Բանալի խոսքեր .
Եզներով սելը բերում է մի մեծ ծառի ներքև կանգնեցնում, ինքը անցնում վերի կողմը, կացինը քաշում— թրըխկ հա թրըխկ։ Շատ է քաշում թե քիչ, էդ էլ ինքը կիմանա, ծառը ճռճռալով գալիս է զարկում, տակովն անում, սելը ջարդում, եզներն էլ հետը։ Փանոսը մնում է ապշած կանգնած։ Ի՞նչ պետք է անի։
Բանալի խոսքեր .
Տանում են, մորթում, պղինձն են կոխում, որ եփեն, ձեն է տալի․ — Ծուղրուղո՜ւ, թագավորն ինձ տաք-տաք բաղնիք է ղրկե՜լ․․․
Եփում են, բերում թագավորի առաջն են դնում, կանչում է․
— Թագավորի հետ սեղան եմ նստե՜լ, ծուղրուղո՜ւ․․․
Աքլորը, որ թագավորի փորն է հասնում, ձեն է տալի․
— Լուս աշխարհքումն էի, մութ տեղն եմ ընկել, ծուղրուղո՜ւ․․․
— Զարկեցե՛ք․․․— հրամայում է թագավորը։
Նազիր-վեզիրը զարկում են, տալիս են, թագավորի փորը պատռում։
Աքլորը դուրս է պրծնում, փախչում է, կտեր ծերին կանգնում, ձեն տալի․
— Ծուղրուղո՜ւ․․․
Բանալի խոսքեր .
Ասում են՝ մինչև էսօր էլ դեռ ապրում ու թագավորում է Քաջ Նազարը։ Ու երբ քաջությունից, խելքից, հանճարից մոտը խոսք են գցում, ծիծաղում է, ասում է․
— Ի՜նչ քաջություն, ի՜նչ խելք, ի՜նչ հանճար․ դատարկ բաներ են բոլորը։ Բանը մարդուս բախտն է։ Բախտ ունե՞ս՝ քեֆ արա․․․
Եվ ասում են՝ մինչև էսօր էլ քեֆ է անում Քաջ Նազարը ու ծիծաղում է աշխարհքի վրա։
Բանալի խոսքեր .
Ասացի. «Չէ՛, ախպեր, չեմ կարող, աստված ինձ բախտ է տվել, պետք է գնամ իմ բախտը գտնեմ, վայելեմ»։
— Իսկ ինձ համար ի՞նչ ասաց աստված,— հարցրեց սոված գայլը։
― Քեզ համար էլ ասաց՝ սոված ման կգաս, մինչև մի անխելք մարդ կգտնես, կուտես, կկշտանաս։
— Էլ քեզանից անխելք մարդ ո՞րտեղից գտնեմ, որ ուտեմ,— ասաց գայլն ու կերավ անխելք աղքատին։
Բանալի խոսքեր .
— Ա՛յ որդի, քեզանից ինչ թաքցնեմ, դու էլ իմ որդին ես։ Չես ասիլ՝ էս բզեզն իմ մորքուրն է։ Խեղճը շատ աշխատասեր կնիկ էր։ Ամբողջ օրն աշխատում էր, շատ աշխատելուց կուչ եկավ, պստիկացավ, էնքան պստիկացավ, որ դառավ բզեզ։ Մեր ցեղն էսպես է։ Շատ աշխատասեր ենք։ Բայց աշխատելուց պստիկանում, բզեզ ենք դառնում։
Էս որ փեսեն լսում է, վախից քիչ է մնում պռոշը ճաքի․ էն է լինում որ էն, արգելում է Հուռնին ձեռն էլ բանի չտա, որ մորքուրի նման բզեզ չդառնա։
Բանալի խոսքեր
Ծիծաղեց մինչև անգամ էն դժբախտ հանցավորը, որ չոքած, վիզը մեկնած սպասում էր թրի զարկին։ Թագավորը բաշխեց հանցավորին իր կյանքը, իսկ Հասանին դառնալով՝ հռչակեց նրան իր սիրելի մարդը ամբողջ տերության մեջ ու լավ պաշտոն տվեց, որ միշտ աշխատի ու անպակաս ուրախ ապրի, ուրիշներին էլ սովորցնի ուրախ ապրել աշխարհքում։
Բանալի խոսքեր .
Բոցը բարձրացավ, չորս կողմը բռնեց։ Երբ կրակն իջավ, եկան բաց արին, տեսան՝ կացինը կարմրել է։
— Վա՜յ, տղե՛ք, կացին ախպերը բարկացել է, տեսե՛ք՝ ոնց է կարմրել, որտեղ որ է, մեր գլխին մի փորձանք կբերի։ Ի՞նչ անենք։ Մտածեցին, մտածեցին ու վճռեցին՝ տանեն բանտը գցեն։
Տարան գցեցին տանուտերի մարագը։ Մարագը լիքը դարման էր․ գցեցին թե չէ՝ կրակն առավ, բոցը երկինքը բարձրացավ։
Գյուղացիք սարսափած վազեցին տիրոջ ետևից․ «Ե՛կ, աստծու սիրուն, կացին ախպորը բա՛ն հասկացրու»։
Իմ Թումանյանը
Գիտե՞ք ես մեծն բանաստեղծ Հովհաննես Թումանյանի հետ ծանոթացա մեկ տարեկանում : Ճիշտ է այդ տարիքում այնքան էլ չէի հասկանում թե ով Թումանյանը բայց միևնուն է ես շատ էի սիրում նրա հեքիաթները : Իմ առաջին հեքիաթն էր ,Սևուկ ուլիկ,, , որն ինձ համար կարդաց իմ մայրիկը: Այնուհետև ,,Անհաղթ Աքլոր ,, ,,Շունն ու կատուն,, ,,Ծիտը,, և այլն:
Ես շատ եմ սիրում Թումանյանի բանաստեղծությունները , հեքիաթները ՝այսինք իր ստեղծագործությունները :Դուք այստեղ կտեսնեք, թե ես փոքրիկ ժամանակ ինչպես եմ արտասանել Թումանյանի ,,Շունը ,, տես` այստեղ
Հետո մեծացա և ավելի ու ավելի շատ տեղեկություն իմացա Թումանյանի մասին շա՜տ ու շա՜տ հեքիաթներ կարդացի, նաև բալլադներ , բանաստեղծություններ, պոեմներ: Մեր կրթահամալիրում սկսվել են Թումանյանական օրեր : Նրա ստեղծագործությունները շատ յուրահատուկ ,ուսուցողական և խրատական հեքիաթներ են:
Սա էլ իմ Թումանյանը :
Լուսինե Մայիլյան 🎶 