արևի  տակ այդ պաճառով էլ մեր մրգերը շատ համեղ են :
• Կարո՞ղ ենք նույն բանն ասել մարդու դեպքում. ահը մարդուն դարձնում է ավելի լավը: Դիտարկիր այս միտքը մի քանի տեսանկյունից:
• Իհարկե մարդիկ էլ են ունենում  վախեր, որոնք վախենում են ինչ-որ կենդանուց, ինչ-որ առարկայից կամ էլ բնության  երևույթներից:Կան նաև ի ծնե վախկոտ մարդիկ , որոնք շատ վատ են և կարող են շատ չար  արարքներ  գործել:

Վախթանգ Անանյան

Այն մասին, թե ինչու եմ սիրում որսորդությունը և թե ինչու որսորդ դարձա

Առաջադրանքներ.

• • վճիտ-Պարզ, մաքուր, հստակ
  •  սաղարթախիտ-Խիտ սաղարթ ունեցող, առատ սաղարթով
  • պանորամա,-Համայնապատկեր
  • բեհեզ-Վուշի բարակ թել
  • քոչ-Սար՝ ամառոց գնացող մարդկանց ու կենդանիների մեծ խումբ, քոչվորների ու նրանց անասունների բազմությունը
  • ծմակ-Անտառի խիտ տեղ, ուր արև չի ընկնում, անտառի խիտ՝ ստվերոտ ու մութ տեղ
  • անձկություն-նեղություն, նեղվածություն
  • կենարար-Կյանք տվող՝ ստեղծող, կենդանություն տվող, կենդանացնող, ուժերը վերականգնող
  • գողտրիկ,-Քնքուշ ու գեղեցիկ:Հաճելի, դուրեկան
  • ոստոստալ-արունակ՝ հաճախակի ոոստյուններ գործել, անընդհատ ոստնել
  • ապառաժ,- Կարծր լերկ քարի զանգված, ժայռ, քարաժայռ
  • լուսնկա,-Լուսին, լուսնյակ
  • որոճալ-Կերածը բերանը ետ բերելով կրկին ծամելով մանրացնել ու կուլ տալ
  • չնաշխարհիկ,-Արտակարգ կերպով լավ՝ գեղեցիկ, անզուգական, աննման
  • թավուտ-Խիտ թփերով ու մացառներով պատված տեղ, թփուտ, մացառուտ
  • սուրալ-Արագորեն արշավել՝ վազել, սլանալԲառային աշխատանք —
  • բարձրաբերձ-Շատ՝ չափազանց բարձր
  • անողորմ-Անգութ, անողոք, վայրագ
  • հևիհև-Հևալով
  • հակինթ-Կապույտ կամ կանաչ գույնի թանկագին քար, շափյուղա
  • շեղջ-Կույտ, դեզ, կուտակ
  • ճարճատել-Շարունակական կրակելու ձայն հանել, ճռճռալ
  • ոստ-Ծառի՝ թփի բարակ ճյուղ, շիվ
  • անդորր-Հանգիստ, անվրդով՝ խաղաղ վիճակ
  • կորով-Մտավոր ու ֆիզիկական կարողություն՝ ուժ, եռանդ
  • խայտաբղետ-Գույնզգույն բծեր ունեցող, խատուտիկ
  • զեփյուռ-Թեթև՝ ախորժելի քամի
  • լազուր- Բաց կապույտ գույն:
  • ջինջ-Պարզ, մաքուր, հստակ, վճիտ՝ պարզ ջուր ունեցող
  • վսեմություն-Բարձրաստիճան անձանց մակդիր
  • ամբարել-Ամբարի մեջ լցնել՝ տեղավորել
  • ավյուն-Հոգեկան եռանդ, ոգևորություն, խանդ
  • ցասում-Սաստիկ զայրույթ՝ բարկություն, կատաղություն:
• Ինչպե՞ս է հեղինակը վերաբերվում բնությանը. տեքստի օգնությամբ ցույց տուր:
• Է՜յ հին ծանոթներ, է՜յ կանաչ սարեր…
  Հովհ. Թումանյան…Եվ մութ այրերից մամռոտ ժայռերի,
  Թավուտ ծմակի լռին խորքերից,
  Մանուկ հասակիս հնչուն ծիծաղի
  Արձագանքն ահա լսում եմ նորից…
  Հովհ. ԹումանյանԱյն բնությունը, չքնաղ այն լեռներն, ուր կարկաչել է իմ մանկությունը լեռնային վճիտ առվակի նման, փարթամ է, որսառատ։Ուր վերջանում է սաղարթախիտ դարավոր անտառն ու սկսվում է ալպիական մուգ կանաչագույն պանորաման, ուր ձգվում են թավշյա սարահարթերը, դուք այժմ էլ կհանդիպեք մեր լեռների չքնաղ թագուհուն՝ եղջերվին։ Ամառը նրա մորթը շեկ-կարմրագույն է և փայլփլում է արևի տակ՝ ոսկեզօծ բեհեզի նման։ Երբ քոչը սար է գնում, և երբ լեռնային օդը հագենում է գառների մայունով, նա սարահարթերից իջնում է մթին ծմակները։ Ուշ աշնանը նա բարձունքներում է, ձյունապատ լեռներում, արածում է քամու սրբած լանջերում և անձկությամբ նայում ցած՝ տաք ու փարթամ բնության առատությանը։Այժմ էլ Արփավուտի մթին անտառներում, ուր հողը հավիտենապես զրկված է արեգակի կենարար ճառագայթներից, ուր աճում ու փտում է դարավոր կաղնին, արջն իր քոթոթներով ետ է տալիս թափված տերևի հաստ շերտը և ագահությամբ խժռում է տանձը, կաղինն ու հաճարը։ Իսկ դեկտեմբերի վերջին, երբ վեր է կենում ցրտաշունչ քամին, նա, հևալով իր հավաքած ճարպի շերտի տակ, մագլցում է վեր ու ձմեռային քուն մտնում մթին քարանձավներում։
• Այժմ էլ մեր լեռների ամենագողտրիկ, սքանչելի բնակիչները՝ քարայծյամն ու եղնիկը, ոստոստում են թփուտներում, լեռան այն լանջերին, ուր փարթամ թավուտները հյուսվել են ժայռերին, փաթաթվելով իրար, բարձրացել վեր և ապառաժները թաղել խիտ կանաչի մեջ։Լեռը, անտառը, խոխոջուն առուն, ծաղիկների բույրը՝ ահա իմ մայրը, որի գրկում մեծացել եմ հարազատ մորից զրկվելուց հետո։ Թարմ ու հոտավետ կանաչը՝ ահա իմ անկողինը, ուր ննջել եմ ես զեփյուռի մեղմ շոյանքի տակ՝ աչքերս հառած աստղալից երկնքին։
• Առանձնացրու այն բնապատկերը, որը քեզ էլ է հոգեհարազատ, ցանկալի:
• Քանի՜-քանի՜ անգամ հանդիպել եմ նրանց, հիացել եմ, երբ եղնիկը թեթև սուրացել է լեռն ի վեր, երբ քարայծյամը թռչկոտել է բարձրաբերձ ժայռերի ճակատին։ Եվ քանի՜-քանի՜ անգամ հևիհև կախվել եմ ժայռերից, փորսող եմ տվել թփերի տակ, և սուլել է իմ գնդակն անողորմ ու դաժան։Լեռը, անտառը, խոխոջուն առուն, ծաղիկների բույրը՝ ահա իմ մայրը, որի գրկում մեծացել եմ հարազատ մորից զրկվելուց հետո։ Թարմ ու հոտավետ կանաչը՝ ահա իմ անկողինը, ուր ննջել եմ ես զեփյուռի մեղմ շոյանքի տակ՝ աչքերս հառած աստղալից երկնքին։Եվ երբ լեռան կատարից դիտել եմ արևածագը, երբ ձյունը փայլփլել է հակինթի շեղջի նման, երբ իմ գնդակը սուլել է փախչող այծյամների ետևից, ճչացել եմ ես մանկան բերկրանքով։Երբ հոգնած նստել եմ զուլալ ջրերի մոտ, ուսիցս ցած առել որսորդական պայուսակը, ինձ թվացել է, թե չկա ավելի ախորժելի բան, քան ցամաք հացը՝ լեռնային գետակի ափին։Երբ խարույկը ճարճատել է թանձր խավարի մեջ և երբ ստվերները երկարել են մթին բլուրներում, երբ մենք շամփուրներ ենք պատրաստել մասրենու թարմ ոստերից և լսել որսկան Շաքարի արկածները, մեզ գերել են բնության անդորրն ու իմաստուն խաղաղությունը։Այնուամենայնիվ, սառնամանիքը, քաղցը, ծարավը և որսորդության հետ կապված մյուս դժվարությունները չեն կոտրել իմ հոգու կորովը։ Դրանք ինձ կոփել են և՛ ֆիզիկապես, և՛ հոգեպես։Եվ այժմ, երբ ես ապրում եմ ա՛յլ վայրերում, ա՛յլ կյանքով, երբ դարձել եմ գրչի մարդ, ես ավելի անզուսպ եմ ձգտում դեպի լեռները։Այդ կյանքի հրապույրը ես ընդունում եմ նեկտարի նման, այդ կյանքը ես ագահությամբ կլանում եմ բնության գրկում և արժե գրել այդ կյանքի մասին։Սկսում եմ մանկությունից, երբ իմ մեջ առաջին անգամ սեր առաջացավ դեպի զենքը։Սկսում եմ այն ժամանակներից, երբ առաջին անգամ պայթեց վառոդն իմ ձեռքով, և ես ճչացի անհուն բերկրանքից։
• Մարդու շփումը բնության հետ անհրաժե՞շտ է, թե՝ ոչ, ինչու՞:
• Իհարկե մարդու շփումը արնրաժեշտ է բնության հետ քանի-որ մարդ առանց բնության չի կարող ապրել, կարելի է ասել , որ բությունը մարդու կյանքն է և իր օդը :Բնությունը մեզ  տալիս  է կյանքի համար անհրաժեշտ նյութեր : Եթե բնությունը մարդուն  տալիս  է օգնում է ապրել երկրի վրա ,  ուրեմն մարդն էլ  պետք է բնությունը պահպանի և չաղտոտի: Բնության աղտոտումը  կբերի մարդկանց և երկրի անհետացմանը:

Եղնիկի ձագը

 

Առաջադրանքներ.

• Բառային աշխատանք —
• զով-Ախորժելի սառնություն ունեցող, թեթևակիորեն սառն, հով
• հետզհետե-Հաջորդաբար, իրար ետևից
• նոսրանալ-Նվազել, պակասել
• թավիշ կանաչ-մուգ կանաչ
• չնաշխարհիկ-Արտակարգ կերպով լավ՝ գեղեցիկ, անզուգական, աննման
• աղմկարար-Աղմուկ բարձրացնող՝ առաջացնող
• ապառաժ-Կարծր լերկ քարի զանգված, ժայռ, քարաժայռ
• որսառատ-Որսով առատ, որտեղ կամ երբ որսը առատ է լինում:
• ծմակ-Անտառի խիտ տեղ, ուր արև չի ընկնում, անտառի խիտ՝ ստվերոտ ու մութ տեղ
• մացառ-Փշոտ թփաբույս
• ճարճատյուն-Կոտրվելու՝ բորբոքվելով վառվելու՝ կրակելու՝ պատռվելու սուր և արագ հաջորդականությամբ կրկնվող ձայն
• աղեկտուր-Աղիքները կոտորող, գութ շարժող, մորմոքող
• կաշկանդող-ամաչկոտ
• ողորկ-Խորդուբորդություններ չունեցող, հարթ, կոկ
• խուզարկել-Խուզարկություն կատարել, խուզարկության ենթարկել: Հանցագործի տունը խուզարկեցին:
• փոմփոխ-Նույնն Է Փոմփուխ
• սրտաճմլիկ-Սիրտը ճմլող՝ ճնշող, սիրտը մորմոքեցնող՝ կսկծացնող
• սնահավատություն-Դատարկ՝ անիրական բաների հավատ՝ պաշտամունք, սնոտիապաշտություն:
• անդրդվելի- Համառ, անկոտրում
• դարդ-Վիշտ, Հոգս:
• մելամաղձոտ-Մելամաղձությամբ տոգորված՝ համակված
• թավուտ-Խիտ թփերով ու մացառներով պատված տեղ, թփուտ, մացառուտ
• ծերպ-Ճեղք, մի բանի մեջ բացված արանք
• կածան-Ոտքի նեղ ճանապարհ, արահետ, շավիղ
• եթիմ-Որբ
• թվանք-Հրացան
• ջիգյար- Լյարդն ու թոքերը միասին (մորթված անասունների):
• փարվել-Սիրով փաթաթվել՝ գրկել մեկին
• կայտառ-Շարժումով և գործունեությամբ լեցուն, աշխույժ, թռվռուն:Եռանդուն, առույգ
• կցկտուր-Կապ՝ կապակցություն չստեղծող, անկապ, անհարիր
• շաղակրատել-Շատախոսել, լեզվին տալ, բլբլացնել
• դեպո-Շոգեքարշերի և վագոնների նորոգման կայան երկաթուղիներում
• կառամատույց-Ուղևորման հարթակ երկաթուղային կայարանում
• կխտար-Այծյամ
• սրտակտուր-Սիրտ կտրտող, սիրտ մաշող՝ տանջող, ծանր վիշտ՝ կսկիծ պատճառող
• սիրասուն-Սիրով սնված՝ պահված՝ խնամված, շատ սիրված՝ սիրելի
• անառիկ-Որ չի կարելի առնել՝ գրավել, ամուր, անմատչելի:
• Մայր և ձագուկ եղնիկների պահվածքը համեմատիր մարդկային պահվածքի հետ. ի՞նչ նմանություններ և տարբերություններ կան:

Այս պարագայում մայր եղնիկը իր ձագուկին տալիս է քնքշանք , ջերմություն , սեր ինչպես բոլոր մայրիկները իրենց երեխաներին  են տալիս   քնքշանք և ջերմություն  :  ջերմությունը միայն  լավ վերաբերմունքը չէ այլ պաշտպանությունն է , խնամքը , կարեկից լինելը և դժվար պահեին օգնության հասնելը :

• Ինչու՞ էր ձագուկը միայն փոքր տղայի հետ խաղում:

Փոքրիկ տղան խաղում էր ձագուկի հետ , որովհետև փոքրիկ տղան էլ իր մայրիկի ձագուկն է  և ձագուկները իրար կհասկանան և եղնիկը չի վախենա տղայի հետ խաղալուց :

Հավատու՞մ ես, որ մայր-երեխա կապը այդքան ուժեղ է. ինչու՞: Է՞լ ինչը կարող է այդքան զորեղ լինել:

Ավետիք Իսահակյան

<<Արևի մոտ >>

Մի որբ երեխա՝ ցնցոտիներ հագած՝ կուչ էր եկել հարուստ տների պատերի տակ: Մեջքը հենել էր մի հարուստ տան պատին և մեկնել էր ձեռքը դեպի մարդիկ:
Նոր էր բացվել գարունը, մոտավոր սարերը կանաչին էին տալիս, և գարնան անուշ արևը բարի աչքերով նայում էր ամենքին: Մայթերով անցուդարձ էին անում մարդիկ, և ո´չ մի մարդ չէր նայում, չէր ուզում նայել խեղճ ու որբ երեխային:
Երբ արևը կամաց-կամաց թեքվում էր մոտավոր կանաչ սարերի հետևը — սկսեց փչել մի ցուրտ քամի, և երեխան դողում էր՝ խե՜ղճ ու անտուն:
— Ա՜խ, կարմիր արև, բարի՜ արև, դուն էիր ինձ միայն տաքացնում, հիմա ո՞ւր ես գնում, թողնում ես ինձ մենակ՝ այս ցրտին ու խավարին, ես մայր չունիմ, ես տուն չունիմ, ո՞ւր գնամ, ո՞ւմ մոտ գնամ… Վե´ր առ, տա՜ր ինձ քեզ հետ, անո՜ւշ արև…
Լալիս էր երեխան լուռ ու մունջ, և արցունքները գլոր-գլոր սահում էին նրա գունատ երեսից: Իսկ մարդիկ տուն էին դառնում, և ո՜չ ոք չէր լսում ու տեսնում նրան, ո՜չ ոք չէր ուզում լսել ու տեսնել նրան…
Արևը սահեց անցավ սարի մյուս կողմը և էլ չերևաց:
— Բարի՜ արև, ես գիտեմ, դու գնացիր քո մոր մոտ… Ես զիտեմ ձեր տո՜ւնը, ա՜յս սարի հետևն է. ես կուգամ, կուգամ քեզ մոտ, հիմա՜, հիմա՜:
Եվ խեղճ երեխան դողալով՝ հարուստ տների պատերը բռնելով, գնա՜ց, գնա՜ց, քաղաքից դուրս ելավ: Հասավ մոտավոր սարին. դժվար էր վերելքը. քարեր ու քարեր, առքը դիպչում էր քարերին, խիստ ցավում, բայց նա ուշ չդարձնելով բարձրանում էր անընդհատ:
Մութը իջավ, և կանաչ սարը սևերով ծածկվեց: Սարի գլխին փայլփլում էին աստղերը՝ կանչող, գարդարող ճրագների պես:
Փչում էր սառը, խիստ քամին, որ ձորերի մեջ ու քարափների գլխին վայում էր. երբեմն թռչում էին սև թևերով գիշերահավերը, որոնք որսի էին դուրս եկել:
Երեխան անվախ և հաստատուն քայլերով գնում էր վերև, բա՜րձր, միշտ բա՜րձր, և հանկարծ լսեց շների հաչոց, մի քիչ հետո էլ լսեց մի ձայն խավարի միջից, — Ո՞վ ես, ո՞ւր ես գնամ:
— ճամփորդ տղա եմ, արևի մոտ եմ գնամ, ասա՜, ո՞ւր է արևի տունը, հեռո՞ւ է, թե մոտիկ:
ճրագը ձեռին մոտ եկավ մի մարդ և քնքուշ ձայնով ասաց.
— Դու հոգնած կլինես, քաղցած ու ծարա՜վ, գնանք ինձ մոտ: Ի՜նչ անգութ են քո հայրն ու մայրը, որ այս մթանը քեզ ցրտի ու քամու բերանն են ձգել:
— Ես հայր ու մայր չունիմ, որբ եմ ու անտեր…
— Գնանք, տղա՜ս, գնա՜նք ինձ մոտ,— ասաց բարի անծանոթը և երեխայի ձեռքից բռնելով տուն տարավ:
Նրա տունը մի խեղճ խրճիթ էր. օջախի շուրջը նստել էին բարի մարդու կինն ու երեք փոքր երեխաները: Նրա խրճիթին կից մի մեծ բակում որոճում էին ոչխարները: Նա հովիվ էր, սարի հովիվ:
— Սիրելի՜ երեխաներս, ձեզ եղբայր եմ բերել, թո՜ղ չլինեք երեք եղբայր, լինեք չորս, երեքին հաց տվող ձեռքը չորսին էլ կտա:
Սիրեցե´ք իրար, եկե´ք համբուրեցեք ձեր նոր եղբորը: Ամենից առաջ հովվի կինը գրկեց երեխային և մոր պես ջերմ-ջերմ համբուրեց, հետո երեխաները եկան և եղբոր պես համբուրեցին նրան:
Երեխան ուրախությունից լաց էր լինում և նորից լալիս:
Հետո սեղան նստան ուրախ, զվարթ. մայրը նրանց համար անկողին շինեց և ամենքին քնեցրեց իր կողքին, երեխան շա՜տ հոգնած էր. իսկույն աչքերը խփեց և անո՜ւշ- անո՜ւշ քնեց:
Երազի մեջ ուրախ ժպտում էր երեխան, որպես թե ինքը արևի մոտ է արդեն, գրկել է նրան ամուր ու պառկել է նրա գրկում տաք ու երջանիկ:
Մեկ էլ սրտի հրճվանքից վեր թռավ և տեսավ, որ արևի փոխարեն գրկել է իր նոր եղբայրներին և ամուր բռնել է մոր ձեռքը: Եվ նա աչքովին տեսավ, որ արևը հե´նց այս տան մեջն է, որ ինքը ուղիղ հե´նց արևի գրկումն է…

Վերլուծություն

Այս հեքիաթը մի որբ երեխայի մասին է , որին ոչ ոք ուշադրություն չեն  դարձնում :Նա միայն ուներ արև , որ նրան միքիչ ջերմություն էր տալիս բայց ոչ այնքան ինչքան մայրիկը իր երեղային ջերմություն կտա :Երբ , որ  արևը մտնում էր տղան տխրում էր /մեջ կբերեմ այս խոսքերը /

-Բարի արև ես գիտեմ  դու գնում ես քո մոր մոտ …

Ես գիտեմ ձեր տունը այս սարի հետևն է ես կուգամ կուգամ քեզ մոտ հիմա՜ հիմա՜

Մի մարդ մետեցավ տղային և ասաց .

-Արի գնանք մեր տուն

Նա տարավ տղային ծանոթացրեց իր կնոջը և երեք տղաներին ու տղային ասաց

-Դու կմնաս մերտանը կլինես մեզ հետ .

Տղան շատ ուրախ էր քանի , որ ունեցավ և եղբայրներ և մայր ու հայր և նա երբեք չտխրեց :Եվ նա ամենի համար շնորհակալ էր արևին :

Երջանկության իմաստը

• Կարդալ լեգենդը
• Բացատրել հետևյալ բառերը. 
• արևառ-Արև առած, արևից այրված՝ թխացած
• աներեր-Ոչ երերուն, չերերացող
• ցուպ-եռքի գավազան, ձեռնափայտ
• տատասկ-Բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող փշոտ տերևներով խոտաբույս
• սրունք-Ոտքի այն մասը, որ տարածվում Է ծնկից մինչև թաթը
• գոցված (գոց)-ձակված
• շեղջ-Կույտ, դեզ, կուտակ
• խանձուր-Այրված շորի՝ մազի՝ փետուրի և նման նյութերի մոխիրը
• ապարանք, բարձրաբարբառ, ակնապիշ, թանձրանալ, բարկ, անհագ, տարփել, ըղձալ, անքթիթ:

Ուշինարա

• Կարդալ լեգենդը
• Բացատրել հետևյալ բառերը.
•  ապաստան-Պատսպարվելու տեղ, ապաստարան
• դեգերել-Մի բանով զբաղվել, ժամանակ անց կացնել, դնդնալ
• մահապուրծ-Մահից պրծած՝ ազատված
• ընկճել-Զսպել, սանձահարել, իրեն ենթարկել: Խեղճացնել, նեղել, հոգեկան ծանր վիճակի մեջ դնել:
• հռչակ-Բարի անուն, համբավ, փառք
• թախանձել-Սաստիկ խնդրել, աղաչել
• սրտահոժար-Հոժար սրտով, սրտի հոժարությամբ
• ձեղուն-Շինության ծածկը, տանիք
• փերթ-Շորի կամ կաշվի կտոր
• առաքինություն-Առաքինի լինելը: Անբասիր բարոյականություն:Առաքինի գործ:
• Իմ առաջին պարտքն է — չհանձնել ինձ հավատացող արարածին իրեն հոշոտող թշնամուն: — Արդյո՞ք պարտավոր եք պաշտպանել յուրաքանչյուրին, ով կդիմի և կհավատա ձեզ (այո՝ ինչու, ոչ՝ ինչու):
• Իհարկե պարտավոր չեմ պաշտպանել յուրաքանչյուրին քանի , որ ես չեմ ճանաչում նրան և նաև չգիտեմ ինչու համար պետք է պաշտմանեմ :

• Երգի հրապույրը 

• Բառային աշխատանք —
• հրապույր-Գեղեցկության՝ գրավչության՝ հաճելիության առաջացրած զգացմունքը, հմայք
• բյուրազան-Բազմատեսակ, բազմապիսի
• անգութ-Բազմատեսակ, բազմապիսի
• անձավ-Լեռնային զանգվածի կամ գետնի մեջ գտնվող խոռոչ՝ դատարկ տարածություն՝ արտաքին բացվածքով
• ծածուկ-Կողմնակի մարդկանցից թաքուն, գաղտնի:
• հոգեվարք-Մահվան տագնապ, հոգին ավանդելու՝ մեռնելու րոպեները
• թալիկ-թալիկ գալ-թփրտալ
• հոգեգրավ-Հոգին գրավող՝ հրապուրող, սքանչելի, զմայլելի
• հորդել-Հորդությամբ հոսել, հորդանալ, վարարել
• ցայտել-Ուժգին հոսանքով դուրս հոսել՝ ցայտերի վերածվելով, ցայտեր գոյացնելով արտահոսել
• դյութական-Դյութիչ, հմայիչ, գրավիչ, սքանչելի
• չարքաշ-Նեղություններ՝ զրկանքներ՝ դժվարություններ կրած՝ կրող
• տնանկ- Տուն չունեցող, տնից տեղից ընկած, տուն ու տեղ չունեցող, անտուն, անտեր
• անտերունչ-Խնամող՝ հոգացող չունեցող, անտեր
• ապարանք-Պալատ
• վշտահար-Վշտից տանջված՝ տանջվող, ծանր վշտի ենթարկված, վշտաբեկ
• Եվ երբ տեսնես, որ նրանց աչքերը արցունքով լցվեցին, իմացիր, որ քարը սիրտ դարձավ: — Լաց լինելը սիրտ ունենալու նշա՞ն է արդյոք. ինչու՞:
• Երգի միջոցով հալվեցին քար-սրտերը: — Հնարավո՞ր է երգով ազդել մարդու վրա. ինչպե՞ս:
  • Երգը կարող է քար սրտերը դարձնել փափուԿ և բարի , որովհետև երգը իր մեջ ունի մի գաղտնիք , որը ոչ ոք չգիտի :Նաև կարուղ է հուզող երգ լինի , որը մարդուն  հուզում է ու սկսում է լաց լինել և մարդը ուզում է հասկանալ, թե ինչպես եղավ , որ սկսեց լաց լինել  , և սիրտը լսում է այդ երաժշտությունը և հուզվում է ,և այդպես մարդը հուզվում լաց է լինում :
• Ունկնդրում — ստեղծագործական աշխատանք:
  • Ես այս երգում զգացի միայնություն և հուզվեցի քանի  ,որ երգը շատ շատերի կհուզի և իմ մտքերս կխառնվեցին  ու մտածումնեիր մեջ ընկա և խորացա երգի մեջ ու մեռացա ընտանիքս  ընկա երազներիս մեջ:

Ով է ապրում

• Կարդալ լեգենդը:
• Բացատրել հետևյալ բառերը.
• փառատենչ-Փառքի ձգտող, փառք տենչացող:
• կռվազան-Կռիվ սիրող, կռվարար, կռվասեր:
• ստվար-Խոշոր, մեծ, մեծածավալ:
•  զետեղել- Դնել: Հաստատել, ամրացնել, սարել: Տեղավորել, դասավորել:Դնել՝ տեղավորել մի բանի մեջ
•  ամրակուռ-Ամուր կռած՝ կոփած՝ ծեծած: Ընդհանրապես՝ ամուր, պինդ:
• լայնանիստ-Լայն նստվածք ունեցող, խարիսխը՝ հիմքը՝ ստորոտը լայն: Լայնորեն նստած՝ փռված՝ տարածված, լայնածավալ, Նստելու լայն տեղ ունեցող, լայն նստատեղով
• հարկավ- Անշուշտ, անկասկած
• մտահույզ-Մտքով հուզված, մտախռով: Միտքը հուզող
• հյուղակ-փոքր խրճիթ
• ցուպ-Ձեռքի գավազան, ձեռնափայտ:  Մահակ, դագանակ
• խորշոմած-Խորշոմներով պատված, խորշոմապատ
•  դեգերել-Մի բանով զբաղվել, ժամանակ անց կացնել
• հաղթապանծ-Հաղթությամթ պանծացող՝ հպարտացող: Հաղթական ու պանծալի
• կեղեքված-?
• հարստահարող-Ուժի զորությամբ ճնշել, նեղել, նվաճել, ընկճել
• ոճիր-Ծանր հանցանք՝ հանցագործություն
• խշտի-փալասից կամ ծղոտից շինված հասարակ անկողին
• պատսպարել-Պատսպարան տալ, ապաստարան տրամադրել՝ հատկացներ:
• Պաշտպանել, վտանգից՝ թշնամուց ևն պաշտպանել
•  ունայն-Անարժեք, ապարդյուն, անիմաստ
•  հետիոտն-Ոտքով գնացող
• Գրիր քո կարծիքը այս մտքի վերաբերյալ — Ուրիշի համար ապրողն է ապրում:Որովհետև կյանքի իմաստը ուրիշի համար ապրելու մեջ է:
• Ես համաձայն չեմ այս տարբերակին քանիր որ մարդ պետք է ապրի ինքն իր համար և կատարի այն աշխատանքը ինչը ինքն է սիրում ոչ թե այն ինչ ուրիշներին է դուրեկան:
• Ես բախտավոր եմ, ես ապրում եմ հիմա: — Համաձա՞յն ես իշխանի հետ, ինչու՞:
• իհարկե . համաձայն եմ որովհետև կյանքը շարունակվում է ամեն մի նոր օր բացվում է ուրիշ օր մեզ համար ինչ որ բան փոխելու ու ստեղծելու նորովի ապրելու համար :
• Ստեղծագործական աշխատանք — Ես ապրում եմ, որովհետև ես պետք եմ իմ ընտանիքին իմ ընկերներին նաև ես ինքս ինձ եմ պետք ես ապրում եմ , որովհետև Աստված է ինձ ստեղծել ապրելու համար լինել իքնատիպ ու ապրել կյանքս յուրովի .:

 Ի՞նչ է Կատակերկությունը

Կատակերգություն, կոմեդիա, գրական-դրամատիկական ստեղծագործության տեսակ, որտեղ գործողությունը, բնավորությունները, հանգույցը, հանգույցի լուծումը ներկայանում են ծիծաղելիի սահմաններում և ներթափանցված են կատակերզականությամբ։ Կատակերգությունը Արիստոտելի սահմանումով, «վատերի վերարտադրությունն է, սակայն ոչ նրանց ամբողջ արատավորության, այլ լոկ ծաղրականի, քանի որ ծաղրականը վատի մի մասն է կազմում։ Ծիծաղելի կարող է լինել սխալը կամ որևէ արատ, որը ոչ մեկին վնաս չի պատճառում…» («Պոետիկա», գլուխ 5)։ Առաջացել է Հին Հունաստանում, ավանդական տոնախմբությունների ժամանակ կատարվող ուրախաշարժ խաղերից, ներկայացումներից և կոչվել է կոմեդիա։ Իբրև գրական ժանր կատակերգությունը ձևավորվել է մեր թվարկությունից առաջ հինգերորդ դարում, «կոմեդիայի հայր» Արիստոֆանեսի, ապա նաև Մենանդրոսի ստեղծագործության մեջ։ Հին Հռոմում կատակերգության ժանրը կիրառել ենՊլավտուսը, Տերենցիուսը և ուրիշներ։ Միջին դարերում այն մեծ մասամբ հանդես է եկել ֆարսի կամ ինտերմեդիայի ձեով։Վերածննդի դարաշրջանում և հետագայում կատակերգություններ են գրել Իտալիայում՝ Լոդովիկո Արիոստոն, Նիկոլո Մաքիավելին, Պիետրո Արետինոն, Կառլո Գոլդոնին, Անգլիայում՝ Ուիլյամ Շեքսպիրը, Բ. Ջոնսոնը, Ռիչարդ Շերիդանը, Ուիլյամ Կոնգրիվը, Օսկար Ուայլդը, Բերնարդ Շոուն, Իսպանիայում՝ Լոպե դե Վեգան, Ֆրանսիայում՝ Ժան Բատիստ Մոլիերը, Պիեռ Օգյուստեն Բոմարշեն, Ռուսաստանում՝ Դենիս Ֆոնվիզինը, Ալեքսանդր Գրիբոյեդովը, Նիկոլայ Գոգոլը, Միխայիլ Սալտիկով-Շչեդրինը, Ալեքսանդր Օստրովսկին, Անտոն Չեխովը, խորհրդային շրջանում՝ Վլադիմիր Մայակովսկին, Եվգենի Շվարցը, Ալեքսանդր Կոռնեյչուկը, Ա. Սաֆրոնովը և ուրիշներ։ Կատակերգությունը կյանքն արտացոլում է թերությունների, ծիծաղելի կողմերի տեսանկյունից՝ հաճախ հիմք ընդունելով որեէ բացառիկ վիճակ կամ թյուրիմացություն։ Կատակերգության համար բնորոշ է դրության և խոսքի կոմիզմը։ Կատակերգության բազմադարյան պատմությունը ծնել է ժանրերի տարատեսակներ, որոնք իրարից տարբերվում են կոմպոզիցիոն-սյուժետային կառուցվածքով, պատկերների կազմությամբ, բնավորությունների կոմիկական բնույթով։ Միջնադարյան հայ թատրոնում նույնպես ներկայացվել են ուրախաշարժ կենցաղային պատկերներ։ Հայ միջնադարյան բնագրերում կատակերգություն բառը գործածվել է որպես հունարեն «կոմեդիա» բառի համարժեքը, բայց ունեցել է ընդհանուր բարոյա-գեղագիտական ստորոգության իմաստ և միաժամանակ նշանակել գրական տեսակ (առակ, աշխարհիկ զրույց, աշխարհիկ վիպական երգ), ժողովրդական բանահյուսություն, նաև՝ թատրոն («զկատականաց նուագել խօսս»)։ Թատրոնի պատմության նոր շրջանում կատակերգության հասկացությունը համապատասխանեցվել է իտալերեն «commedia»-ին և ընդունվել որպես դրամատուրգիական-թատերական տեսակի անվանում։ 19-րդ դարի հայ իրականության մեջ կատակերգությունը որպես գրական-թատերական ժանր զարգացրել են Մ. Պատկանյանը, Ն. Փուղինյանը, Մ. Տեր-Գրիգորյանը։ Գրվել են վոդևիլներ՝ փոքր ծավալի պիեսներ, որոնց մեջ խճճված կենցաղային պատմությունը, ի վերջո, բարեհաջող լուծում էր ստանում։ Վոդևիլներ է գրել նաև Գաբրիել Սունդուկյանը, հետագայում անցել լիարժեք կատակերգության, որի մեջ կյանքի կոմիկական գծերը հաճախ միանում են դրամատիկորեն լարված իրավիճակների և հոգեկան ապրումների հետ («Պեպո», «Խաթաբալա», «էլի մեկ զոհ» և այլն)։ Հայկական կատակերգության ուշագրավ արտահայտություններից ենՀակոբ Պարոնյանի «Պաղտասար աղբար»-ը և մյուս պիեսները։ Սովետական գրականության և թատրոնի սկզբնավորման շրջանում կատակերգությունը, կարևոր տեղ է գրավել (Եղիշե Չարենցի, «Կապկազ-թամաշա», Ալեքսանդր Շիրվանզադեի «Մորգանի խնամին», Դերենիկ Դեմիրճյանի «Քաջ Նազար»)։ Հետագայում ևս կատակերգությունը շարունակել է մնալ սովետահայ թատրոնի տարածված ժանրերից մեկը, հայտնի են Դերենիկ Դեմիրճյանի, Նաիրի Զարյանի, Արամաշոտ Պապայանի, Գրիգոր Տեր-Գրիգորյանի և ուրիշների սոցիալական ու կենցաղային կատակերգությունները։

Մեկնաբանիր վերնագիրը:

Այս կատակերկությունը մարդուն կատակով է ներկայացնում  կյանքը նաև կատակով է ներկայացնում մարդու կյանքի տխուր և ուրախ պահերը:

Это слайд-шоу требует JavaScript.

   Երբ  սխալվում եմ …

Երբ  ես  սխալվում եմ  ինձ մոտ  սկսում է սիրտս  թռթռալ ու մեղավոր եմ ինձ զգում :Բայց երբ սխալվում ես միշտ էլ ճանապարհ կա սխալդ  ուղղելու , և սկսելու ամեն ինչ նորից, փորձելու ճիշտ ապրել ու ճիշտ լինել կյանքում: Կրկին անգամ սխալվելու դեպքում պետք է հետ  նայել ու տեսնել թե որտեղ ես սայթաքել:Կցանկանայի , որ մարդ իր կյանքում քիչ սխալներ գործի:

Տնային առ. թարգմանություն

Почему снег белый?

Дети всегда с нетерпением ждут зиму. Лепить снеговика, кататься на санках и прыгать в сугробы интересно и приятно! После активных игр на свежем воздухе, на них часто находит вдохновение, и начинаются вопросы: «Почему солнце – желтое, а снег – белый»? Мало кто объясняет маленьким «почемучкам» причины этих явлений. Ответим хотя бы на один из вышесказанных вопросов. Итак, почему снег белый?

Թարգմանություն

Երեխաները միշտ անհամբեր սպասում են  ձմռան  գալուն :Ծեփել ձնեմարդ ,սահել սահնակով և թռչկոտել բլուրներով, այդ ամենը շատ հետաքրքիր էր և հաճելի:Թարմացված օդը, ակտիվ խաղերից հետո, նրանց հաճախ էր ոգեշնչում, և առաջացնում հարցեր .<<Ինչո՞ւ է արևը դեղին՝ իսկ ձյունը ճերմակ»Շատ քչերն են բացատրում փոքրիկ «ինչուիկներին »այդ երևույթների պատճառները:Պատասխանենք  թեկուզ մեկ վերոնշված հարցի :Եվ այսպես, ինչո՞ւ է ձյունը սպիտակ :

Կլոր — սեղան 

5-2 սովորողներով  ուրբաթ օր գնացել էինք կլոր — սեղան հանդիպման :Հանդիպման շրջանակներում ծանոթացանք ,,Առականի,, պատանեկան ամսագիրը ստեղծած հեղինակների հետ սկզբում ներկայացրեցինք մեր կողմից անակնկալ  աուդիո առակները , որից  հետո հարցազրույց վերցրեցինք առակները թարգամանող ՝ Արտակ Նշանյան-ից  , Գեորգի Թևոսյան-ից,  Տիգրան Աբրահամյան-ից և իհարկե այս նախագծի ղեկավար Նունե Մովսիսյանից ու նաև  նրանց խոստացանք , որ հետ կհամագործակցենք ու կօգնենք նրանց:

Փետրվարի տասնմեկին , հինգշաբթի

Տնային առաջադրանք

Բացել ինքդ քեզ

-Ես ուզում եմ տեսնել Աստծուն:
-Նա քո արջև է,- ասաց վարպետը:
-Ինչու՞ ես նրան չեմ տեսնում:
-Ինչու՞ աչքը չի տեսնում իրեն,- պատասխանեց վարպետը.
Նա ավելի ուշ բացատրեց.
-Աստծուն խնդրել բացվելը,- նույնն է, ինչ խնդրես դանակին քեզ վնասել կամ ատամին՝ ինքդ քեզ կծելու համար:

Վերշուծություն 

Այս առակի իմաստը այն է , որ ամեն մարդու մեջ ապարում է Աստված, և այդ պատճառով մարդ չի կարող տեսնել Աստծուն : 

Սկզբից օգնիր ինքդ քեզ

Մի մարդ եկավ Բուդդայի մոտ և ասաց.

-Ես շատ հարուստ եմ, չունեմ երեխաներ, կինս մահացել է։

Ես կցանկանայի  ինչ-որ բանով օգնել։

Ի՞նչ կարող եմ անել խեղճերի և աղքատների համար։

Միայն ասեք ինձ՝ ի՞նչ պետք է անեմ ես։

Բուդդան տխրեց ու սկսեց արտասվել:

Այդպիսի արձագանքից մարդը հանկարծակիի եկավ: Նա հարցրեց.

— Քո աչքերում արցունքնե՞ր են։ Դու տխրեցիր, ինչու՞։

Բուդդան պատասխանեց.

— Ցավոք, դու չես կարող ոչ մեկին օգնել, քանի դեռ չես կարողանում օգնել ինքդ քեզ:

Քո ներսի «մետաղը» դեռ չի դարձել ոսկե, դու չես կարող կարեկցել, քանզի քո էներգիան

ամենաներքևում է։

Դու ուզում ես օգնել մարդկանց, բայց դու դեռ չունես բավականաչափ գիտակցություն:

Դու չունես այն կենտրոնը, որտեղից կարող է հոսել կարեկցանքը:

Վերլուծություն 

Առակի իմաստը այն է , որ դու պետք է առաջինը քո հոգին ոսկե դարձնես,մաքրես, որպեսզի հետո կարողանաս օգնել մյուսներին «եթե քո ներսի «մետաղը» դեռ չի դարձել ոսկե, դու չես կարող կարեկցել, քանզի քո էներգիան ամենաներքևում է։ Դու ուզում ես օգնել մարդկանց, բայց դու դեռ չունես բավականաչափ գիտակցություն: Դու չունես այն կենտրոնը, որտեղից կարող է հոսել կարեկցանքը»: 

Ճակատագրի ձեռքերում

Նոբունագա անունով մեծն ճապոնացի զորավարը որոշեց հարձակվել հակառակորդի վրա,

չնայած որ թշնամիները տասն անգամ ավելի շատ էին։

Նա գիտեր, որ կհաղթեր, բայց  զինվորները կասկածում էին։

Նրանք ճանապարհին մի սինթոյական սրբության մոտ կանգ առան, և զորավարը ասաց իր

մարդկանց.

-Ես հիմա մետաղադրամ կգցեմ։

Եթե ընկնի արծիվ, մենք կհաղթենք, եթե գիր՝  կպարտվենք։ Ճակատագիրը կպահի մեզ իր

ձեռքերում։

Նոբունագան մտավ սուրբ վայրը և լուռ աղոթեց: Դուրս գալուց հետո նա վեր շպրտեց

մետաղադրամը:

Ընկավ արծիվ։

Նրա զինվորները հեշտությամբ հաղթեցին մարտը։

-Ոչ ոք չի կարող փոխել ճակատագիրը,- զորավարին մարտից հետո ասաց ծառան։

-Իհարկե չի կարող,-պատասխանեց Նոբունագան ցույց տալով մետաղադրամը՝ երկու կողմում

էր արծիվ էր պատկերված։

Վերլուծություն 

Առաջինը ինձ դուր եկավ  առակի վերնագիրը , իսկ հետո  երբ կարդացի այն հասկացա , որ ճիշտ ընտրություն եմ կատարել : Առակի բուն իմաստը վերաբերում էր հավատին , ես այստեղից եզրակացրի եթե ՝ հավատում ես ինչ որ բանի այն կատարվում է անգամ ինքդ էլ չես նկատի թե ինչպես : Առակում Զորավարը պետք է  կռվեր իր զինվորների հետ սակայն նրանց  հակառակորդը ուներ տասն անգամ ավելի շատ զորք . այդ իսկ պատճառով էլ նրա զինվորները անհավատով էի մոտենում  այն հարցին թե արդյոք կհաղթեն նրանք թե ոչ. իսկ զորավարը փորձեց ուժ ու հավատ տալ զինվորնեին որպեսզի հավատան ու հաղթեն . նա ասաց մետաղադրամը նետում եմ օդ և եթե ընկնի արծիվ ապա մենք կհաղթենք եթե գիր ապա նրանք : Մետաղադրամը նետելուց հետո այն ընկավ ՙՙարծիվ՚ ու զինվորները հավատով լցվեցին ու հաղթեցին մարտը իսկ մետաղադրամը  ինչպես էլ գցեիր արծիվ էր ընկնելու քանի որ նրա երկու կողմում արծիվ էր պատկերված ՝ ահա թե ինչպես քաջ ու ուժեղ զորավարը օգնեց իր  զինվորներին հավատալ հաղթանակին: Նույնն էլ կյանքում է եթե ինչ որ բանի հանդեպ լցված ես մեծ հավատով ուրմեն դա այնպայման կիրականանա :  

Տնային

• Երբ նախագծին ծանոթացա, ինչ մտածեցի….
• Երբ նախագծին ծանոթացա  աուդիո նյութ թողարկեցի, սակայն  հետո  մտածեցի առակը ներկայացնել ,  որպես ստվերային թատրոն :

• Ինչպես կամ ում օգնությամբ սկսեցի աշխատել
• Ես սկսեցի աշխատել ընկերներիս հետ, խորհուրդ հարցնելով նաև   մայրիկիս և քույրիկիս:

• Ընթացքում  ինչ սովորեցի, ինչ դժվարություններ ունեցա կամ հաղթահարեցի
• Ես և  ընկերուհիս վերցրեցինք  ,,Ընդոստ սիրտ,, առակը  և աուդիո  առակ  պատրաստեցինք :Առակից  սովորեցինք   ,որ  աշակերտի համար իր ուսուցչի առողջությունը շատ կարևոր է: Եվ նա ամեն ինչի պատրաստ էր, որպեսզի փրկեր իր ուսուցչին:

• Աշխատանքը ինձ ինչ տվեց
• Շատ հետաքրքիր է միասնական  աշխատել :

Փետրվարի յոթին , երկուշաբթի

Տնային աշխատանք

Գտնել տրված  բայերի  դեմքը, թիվը և ժանամակը:

• պատմում ես-երկրորդ դեմք , եզակի թ. , ներկա ժ.
• հիանում էին-երրորդ դեմք , հոգնակի թ. , անցյալ ժ.
• լռում ենք-առաջին դեմք , հեգնակի թ. , ներկա ժ.
• գեղեցկանում են-երրորդ դեմք , հոգնակի թ. , ներկա ժ.
• շատախոսում էինք- առաջին դեմք , հոգնակի ժ. , անցյալ ժ.
• սովորել եմ – առաջին դեմք , եզակի թ. , ներկա ժ.
• լսել ես – երկրորոդ դեմք , եզակի թ. , ներկա ժ.
• արտասանում ենք – առաջին դեմք , հոգնակի թ. , ներկա ժ.
• քանդակում է –երրորդ դեմք , եզակի թ. , ներկա ժ.
• թռչելու ենք – առաջին դեմք , հոգնակի թ., ներկա ժ.
• ճախրում էին-երրորդ դեմք , հոգնակի թ. , անցյալ ժ.
• մուտքագրում եմ-առաջին դեմք , եզակի թ. , ներկա ժ.
• խմում ես-երկրորդ դեմք , եզակի թ. , ներկա ժ.
• խաղում էինք – առաջին դեմք , հոգնակի թ. , անցյալ ժ.
• բողբոջել են- երրորդ դեմք , եզակի թ. , ներկա ժ.
• դիտելու եմ- առաջին դեմք , եզակի թ. , ներկա ժ.
• զբոսնում էինք-առաջին դեմք , հոգնակի թ. , անցյալ ժ.
• սիրում է –երրորդ դեմք , եզակի թ. , ներկա ժ.
• խենթացել է- երրորդ դեմք եզակի թ. , ներկա ժ.

Հայտնություն

Գարնան անուշ աղմուկով,

Գարնան երգով դու եկար.

Փայլով, փառքով ու շուքով,

Խնդությունով խելագար….

Սիրտըս անուշ խոցեցիր

Արևավառ քո սրով,

Սև օրերըս այրեցիր

Գեղեցկությամբ ու սիրով։

Սիրտըս լիքն էր մութ մեգով,

Սիրտըս թույլ էր ու տկար,—

Գարնան անուշ աղմուկով,

Գարնան երգով դու եկար…

1912

• Ինչի՞մասին է բանաստեղծությունը

Բանաստեղծությունը շատ սիրուն ու ոսկե փայլ գարնան մասին է :

• Ինչ զգացողություններ է փոխանցում………

Ես զգացի , որ գարունը այն չէ ինչ տեսնում ենք մեր աչքերով այլ այն թե ինչ ենք զգում: Մենք պետք է զգանք գարունը այլ ոչ թե տեսնենք : Իսկայս բանաստեղծությունում գրված գարունը ամենագեղեցիկ ու ամենագունավոր զգացումներով գարունն է:

ՎԱՀԱՆ  ՏԵՐՅԱՆ

<<ԳԱՐՈՒՆ>>

https://soundcloud.com/lusi-mayilyan/vahan-teryan

           Վախեցած հեռախոսը

Լինում է մի սովորական հեռախոս , որին անընդհատ զանգեր են գալիս , այնքան շա՜տ , որ հեռախոսը սկսեց անջատվել,որպեսզի չլսի զանգերը :Նրան վախեցնում էին այդ անհասկանալի զանգերը:Նա վերջապես պատասխանեց Սուրբ Ծննդյան օրվան հնչած մեկ զանգի: Վախվորած վերցրեց լսափողը և դողդողացող ձայնով ասաց.
-Ալո, լսում եմ Ձեզ:
-Այ քեզ զարմանք, այս անգամ մի տղա էր , որն ուզում էր պարզել թե երբ է իր հետ հրաշք կատարվելու:Նա սիրով պատասխանեց և որոշեց , որ այլևս ոչ-մի բանից չի վախենալու:

         Միսաք Մեծարենց

Գրաբարյան ասույթներ

1. Երկիւղ թերահաւատութեան է նշանակ:

(Երկյուղը թերահավատության նշան է:)

2. Նեղութիւնք զհամբերութիւն գործեն:

(Նեղությունները համբերություն են կերտում:)

3. Բազումք են կոչեցեալք, եւ սակաւք ընտրեալք:

(Շատ են կանչվածները, բայց սակավ` ընտրյալները:)

4. Ամենայն չարիք մտանեն ի միտս մարդոյ յանուսումնութենէ:

(Բոլոր չար բաները մարդու միտքն են մտնում տգիտությունից:)

5. Տուք զկայսերն կայսեր եւ զԱստուծոյն Աստուծոյ:

(Տվեք կայսրինը` կայսեր և Աստծունը` Աստծուն:)

6. Ճանաչել զիմաստութիւն եւ զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ:

(Ճանաչել իմաստությունն ու խրատը, իմանալ հանճարի խոսքերը:)

7. Մարգարէ յիւրում գաւառի պատիւ ոչ ունի:

(Մարգարեն իր գավառում պատիվ չունի:)

8. Վկայութիւն իմ ճշմարիտ է, զի գիտեմ ուստի եկի եւ յո երթամ:

(Իմ վկայությունը ճշմարիտ է, քանզի գիտեմ թե որտեղից եմ եկել և ուր եմ գնում:)

9. Իմաստուն կանայք շինեցին տունս, իսկ անզգամքն ձեռօք իւրեանց կործանեցին:

(Իմաստուն կանայք տներ շինեցին, իսկ անզգամներն իրենց ձեռքերով կործանեցին:)

10.Վա՛յ որ պահէ զագահութիւն չար ի տան իւրում:

(Վայ նրան, ով չար ագահությունը պահում է իր տանը:)

11.Մի՜ նիւթեր բարեկամի քում չարիս, որ հեցեալ եւ յուսացեալ իցէ ի քեզ:

(Դավեր մի՛ նյութիր քո բարեկամի դեմ, որ հույսը դրել է քեզ վրա:)

12.Մ՜ի ստանար նախատինս յարանց չարաց, եւ մ՜ի նախանձիր ընդ ճանապարհս նոցա:

(Չար մարդկանցից նախատինք մի՛ ստացիր, և նրանց կյանքին մի՛ նախանձիր:)

13.Ոչ օգնեսցեն գանձք անօրինաց, այլ արդարութիւն փրկէ ի մահուանէ:

(Գանձերն անօրեններին չեն օգնելու, բայց արդարությունը փրկում է մահվանից:)

14.Բրդեա’ քաղցելոց զհաց քո, եւ զաղքատն անյարկս տար ի տուն քո:

(Աղքատներին տուր քո հացը, իսկ անօթևան աղքատներին տար քո տունը:)

15.Ի հաւատոյ եւ յուսմանէ տգէտք երեւին, եւ ի գործս` ծոյլք:

(Հավատի և ուսման մեջ տգետ են երևում և գործի մեջ` ծույլ:)

16.Երանի որոց ոչ իցէ տեսեալ եւ հաւատասցեն:

(Երանի նրանց, որ չեն տեսնի բայց կհավատան:)

17.Ոչ է բարւոք առնուլ զհաց ի մանկանց եւ արկանել շանց:

(Պատշաճ չէ մանուկներից վերցնել հացն ու այն նետել շների առջև:)

18.Կոյր զրկի ի ճառագայթից արեգական, եւ տգիտութիւն զրկի ի կատարեալ կենաց:

(Կույրը զրկվում է արեգակի ճառագայթներից, իսկ տգետը` կատարյալ կյանքից:)

19.Զգո’յշ լերուք յամենայն անիրաւութեանց:

(Զգույշ եղեք բոլոր անիրավություններից:)

20.Իրաքանչիւր ծառ ի պտղոյ իւրմէ ճանաչի:

(Յուրաքանչյուր ծառ իր պտղից է ճանաչվում:)

21.Ի յաւելուածոյ սրտի խօսի բերան նորա:

(Սրտի ավելցուկից է խոսում նրա բերանը:)

22.Վկայ սուտ առանց պատժի ոչ լիցի:

(Սուտ վկան ռանց պատժի չի մնա:)

23.Ոչ ոք կարէ երկուց տերանց ծառայել. կամ զմին ատիցէ եւ զմեւսն սիրիցե, կամ մին սիրիցէ եւ զմեւսն արհամարհիցէ:

(Ոչ ոք չի կարող երկու տերերի ծառայել. կամ մեկին կատի և մյուսին կսիրի, կամ մեկին կսիրի և մյուսին կարհամարհի:)

24.Այր պակասամիտ արհամարհէ զընկերն:

(Պակասամիտ մարդն արհամարհում է իր ընկերոջը:)

25.Ամենայն մարմին որպէս հանդերձ մաշի:

(Ամեն մի մարմին հագուստի պես մաշվում է:)

26.Ի ծագել արեգական կորնչին աստեղք:

(Արեգակի ծագելու ժամանակ աստղերը կորչում են:)

27.Ես եմ հովիւն քաջ, եւ ճանաչեմ զիմսն եւ ճանաչիմ յիմոցն:

(Ես եմ բարի հովիվը և ճանաչում եմ իմիններին և ճանաչվում եմ իմինների կողմից:)

28.Հունձք բազում են եւ մշակք` սակաւ:

(Հունձքը առատ է, բայց մշակները` սակավ:)

29.Այրին այն տառապեալ շատ արկ քան զամենեսեան:

(Այն տառապյալ այրին բոլորից ավելի շատ գցեց:)

30.Ոչ ոք լուցանէ զճրագ եւ թաքուցանէ ընդ կարասեաւ կամ դնէ ընդ մահճօք. այլ ի վերայ աշտանակի:

(Ոչ ոք չի վառում ճրագն ու այն թաքցնում կարասի տակ կամ դնում մահճի տակ, այլ աշտանակի վրա է դնում:)

31.Ոչ կարէք Աստուծոյ ծառայել եւ մամոնայի:

(Չեք կարող և՛ Աստծուն ծառայել, և՛ մամոնային:)

32.Ոչ հացիւ միայն կեցցէ մարդ, այլ բանիւ, որ ելանէ ի բերանոյ Աստուծոյ:

(Ոչ միայն հացով կապրի մարդ այլ ամեն մի խոսքով, որ ելնում է Աստծո բերանից:)

33.Խնդալ ընդ խնդացողս, լալ ընդ լացողս:

(Խնդալ խնդացողների հետ, լացել լացողների հետ:)

34.Յորժամ երթայցես ընդ ոսոխի քում առ իշխանն, ի ճանապարհի տուր զհաշիւն զերծանել ի նմանէ:

(Երբ քո թշնամու հետ գնաս իշխանի մոտ, ճանապարհին տուր նրա հաշիվը` նրանից ազատվելու համար:)

35.Իմաստութիւն ծածկեալ եւ գանձ անյայտ, ո’ր օգուտ է յերկոցունց:

(Ծածկված իմաստություն և անհայտ գանձ, ո՛րն է երկուսից օգտակար:)

36.Եւ որպէս կամիք թէ արասցէն ձեզ մարդիկ, այնպէս արասջիք եւ դուք նրանց:

(Եւ ինչպես որ կամենում եք, որ մարդիկ ձեզ անեն, նույնպես և դուք արեք նրանց:)

37.Որ փորէ խորխորատ ընկերի իւրում` ինքն Éցցէ զնա:

(Ով փոս է փորում իր ընկերոջ համար, ինքն էլ կլնցնի այն:)

38.Որդւոյ նենգաւորի բարի ինչ մի’ լինիցի:

(Նենգավորի որդուն որևէ բարի բան չի լինի:)

39.Շրթունք ճշմարիտք հաստատեն զվկայութիւն:

(Ճշմարիտ շրթունքները հաստատում եմ վկայությունը:)

40.Ծառայ իմաստուն տիրեսցէ տերանց անմտաց:

(Իմաստուն ծառան կտիրի անմիտ տերերին:)

41.Ի միում մարմնի անդամս բազումս ունիմք, եւ անդամքն ամենայն զնոյն գործ ունին:

(Մի մարմնում բազում անդամներ ունենք, սակայն բոլոր անդամները նույն գործն ունեն:)

42.Ամենեքեան որ սուր առնուցուն` սրով անկանիցին:

(Բոլոր նրանք, ովքեր սուր են վերցնում, սրով էլ կընկնեն:)

43.Ուր նախանձ, անդ է անկարգութիւն եւ ամենայն իրք չարք:

(Ուր նախանձ կա, այնտեղ անկարգություն և ամեն տեսակի չար բաներ կլինեն:)

44.Եթէ ոչ հատն ցորենոյ անկեալ յերկիր մեռանիցի, ինքն միայն կայ, ապա եթէ մեռանիցի, բազում արդիւնս առնէ:

(Եթե ցորենի հատիկը հողի մեջ ընկնելով չմեռնի, ինք միայն կմնա, բայց եթե մեռնի, բազում արդյունք կտա:)

45.Ուր գանձն ձեր է, անդ եւ սիրտք ձեր եղիցին:

(Ուր ձեր գանձերն են, այնտեղ էլ կլինեն ձեր սրտերը:)

46.Անզգամն անգոսնէ զխրատ հօր իւրոյ:

(Անզգամն արհամարհում է իր հոր խրատը:)

47.Ոյք ուտեն զիս` տակաւին քաղցիցեն, եւ ոյք ըմպեն զիս` տակաւին ծարաւեսցին:

(Ովքեր ուտում են ինձ, դեռևս պիտի քաղցեն, և ովքեր ըմպում են ինձ, դեռ կծարավեն: )

Աղբյուր՝ http://grabar.am/

<<Ձմեռ պապը իրականում կա >>

Մի աղջիկ քնած էր: Մի ձայն լսեց, արթնացավ ու գնաց դեպի հյուրասենյակ: Այնտեղ տեսավ  մի կարմիր հագուստով մարդու: Գնաց կամաց- կամաց և բոոոոոոոո՜ ասաց. այդ մարդը վախեցավ, շրջվեց ու տեսավ,  որ  դա Ձմեռ պապիկն է և այդ աղջիկը ասաց .

-Մի քիչ կգա՞ս մոտիկ .

Ձմեռ պապը գնաց մոտիկ և կարո՞ղ էք ասել ինչ արեց աղջիկը: Լավ, եթե չգիտեք՝ ասեմ . շատ լավ բան արեց: Նա մոտիկ գնաց և բռնեց, մորուքից քաշեց:  Ձմեռ պապը ասաց .

-Ին՞չ ես անում, փոքրիկ աղջիկ: Ախր ես իսկական Ձմեռ պապն եմ  ու ոչ մեկը չգիտի , որ ես իրականում կամ:Ադեն միայնդու գիտես , բայց խնդրում եմ, չասես ոչ մեկի, լա՞վ :

-Լավ, չեմ ասի, դու մենակ մի նվերը տուր ինձ, թե չէ ես կասեմ բոլոր երեխաններին:

-Չէ՛,  չէ՛,  հանկարծ ոչ մեկի չասես.

— Դե , որ ուզում ես չասեմ նվերս տուր չէ չէ բղավելու եմ , որ Ձմեռ պապը իրականում կա… դե՜ ՁՁՁՁՁՁՁՄՄՄՄՄՄՄՄԵԵԵԵՌՌՌՌՌՌՌ .

-Չէ՛, չէ՛, վերցրո՛ւ քո նվերը. միայն մի՛ բղավիր, լա՞վ .

-Լավ , լավ, դե գնա .

-Ես գնացի. ինձ օգնի՛ր .

<<ՈՎ Է ԱՊՐՈՒՄ>> զրույցի ասելքը .

Զրույցի հիմնական գաղափարը նրանում էր, որ քաջությունը խելքն ու  հարստությունն  անարժեք են, միայն այն դեպքում եթե դա միայն քո համար է:

Պետք է օգնել մարդկանց, քո քաջությամբ, քո խելքով ու հարստությամբ, այդ դեպքում միայն այդ կյանքդ իմաստ կունենա:

Ամպրոպից հետո
Ամպրոպից հետո
Երկինքն ավելի կապույտ է լինում,
Խոտերն ավելի կանաչ են լինում
Ամպրոպից հետո։
Ամպրոպից հետո
Ճերմակ-սպիտակ շուշանը ավելի ճերմակ-սպիտակ,
Կակաչն ավելի կարմիր է լինում
Եվ մեղրածաղիկն՝ ավելի դեղին։
Ամպրոպից հետո
Սարերն ավելի բարձր-վեհ են երևում,
Խոր-խորունկ են երևում ձորերն ավելի,
Եվ տափաստաններն-անապատները՝ ավելի արձակ։
Ծառերն ավելի խոնարհ են լինում
Ամպրոպից հետո,
Եվ հավքերը մեր գլխավերևում
Իրար կանչում են ավելի սրտով.
Ամպրոպից հետո
Բարի է լինում արևն ավելի,
Եվ մենք ավելի սիրով ենք իրար
Բարի լույս ասում։
Ամպրոպից հետո աշխարհը եւ դու
Հասկանալի եք լինում ավելի…

Առաջադրանքներ

Բանաստեղծությունից դուրս գրիր այն բառերը, որոնց հոմանիշները կարող ես նշել:
Ճերմակ-սպիտակ
Բարձր-վերև, վեր, վերին
Խոր-խորունկ, խորին, խորահատակ, խորախոր
Տափաստան-անապատ
Արձակ- ընդարձակ,ազատ
Խոնարհ- Հեզ, հնազանդ
Վերնագրի՛ր և արձակ շարադրի՛ր բանաստեղծությունը:
Վերնագիր-<<Խոր Աշուն>>
Երբ անպրոպը դադարում է երկինքը ավելի կապույտ է լինում ,
Խոտերի գույնը ավելի արտահայտիչ է լինում :
Շուշան ծաղկը ամպրոպից հետո ավելի ճերմակ է լինում
Կարմիր կակաչների գույնը ավելի թանձրանում է
Եվ մեղրածաղկիը՝ ավելի դեղինում է :
Երկինքը մաքրվելուց հետո սարերը ավելի վեհ ու բարձր են երևում
Ձորերը ավելի խոր-խոր են երևում
Տափաստանները ավելի ընդարծակ են լինում
Ծառերը ավելի հեզ են լինում
Երբ անպրոպը դադարում է հավքերը շարան շարան անցնում են սարերի վրայով
Իրար կանչում ու ավելի սրտով շարան-շարան անցնում սարերի վրայով
Հավքերին տեսնելով արևը ավելի բարի է լինում
Մենք էլ արևի ուրախ ու ջերմ շողերը ընդունելով դառնում ենք ավելի ջերմ ու
կամեցող ,հասկանալի ու ներոզամիտ աշխարհի ու իրար հանդեպ, և մաղթում իրար բարի-բարի լույս:
Ինչպե՞ս է փոխվում աշխարհն ամպրոպից հետո. / ըստ բանաստեղծության, ըստ քեզ/
Ըստ բանաստեղծության. Ամպրոպից հետո բնությունը հանգսատանում է ու լցվոմ է վառ գույներով կարմիր , կապույտ , ճերմակ- (սպիտակ),կանաչ,դեղին :

Իմ կարծիքը. Ամպրոպից հետո երբ արև է դուրս գալիս, բոլորը ուրախանում են, լինում են ավելի բարի ու կամեցող և աշխարհը լցվում է տարբեր երանգներվ վառ գույներով՝ բաց կապույտ , վառ դեղին,վառ կանաչ և այլ գույներով :

<<Իմ Աշնանային արձակուրդը >>

Իմ աշնանային արձակուրդը ուրախալի էր , որովհետև բոլոր դասատուները դժվար տնային չէին տվել .բայց ընկեր Արմինեից ոչ թե դժվար, այլ շատ հեշտ ու հավես առաջադրանքներ էինք ստացել: Մենք նկարեցինք ու նաև ձայնագրեցինք , թե աշնան մասին ինչ ենք մտածում, ինչպես այն տեսնում: Մեկ օրում ես արեցի իմ առաջադրանքները, իսկ մնացած օրերը հանգստացա, բացի Հինգշաբթի օրվանից , որովհետև ես գնացել էի <<Կենդանաբանական – այգի >> : Մայրիկիս ուղեկցուցամբ

2-4տարեկաների հետ: Նրանք շատ խելոք էին ու շատ էին ուրախանում կենդանիներին տեսնելով :Այնտեղ շատ հետաքրքիր էին կապիկները իրենց գանգուր մազերով նաև փիղը , որը գերան էր բարձրացնում :
Ես այնտեղ խաղահրապարակ մտա: այնտեղ ամեն ինչ շատ սիրուն էր ես կլորակների մեջով անցա, բայց ընկնում էի. հազիվ բռնվեցի փայտից ու գնացի վերև:
Ես շա՜տ- շա՜տ էի կարոտել իմ ընկերներին նաև ուսուցիչներին, բայց մի քիչ տխրեցի, որովհետև արձակուրդը ավարտվեց:

Իմ երջանիկ Աշունը  ………………………..

Հոկտեմբերի ութին , հինգշաբթի

Դասարանային աշխատամք

Որտեղ ես ծնվել եմ այնտեղ մարդիկ …

Որտեղ ես ծնվել եմ, այնտեղ մարդիկ բարեկիրթ են,  երջանիկ են,  շատ ուրախ են  ծիծաղելի և բարի: Նրանք շատ են սիրում երեխաների և մաքրասեր են ու խելացի :

Հոկտենբերի հինգին , երկուշաբթի

Տնային աշխատանք

1. հացթուխ -հաց-թուխ /փակ վանկ/
2. երեխա- ե-րե-խա / բաց վանկ/
3. ուլիկ-ու-լիկ /փակ վանկ/
4. կատու-կա-տու /բաց վանկ/
5. արև-ա-րեվ /փակ վանկ/
6. մամա-մա-մա /բաց վանկ/
7. տատիկ-տա-տիկ /փակ վանկ/
8. Սոնա-Սո-նա /բաց վանկ/
9. ժամացույց-ժա-մա-ցույց /փակ վանկ/
10. աղավնի-ա-ղավ-նի /բաց վանկ/
11. համակարգիչ-հա-մա-կար-գիչ /փակ վանկ/
12. գուլպա-գուլ-պա /բաց վանկ/
13. աթոռ-ա-թոռ /փակ վանկ/
14. էմիլի-է-մի-լի /բաց վանկ/
15. ծաղիկ-ծա-ղիկ /փակ  վանկ/
16. Իրինա-ի-րի-նա  /բաց վանկ/
17. պատուհան-պա-տու-հան /փակ վանկ/
18. մեղու-մե-ղու /բաց վանկ/
19. դաշնամուր-դաշ-նա-մուր /փակ վանկ/
20. եղջերու-եղ-ջե-րու /բաց վանկ/

Հոկտեմբերի մեկին , Հինգշաբթի

Տնային աշխատանք

Գրել բառեր, որոնք ավարտվում են <<և>> տառով

Արև         ա-րեվ

անձրև     ան-ձրեվ

տերև       տե-րեվ

բարև       բա-րեվ

ներքև      ներ-քեվ

վերև       վե-րեվ

Տնային Աշխատանք 

Պարզ Նախադասություներ

Պատգամավորը     ասում է :                         

Փիլոսը    լռում է :           

Հրեշտակը      ցոլացավ :            

Մսրա-Մելիքն     էր թագավորում :                   

Պառավը     թել էր մանում :                 

Ձուկը     մոտեցավ :         

Ջիմը     մտածեց:

Բարդ Նախադասություն

Այնուհետև  բժիշկը ամեն անգամ գնում էր այգու ճաշարան և սպասում էր իր Թուխիկին:

 

Շուտով Լոռու ձորում կնստի  ձմեռը և ծմակներում կոռնա  քաղցած գազանը:

 

Մին էլ գնում է  ջուրը կապի , գալիս է տեսնում բաղարջը չկա:

 

Նայում  էր նա այնպե՜ս  անթարթ և այնպե՜ս ինքնամմոռաց , որ երբ պատահում էր բարձրանում էի պատշգամբը, ինձ բավական միջոց չեր նկատում:

 

 

Ես իսկույն վրա վազեցի ՝ բռնելու նրան , սակայն նա մի ակնթարթի մեջ թռավ լուսամուտից պարտեզը և ծածկվեց խավարի մեջ :

 

Ջիմը սիրում էր Էմիին , բայց դադարեց սիրեուց , որովհետև նա իրեն դպրոց էր տանում :

 

Տնտեսուհին իրեն վատ զգաց , և երբ աստիճաններով վերև էին բարձրանում , հանկարծ ուզեց , որ տղան իսկապես դպրոց  չգնար :

Տնային աշխատանք 

1. Տեքստից դուրս բեր Չալանկին բնութագրող հատվածները:

Մեր Չալանկը մի սև , բրդոդ շուն էր ,  կուրծքը  ու վիզը ճորմակ , որ հեռվից թվում էր սպիտակ վզկապ : Փոքրուց նրա ականջներն ու պոչը կտրել էին ,այդ պաճառով ամռանը սաստիկ տանջվում էր ճանճերի ձեռքից , հողը փոս էր անում ՝ մեջ պարկում կամ ժամերով մտնում էր թփերի ու լոբիների արանքը և դուրս գալիս միյան այն ժամանակ ,  երբ  անծանոթ ոտնաձայն էր լսում բակում կամ անցնող շատ հոտ էր առնում :

2. Նկարագրի՛ր Չալանկին:

Իմ կարծիքով նա խելացի իմաստուն շուն էր և ուշադիր :

3. Պատմվածքից առանձնացրո՛ւ քեզ համար՝հատվածները և հիմնավորի՛ր ընտրությունդ:

• Ամենահետաքրքիրը այն է ,  որ  ճանճերի ձեռքից , հողը փոս էր անում ՝ մեջ պարկում կամ ժամերով մտնում էր թփերի ու լոբիների արանքը և դուրս գալիս միյան այն ժամանակ ,  երբ  անծանոթ ոտնաձայն էր լսում բակում կամ անցնող շատ հոտ էր առնում :

4. Բացատրի՛ր հետևյալ արտահայտությունը.

-Շունը խելացի կենդանի է:

Շունը խելացի է նրանով , որ իր տիրոջը վտանգ է սպռնում  , նա անմիջապես օգնության է հասնում  :

Շանն ախպոր պես պետք է սիրել:

Շանը պետք է չդավաճանել և հօգատար լինել նրա հանդեպ  :

5. Շան մասին առածներ գտի՛ր: Դրանցից մեկն ընտրի՛ր և վերլուծի՛ր:

Շան հետ ընկերցի՛ր , փայտը ձեռքիցտ մի՛  գցիր :

Վերլուծություն

Շանը ինչքան էլ սիրես ,  բայց նա մնում է կենդանի և կարող է կծել :

Շների մասին մի քանի հետաքրքիր տեղեկություն 

Շան մասին

ՏՆԱՅԻՆ  ԱՇԽԱՏԱՆՔ

ԻՆ՞Չ Է ՎԱԽԸ

Ես կարծում եմ, որ վախը անտանելի զգացողություն Է , մի զգացում , որ մարդ սարսռում է , վախենում ինչ-որ մի բանից , մի սարսափելի բանից այդ զգացումը կոչվում է Վախ: Վախ-ը նկարագրելը հեշտ չէ այն զգալ է հարկավոր :

ԵՐ՞Բ և ՈՒ՞Մ Է ԱՅՑԵԼՈՒՄ

ԱՆԽՆԴԻՐ ԲՈԼՈՐԻՆ ԱՅՑԵԼՈՒՄ Է ՙ ԻՀԱՐԿԵ ՄԱՐԴԻԿ ԿԱՆ ՈՐ ԻՐԵՆՑ ՊԱՏԿԵՐՆԵՐՈՒՄ ՈՒ ՄՏՔՈՒՄ ՆՐԱՆՔ ՎԱԽ ՉՈՒՆԵՆ ԲԱՅՑ ԻՀԱՐԿԵ ՉԿԱ ԱՅԴՊԻՍԻ ԲԱՆ ՙ՚ ՄԱՐԴԻԿ ՏԱՐԲԵՐԵՆ ԲՈԼՈՐ ԱՌՈՒՄՆԵՐՈՎ ՙ ԲԱՅՑ ՎԱԽ _ԲՈԼՈՐԸ ՈՒՆԵՆ ՏԱՐԲԵՐ ԲԱՆԵՐԻՑ:             

 

ՆԿԱՐԱԳՐԵ՛Ք և ՆԿԱՐԵՔ ՆՐԱՆ / ԻՆ՞Չ ՏԵՍՔ ՈՒՆԻ ՆԱ

Իմ պատկրացմամբ այն մութ ու փոքրիկ խավար անկյուն է մեր մեջ: Մի փոքրիկ սև ամպիկի պես:

ՏՆԱՅԻՆ  ԱՇԽԱՏԱՆՔ

       Ինչի՞  մասին է հեքիաթը

 Իմ կարծիքով հեքիաթը առանց փողի  ուրախ և երջանիկ լինելու մասին է :

    Մեզ  ի՞նչ  է  սովորեցնում  հեքիաթը

Մեզ հեքիաթը սովորացրեց ,որ ուրախությունը սերը և այլ բաները փողի մեջ չէ, որ կյանքում պետք է լինել շատ զգույշ ու երբեք ոչ-ոքի  պետք չէ քո  կամ ընտանիքի մասին պատմել , որոհետև կարող է այդ մարդը ինչ-որ վտանգ պատճառել քո ընտանիքին :

 Գարնանային ամսագիր

◾Գարնանային հրավեր

Մեր շատ սիրելի գարուն  խնդրում ենք ,որ գաս և մեզ ուրախացնես ,անպայման գիժ Մարտ ամիսն էլ հետդ բերես ։Սպասում ենք քեզ:

◾Գարնանային հանելուկներ

Այն ո՞ր եղանակն է , որ ծառերը բողբոջում են ,իսկ ծաղիկներն  իրենց գլխիկներ են բարձրացնում :

(Գարուն)

◾Գովք գարնանը

Մեր ավետաբեր , տրամադրություն բերող եղանակ , սիրում ենք քեզ շատ: Քո գալուն պես բացվում են ծաղիկները , ծառերը բողբոջում են , իսկ մենք առույգանում ենք :

◾Իմ գարուն կերպարը/ նկար, բնութագրություն, նկարագրություն/

Գարունը այնքա՛ն ծաղիկ է վառել

Գարունը այնպե՛ս պայծառ է կրին ․

-Ուզում եմ մեկին քնքշորեն սիրել,

Ուզում եմ անուշ փայփայել մեկին։

Այնպե՛ս գգվող է երեկոն անափ

Ծաղիկները այնպես նազով են փակվում․

-Շուրջըս վառված է մի անուշ տագնապ,

Մի նոր հուզում է սիրտըս մրրկում․․․

Անտես զանգերի կարկաչ եմ լսում

Իմ պացված սրտում հնչում է մի երգ

-Կարծես թե մեկը ինձ է երազում ,

Կարծես կանչում է ինձ մի քնքուշ ձեռք․․․

◾Գարնանային բառեր  և դրանցով կազմված շուտասելուկներ

Տաք, բազմերանգ, երփներանգ ծիածան ,բողբոջ, անձրև, , բաց կապույտ երկինք . որոտան ամպեր.

տաք անձրև,

Գարուն ,գարուն –գարնան արև.

Անձրև, անձրև, տաք անձրև.

Սարի տերև, արի մեզ բեր,

գարնան  արև քեզ բարև .

◾Գարանանյին երգ, հեքիաթ կամ պատում

Գարուն ,գարուն է, սիրուն սիրուն է , մեզ բերում է ծաղիկներ .,անթիվ արևներ , շողացող ծիածան ,ժպտացող ամպեր ,բաց կապուտակ երկինք :

                          

Մագաղաթ

Փոքր Ասիայի Պերգամոն պետության թագավոր Եվմենես Երկրորդը, ով ապրել է մեր թվարկությունից առաջ երկրորդ դարում, գրականության մոլի սիրահար էր: Իր պետության մայրաքաղաք Պերգամոնում (այժմ` Բերգամա, Թուրքիայում) նա որոշեց կառուցել հսկայական մի գրադարան: Այն ժամանակներում հիմնական գրելանյութը եգիպտական պապիրուսն էր, ուստիև պապիրուս գնելու նպատակով Եվմենես Երկրորդը Հունաստան գործուղեց մի խումբ մարդկանց: Հույները, սակայն, հրաժարվեցին նրանց պապիրուս վաճառել: «Չկա չարիք` առանց բարիքի» իմաստությունն այս պարագայում գործեց անվրեպ: Պերգամոնցի վարպետները հորթի և գառան կաշիները հատուկ մշակման ենթարկելով` մարդկությանը պարգևեցին նոր գրելանյութ: Պերգամոնի անվամբ այն կոչվեց պերգամենտ: Հայերը չընդունեցին այդ բառը և շրջանառության մեջ մտցրին «մագաղաթ» բառը: Ըստ Հրաչյա Աճառյանի` «մագաղաթ» բառը սեմական է և ծագում է «գլորել», «գալարել» արմատից: Հետաքրքրական է, որ Արցախում աղջիկներին անվանակոչել են նաև Մաքաղաթ: Սայաթ-Նովան իր հայերեն խաղերում երկու անգամ կիրառել է «մաքաղաթ» բառը: Մի դեպքում` որպես նուրբ մաշկ (Ձեռնիրըտ սիպտակ մաքաղաթ, լիզուտ օսկե ղալամի պես), մյուսում` որպես մագաղաթյա ձեռագրի վրա նկարված պատկեր (Օսկե վարաղնով վարաղնած սուրաթ-մաքաղաթըն դունի իս):

Պապիրուսի համեմատ` մագաղաթի առավելություններն ակնհայտ են: Նախ, այդ գրելանյութի երկու երեսին էլ կարելի է գրել: Ջրում լուծվող թանաքով գրված մագաղաթի վրայի գրվածը կարելի է ջնջել, լվանալ և փոխարենը ուրիշ բան գրել, ինչը հայտնի է պալիմպսեստ` կրկնագիր անվամբ: Կրկնագրերն այսօր հեշտությամբ վերծանվում են` երբեմն ի հայտ բերելով անցյալի նշանավոր երկեր: Բրիտանական թանգարանում կա մի մագաղաթ, որի վրա 11-րդ դարի սիրիական տեքստի տակ եղել է 9-րդ դարի հռոմեական տեքստը, իսկ վերջինիս տակ` 7-րդ դարի մի ձեռագիր: Վատիկանի գրադարանում հայտնաբերվել է հռոմեացի հռետոր, քաղաքական գործիչ և գրող Ցիցերոնի աշխատություններից մեկը, որի ջնջված բնագրի վրա ընդօրինակվել է 5-րդ դարի քրիստոնեական աստվածաբան Ավրելիոս Օգոստինոսի ատենախոսություններից մեկը:
Մագաղաթի մյուս առավելությունը պապիրուսի նկատմամբ այն է, որ մագաղաթից կարելի է գրքեր պատրաստել, այսինքն` էջերը կարել ու ամրացնել կազմին: Մագաղաթը թանկ գրելանյութ է: Հայ ժողովրդի բազմադարյան պատմությունը հարուստ է բազում փաստերով, որոնք վկայում են, թե ինչպիսի թանկ գնով են մարդիկ շատ հաճախ ձեռք բերել այդ թանկարժեք գրելանյութը: Այսպես` 1668 թ. Մարգարիտ անունով մի հայուհի գնել է «Արթիկի ավետարանը» (որն այսօր պահվում է Երևանի Մատենադարանում)` փոխարենը տալով երկու եզ, երկու ձի և մեկ կով:
Մագաղաթի վրա գրված ամենահին ձեռագրերն են «Իլիականի»` մեր թվարկության մոտավորապես երրորդ դարին վերաբերող ընդօրինակության մի հատվածը, ինչպես նաև Աստվածաշնչի երեք ընդօրինակությունները, որոնցից մեկը` Վատիկանինը, վերաբերում է չորրորդ դարի սկզբին, մյուսը` սինայականը, չորրորդ դարի վերջին, և երրորդը` ալեքսանդրիականը` հինգերորդ դարին:
Մագաղաթը պատրաստում են հիմնականում հորթի, գառան, այծի, ուլի, քուռակի և նապաստակի կաշիներից: Առավել ընտիր մագաղաթի համար կիրառվել են եղնիկի և եղջերվի կաշիները: Ամենաթանկարժեք մագաղաթները պատրաստված են դեռևս լույս աշխարհ չեկած կենդանիների մորթիներից: Արցախում, Աղձնիքում և այլուր մագաղաթ պատրաստել են նաև ավանակի կաշվից, որը դժվար մշակելի է:
Հայաստանում մագաղաթ պատրաստել են նշանավոր գրչատներում, վաճառաշահ քաղաքներում` Անի, Երզնկա, Կարին, Դվին, Սիս: Հայոց կրոնական տոների ժամանակ, ինչպես հայտնի է, մեծ բազմություն էր հավաքվում վանքերում և եկեղեցիներում: Ուխտավորները զոհաբերված կենդանիների մորթիները նվիրում էին վանքի գրչատանը:
Մագաղաթ պատրաստելու համար ընտրված կաշին նախ մազազերծ է արվում, ապա երկու-երեք օր պահվում հանգած կրի լուծույթի մեջ: Հետագա լվացումից հետո կաշին ամրացվում է հատուկ շրջանակի վրա, մշակվում նախ` կավճով, և ապա` չեչաքարով` պեմզայով, որն այստեղ երկու նպատակով է կիրառվում: Նախ` հիանալի հարթեցնում է կաշին` դարձնելով այն ողորկ: Մյուս կողմից` կաշվին հպվելիս չեչաքարից անջատված մասնիկները «լցնում» են մազարմատների բաց մնացած «բները»: Հետագայում մագաղաթը որոշ ժամանակ պահվում է կերակրի աղի լուծույթի մեջ, ապա` երկարատև լվացվում ջրով, հետո էլ` սոդայի ջրային լուծույթով:
Հինգերորդ դարից մագաղաթի վրա գրված որևէ ձեռագիր մեզ չի հասել: Մինչև այժմ հայտնի մեզ հասած «Լազարյան ավետարանը» հայերեն ամենահին ամբողջական մագաղաթե ձեռագիրն է, որի գրության թվականը հայտնի է: Գրիչ և ծաղկող Սահակ Վանանդեցին այդ ձեռագիրն ավարտել է 887 թ.: 1899 թ. այն լուսապատճենահանմամբ հրատարակվել է Մոսկվայում:
1897 թ. Էջմիածնի Մատենադարանում արդեն կար շուրջ 3400 մագաղաթյա ձեռագիր: Մոտ տասը տարվա ընթացքում 1906 թ. ձեռագրերի թիվը հասնում է 3788-ի, իսկ Առաջին համաշխարհային պատերազմի նախօրյակին` 4660-ի: 1920 թ. դեկտեմբերի 17-ին Էջմիածնի Մատենադարանը պետականացվում է: 1922 թ. ապրիլին Մոսկվայից Հայաստան է վերադարձվում շուրջ 4660 ձեռագիր, որոնք 1915 թ. Մոսկվա էին տարվել պատերազմական արհավիրքներից զերծ պահելու մտահոգությամբ ու պահվում էին Մոսկվայի հայկական եկեղեցում: Այդ ձեռագրերին Էջմիածնի Մատենադարանում գումարվում է ևս 1730 ձեռագիր, որոնք հավաքվել էին 1915-1921 թթ.:
Կարճ ժամանակում Էջմիածնի Մատենադարան են մուտքագրվում Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանի, Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցի, Հայկական ազգագրական ընկերության, Երևանի գրական թանգարանի և այլ վայրերի ձեռագիր հավաքածուներ: Մեծ թվով ձեռագրեր են հավաքվում նաև Էրզրումից, Նոր Նախիջևանից, Աստրախանից և հայաշատ այլ վայրերից: 1939 թ. Մատենադարանն Էջմիածնից տեղափոխվում է Երևան: 1960-ականների տվյալներով` Երևանի մաշտոցյան Մատենադարանում առկա էր շուրջ 10 հազար հայերեն ձեռագիր և չորս հազար ձեռագրական պատառիկ: Հրաշքով փրկված հայատառ մագաղաթե ձեռագրերն այսօր պահվում են Երևանի Մատենադարանում, Երուսաղեմի սուրբ Հակոբյանց վանքում, Վենետիկի և Վիեննայի Մխիթարյան միաբանությունների ձեռագրատներում, Նոր Ջուղայի Ամենափրկիչ վանքում, Լոնդոնի բրիտանական թանգարանում, Փարիզի ազգային գրադարանում, Օքսֆորդի բոդլերյան գրադարանում, Կ.Պոլսի ազգային պատրիարքարանում, Ռուսաստանի Դաշնության Գիտությունների ակադեմիայի արևելագիտության ինստիտուտի Սանկտ Պետերբուրգի բաժանմունքում և այլուր:
Երևանի Մատենադարանում պահվող ամենախոշոր մագաղաթյա ձեռագիրը «Մշո Ճառընտիրն» է, որի յուրաքանչյուրի էջի համար ծախսվել է մեկ հորթի կաշի: Բացված վիճակում գիրքը դժվար է տեղավորել սովորական գրասեղանի վրա: Մատենադարանի ամենափոքր ձեռագիրը 18 գրամ է, լուցկու տուփից էլ փոքր: Ունի մագաղաթի անչափ նուրբ 104 թերթ: Ենթադրվում է, թե այդ ձեռագիրը պատրաստված է նորածին գառան մորթուց: Հազվագյուտ այդ ձեռագիրը գրվել է 1434 թ. Ղրիմի Կաֆա (ներկայումս` Թեոդոսիա) քաղաքում: Նշենք, որ Երևանի Մատենադարանում մագաղաթյա մատյանները պահելու համար ստեղծված են հատուկ եղանակներ:
Այսպիսով, հայ իրականության մեջ մագաղաթը, որպես գրելանյութ, գործածվել է 5-րդ դարից մինչև 9-րդ դարը: Դրանից հետո միաժամանակ կիրառվել են և՛ մագաղաթը, և՛ թուղթը, որն էլ աստիճանաբար դուրս է մղել մագաղաթին: Ընդհուպ մինչև 20-րդ դարը մագաղաթը միջազգային ասպարեզում որոշ դեպքերում հատուկ նպատակների համար կիրառվել է դիպլոմներ, զեկուցագրեր, պատվոգրեր, զինվորական արտոնագրեր, միջազգային առևտրի և այլ փաստաթղթեր պատրաստելիս:

Աղբյուրը՝ http://168.am/2013/03/28/202673.html

Այցելություն  Մատենադարան

Մենք այսօր այցելեցինք , Մատենադարան , այնտեղ մեզ պատմեցին հին գրքերի մասին`որ հին ժամանկներում թղթի փոխարեն օգտագործում էին մագաղաթներ , պապիրուսներ ,որոնց վրա գրում էին, փորագրում էին . հորթի կաշին էին մշակում,որն էլ  որպես թուղթ  էին  օգտագործում : Մենք այնտեղ տեսանք  խոտաբույսերով պատրաստված դիմահարդարման պարագաներ. որոնք հնում օգտագործել են:

Տեսանք  ամենափոքրիկ գիրքը , որի տառերը շատ փոքր էին  և անընթերնելի , ընթերցելու համար հարկավոր է խոշորացույց: Նաև  զարդանախշերով զարդարված կազմեր ,որոնք  հատուկ գրքերի համար էին : Կային  տարբեր կաշիներով  մշակված ու կազմված գրքեր, որոնք  զարդարված էին թանկարժեք  քարով՝ զմրուխտով:

Մեզ պատմեցին Մեսրոպ Մաշտոցի  և նրա աշակերտների՝ սիրելի աշակերտ Կորյունի մասին , որը գովաբանել է իր վարպետին ու պատմել նրա կյանքից տեղեկություններ:

Մենք տեսանք հազվադեպ հանդիպող հայերենից- հայերեն բառարան . որի մեջ արևմտահայերենից — գրական հայերեն  հայոց բառերն են:

Խոսեցինք ճշգրիտ գիտություններից՝  մաթեմատիկայից  և  իմացանք, որ աղուսյակը հնում եղել է տառերով :

              

Մայրենի լեզուն ես շատ եմ սիրում

Իմ կարծիքով մայրենի լեզուն պետք է խնամքով օգտագործենք: Նա շատ-շատ գեղեցիկ է և մեր խնամքի կարիքը ունի ու պետք է մենք նրան օգնենք , որ ինքը ավելի աշխույժ լինի ու մեզ սովորեցնի նուրբ արտահայտություններ:  Պետք է նրան առանց տառասխալի արտասանենք , որ ինքը հանկարծ մեզնից չնեղանա : Դրա համար մենք փորձում ենք ,որ իրեն զգույշ արտասանենք ու նրան մաքուր պահենք: Մոռացա մի  բան էլ ասեմ , ես շա՜տ -շա՜տ եմ սիրում,նա կարծես   իմ հարազատը լինի:

Մայրենի լեզվով մենք ասում ենք լավ բառեր իրար . . սիրալիր բառեր . բնութագրում ենք մեզ պատմում ենք մեր մասին ու մեզ օգնում է մեր մայրենին  : 

ԱՌԱՎՈՏ

Հավը խոսեց երեք բերան.
—Էյ քնածնե՜ր, ծուղրուղո՜ւ,
Բացվեց կարմիր աղոթարան,
Ժամանակ է զարթելու։

Խավարն անցավ գիշերային,
Հեռու մեզնից ու փարատ,
Աշխարհ լցվեց լուսն ու բարին,
Լուսն ու բարին անարատ։

 

ԵՍ ԿԱՐՈՂԱՆՈՒՄ  ԵՄ

 

1. Նախաբան / ներկայանում եք , պատմում ուսումնական տարվա մասին. ինչ էր փոխվել, ինչն էր լավ, ինչը՝ վատ /
2.            Ես ուսումնական տարին շատ լավ անցկացրեցի , ընկերներիս հետ . շաա՜տ     ճամփորդություններ ունեցա . ամեն ինչ լավ էր . ձեռք բերեցի նոր և ուսումնալի գիտելիքներ, սովորեցի պարեր և   երգեր .

1. Բովանդակություն / գրում եք ձեր տպավորությունները, կիսամյակի ձեռքբերումները, դասավանդման մեթոդների առավելությունները, թերությունները, բացթողումները /, նշում ձեր կատարած աշխատանքները հղումներով, ձեր ամենահաջողված նախագիծը, աշխատանքը
2.   Այս տարի ունեցա շատ ձեռքբերումներ. Մենք դասարանում և տանը աշխատում ենք Smart Notebook –ով անգլերեն – հայոց լեզու. և իմ իմացությունը ամրապնդվեց . Smart Notebook –ով եմ կատարում իմ բոլոր տնային առաջադրանքները:Կարողանում եմ ստեղծել սլայդներ և դրանք կառավարել : Անիմե մուլտերի ստեղծում տարբեր ծրագրերով : Ինձ համար իմ ամենահաջողված նախագիծը . առաջանդրանքը <<Բնագիտական փորձն >> է . — https://lusmayilyan.wordpress.com/
3. Ներկայացնում եք ձեր առաջարկները, ասելիքը, դժգոհությունները և այլն… /
4. Առաջարկներն էլ ուսումնական տարվա ընթացքում :
5.  Ես դժգոհություններ չունեմ:

1. Ավարտ /ամփոփում եք գրածը, ներկայացնում ձեր անելիքը երկրորդ կիսամյակի ընթացքում: Ինչ բացթողումներ ունեք, որ լրացնելու եք/:
2. Ռուսերեն մի քիչ վատ եմ կարդում :
3. Մաթեմատիկայի խնդիրներից եմ դժվարանում :

ԱՄԲԵՐԴ

Քարեդարյան այս բնակավայրում Բրոնզի դարում կառուցվել է Ուրարտական բերդաքաղաք, հավանաբար տեղանքի բնական ամրության պատճառով։ Այն հայկական թագավորության կարևոր ռազմապաշտպանական հենակետերից էր։ Որպես բերդ-ամրոց Ամբերդը հատկապես հայտնի էր հռոմեական ժամանակաշրջանում և Քրիստոսի ծնունդից հետո, երբ այն կառուցվել է` հետագայում ընդարձակվելով և պարբերաբար վերանորոգվելով։
Որոշ աղբյուրներ նշում են, որ դղյակը և պարսպի որոշ մասերը կառուցվել են 7-րդ դ., Կամսարականների օրոք։ Այն եղել է հայոց թագավորների ու իշխանների ամառային նստավայրը։ Միջնադարի հայ նշանավոր քաղաքական գործիչ և գիտնական Գրիգոր Մագիստրոս Պահլավունու (նա նաև Անիի վարդապետն էր) մոտ 1050 թ. գրած մի նամակում, նշվում է, որ 10-րդ դ. սկզբին բերդը և մերձակա շինությունները պատկանում էին հզոր Պահլավունի իշխաններին։
Պահլավունիներն իշխանության համար մրցակցում էին Բագրատունիների հետ և պատմական տևական մի ժամանակաշրջան այս տոհմից էին նշանակվում Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսները։ Ամբերդը դարձավ նրանց նստավայրը` երբ 1026 թ. կառուցվեց եկեղեցին` իշխան Վահրամ Պահլավունու կողմից (ինչպես վկայում է հյուսիսային մուտքին պահպանված արձանագրությունը)։ Վահրամը նաև ամրակայեց ամրոցի պատերը ու ավելացրեց պարսպին երեք աշտարակներ` Արքաշեն գետի կիրճի կողմից։ 1070-ական թթ. սելջուկները գրավեցին Ամբերդը և վերածեցին այն զորակայանի։
1196-ին հայ-վրացական միացյալ զորքերը ազատագրում են ամրոցը` ամիրսպասալար Զաքարե Զաքարյանի գլխավորությամբ։ Այնուհետև ամրոցը որպես սեփականություն հանձնվում է վերջինիս։ Զաքարյաններն ազատագրեցին Հայաստանի գրեթե ողջ տարածքը, որին հաջորդեց խաղաղության և բարգավաճման ժամանակաշրջանը, երբ ամենուր կառուցվեցին և ընդարձակվեցին վանքեր, եկեղեցիներ և դղյակներ։ 12-13-րդ դարերում Ամբերդն ամրացվեց կիսաբոլոր բուրգերով ամրացված հզոր պարսպով, իսկ դղյակն ու այլ շինությունները` վերանորոգվեցին։
1215 թ. Ամբերդը դարձավ Զաքարյանների գործակալ Վաչուտյանների վարչական կենտրոնը։ 1236-ին ամրոցը գրավում և հիմնովին ավերում են մոնղոլները, որից հետո այն կրկին վերակառուցվել է 13-րդ դարի վերջին` Վաչուտյանների կողմից։ Վաչե Վաչուտյանն ու նրա կինը` Մամախաթունը մեծ գործունեություն ծավալեցին ի նպաստ ամրոցի մերձակայքում գտնվող Տեղերի վանքի, Սաղմոսավանքի և Հովհանավանքի։
Երբեմնի հզոր ամրոցը վերջնականապես ամայացել և իր նշանակությունը կորցրել է 14-րդ դարի վերջին` Լենկթեմուրի օրոք մինչև 20-րդ դարում ամրոցի տարածքում իրականացված առաջին պեղումները։ Վերականգնման աշխատանքներ կատարվել են 70-ականներին, հիմնականում նորոգվել է եկեղեցին։ Չնայած այն բանին, որ այժմ էլ շարունակվում են ամրոցի ուսումնասիրման և ամրակայման աշխատանքները, այնուամենայնիվ մասնավորապես միջնաբերդն ու դղյակը, գնահատվում են որպես վտանգվածության բարձր աստիճան ունեցող հուշարձաններ։